Có thể nói, chạy quá tốc độ dẫn đến TNGT gây nguy cơ tử vong trực tiếp đối với người tham gia giao thông là rất cao. Theo ngành chức năng, với vận tốc 70 km/giờ, sự va đập sẽ tăng gấp 2 lần so với 50 km/giờ; vận tốc 87 km/giờ khiến sự va đập tăng lên gấp 3 lần so với vận tốc 50 km/giờ; vận tốc 100 km/giờ thì sự va chạm tăng lên gấp 4 lần so với 50 km/giờ. Khi tăng tốc độ trung bình 5% thì TNGT tăng 10% và tai nạn chết người tăng 20%.
Vậy nhưng, thời gian qua, hành vi vi phạm tốc độ của người tham gia giao thông diễn ra phổ biến, không chỉ trên tuyến quốc lộ, đường nội thị mà trên cả các tuyến giao thông nông thôn, nhất là khi vắng bóng lực lượng chức năng. Điều này không chỉ gây nguy hiểm trực tiếp cho người điều khiển phương tiện mà còn gây nguy hiểm cho những người tham giao thông khác. Không ít những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra nguyên nhân do người điều khiển phương tiện giao thông không làm chủ tốc độ.
Đại diện Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết, vi phạm tốc độ là 1 trong 6 hành vi nguy hiểm, rủi ro cao, trực tiếp dẫn tới tai nạn giao thông. Một nghiên cứu gần đây của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy có mối quan hệ rõ ràng giữa tốc độ và số vụ tai nạn giao thông. Theo đó, nếu giảm tốc độ 5% thì sẽ giảm số tai nạn giao thông nghiêm trọng tới 30%.
Cùng với vi phạm quy định về nồng độ cồn, vi phạm quy định về tốc độ là hai trong số những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tai nạn giao thông tại Việt Nam. Hành vi đi sai phần đường làn đường, vượt sai quy định cũng có nguyên nhân sâu xa từ sự khác biệt về tốc độ trong dòng giao thông hỗn hợp...
Để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm, góp phần kiềm chế tai nạn giao thông, lực lượng cảnh sát giao thông đã tổ chức nhiều đợt ra quân tuần tra, xử lý vi phạm, sử dụng tối đa các trang thiết bị (máy đo tốc độ, camera, máy ghi hình) để xử lý. Trong đó, tập trung vào các lỗi là nguyên nhân trực tiếp gây ra tai nạn giao thông, như vi phạm tốc độ, vi phạm nồng độ cồn... Đồng thời, thành lập các tổ công tác thường xuyên tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm tốc độ trên tuyến giao thông trọng điểm.
Ngoài việc tuần tra, xử lý trực tiếp trên các tuyến đường, các tổ tuần tra còn tổ chức mật phục để ghi hình, phạt nguội các trường hợp chạy quá tốc độ quy định để xử lý. Để việc xử lý đạt hiệu quả, lực lượng chức năng cử các tổ tuần tra tăng cường xử lý cả thời gian buổi trưa và tối tại các tuyến đường trọng điểm thường xảy ra tai nạn. Đồng thời không kiểm tra cố định ở một địa điểm mà thường xuyên chuyển địa điểm để hạn chế sự liên lạc giữa các lái xe.
Song song với tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, lực lượng cảnh sát giao thông còn phối hợp với cơ quan chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông cho người dân với nhiều hình thức, như tuyên truyền lưu động trên tuyến giao thông, cụm loa phát thanh ở một số nút giao thông. Dọc trên các tuyến đường, ngoài biển báo ghi tốc độ quy định, biển cảnh báo đoạn đường nguy hiểm, thường xuyên xảy ra tai nạn giao thông, giảm tốc độ… cũng được lắp đặt.
Lực lượng cảnh sát giao thông tiếp tục phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tăng cường tuyên truyền những quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông, đặc biệt là việc tuân thủ tốc độ đến các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh thiếu niên. Với chính quyền xã, phường, thị trấn, bên cạnh đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông cho người dân cần tăng cường phối hợp với ngành chức năng khảo sát, lắp đặt hệ thống biển báo giao thông, biển cảnh báo nguy hiểm ở những đoạn đường cong, hay xảy ra tai nạn; vận động nhân dân phá bỏ tường rào che chắn tầm nhìn; làm gờ giảm tốc nơi giao cắt, đặc biệt là các tuyến đường liên huyện, liên xã, đường giao thông nông thôn.
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, khi chạy quá tốc độ quy định, người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt từ 800 nghìn đến 12 triệu đồng và bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 đến 4 tháng đối với ô tô; còn đối với xe máy bị xử phạt từ 200 nghìn đến 5 triệu đồng và bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 tháng đến 4 tháng.
