Để bán được sản phẩm, chủ đầu tư luôn có những tuyệt chiêu để tạo ra cảm giác giá tốt, lợi nhuận cao cho người mua. Để kích cầu, nhiều chủ đầu tư không ngại tung ra các chiêu khuyến mãi hấp dẫn, thậm chí cung cấp “tận răng” mọi tiện ích, hỗ trợ thủ tục pháp lý và kết nối nguồn vốn vay lãi suất siêu ưu đãi từ ngân hàng. Tuy nhiên, những gói lãi suất đặc biệt này không hẳn là món hời như người ta vẫn tưởng. Trong đó có nhiều lắt léo mà khách hàng chưa lường được.
Méo mặt vì đu theo lãi suất
Tháng 8 năm ngoái, chị Lan quyết định mua căn hộ thương mại ở quận 9 có giá khoảng 1,15 tỉ đồng, vay ngân hàng 70% giá trị nhà trong 10 năm, tương đương 800 triệu đồng. Thời điểm đó lãi suất chị được hưởng rất thấp, chỉ 7,9%/năm.
Ban đầu mỗi tháng chị chỉ phải trả 7,5 triệu đồng cả gốc và lãi do ngân hàng mới giải ngân một phần theo tiến độ. Sau khi được giải ngân hết 800 triệu đồng, chị đóng gần 11,8 triệu đồng/tháng, trong đó có 5,2 triệu đồng tiền lãi. Bất ngờ, cuối tháng 12-2018, tin nhắn báo tổng khoản tiền phải nộp là gần 13 triệu đồng, riêng tiền lãi là 6,9 triệu đồng.
“Tôi phát hoảng vì lẽ ra khi đã trả được gần 70 triệu đồng thì số tiền gốc và lãi phải giảm dần chứ, sao lại ngày càng tăng thế này?” - chị Lan ngỡ ngàng.
Chị gọi điện thoại cho nhân viên tư vấn thì được cho biết lãi suất ưu đãi chỉ duy trì trong một năm đầu tiên. Sau một năm, lãi vay được tính bằng lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 13 tháng cộng với biên độ 4,5%. Vì thế, mức lãi suất chị đang phải chịu hiện nay là 11,2%.
Chị Lan rất lo lắng vì lãi suất huy động liên tục tăng, điều đó có nghĩa lãi suất cho vay cũng sẽ kéo theo không có điểm dừng. Cùng cảnh ngộ, anh Nguyễn Tân ở quận Bình Tân kể khổ: “Tôi không có kinh nghiệm nên không hề lường trước được áp lực trả nợ khủng khiếp như thế nào khi lãi suất huy động tăng mà chương trình ưu đãi đã hết. Hơn nữa, tôi không được nhân viên tín dụng khuyến cáo về khả năng lãi suất có thể bật lên tới đâu. Chưa kể khi ngân hàng đưa ra chương trình vay ưu đãi, khuyến mãi lãi suất, tặng quà... thì sau đó họ sẽ tìm cách thu lợi lại. Nếu lãi suất cứ tiếp tục tăng e là chúng tôi không cầm cự nổi”.
Đừng để lãi suất đè bẹp
Tổng giám đốc của một ngân hàng thương mại cổ phần tiết lộ: “Lãi suất cho vay tăng đối với lĩnh vực bất động sản là điều khó tránh khi lãi suất đầu vào liên tục nhích lên. Đồng thời, việc tăng lãi suất cho vay để hạn chế người vay là đối tượng có dòng tiền trả nợ từ việc bán nhà đất. Hiện lãi suất cho vay đối với lĩnh vực này dao động quanh ngưỡng 12%-13%/năm”.
Trong khi đó, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng, cho rằng mua nhà khi có hợp đồng vay vốn ngân hàng cần phải cẩn trọng cao với lãi suất. Ông khuyến cáo thông thường ngân hàng chào mời lãi suất cho vay rất thấp, thậm chí là 0% trong sáu tháng đầu. Có những ngân hàng đưa ra lãi suất chỉ 6,5% trong ba tháng đầu, sau đó lãi suất thực tế sẽ được tính dựa trên công thức lãi suất tiền gửi kỳ hạn 13 tháng hoặc tính bình quân lãi suất của bốn ngân hàng lớn rồi cộng thêm biên độ 3,5%-4,5%.
Đáng nói hơn, mức lãi suất theo công thức này sẽ được điều chỉnh từng thời kỳ. Tức là lãi suất huy động tăng lên thì lãi suất cho vay cũng tăng. Chính vì thế, có nhiều người rơi vào tình trạng ban đầu vay rất hào hứng vì lãi suất quá hấp dẫn nhưng sau thời gian ưu đãi sẽ rơi vào trạng thái không thể “đu” theo được. Giấc mơ nhà mới trở thành gánh nặng.
Để giải bài toán chọn gói vay mua nhà nào tốt nhất, chuyên gia ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu gợi ý người vay cần hiểu lãi suất ưu đãi kéo dài trong thời gian bao lâu. Đồng thời, phải yêu cầu nhân viên ngân hàng giải thích cặn kẽ sau thời gian ưu đãi thì lãi suất cho vay thực tế tính theo công thức nào, biên độ bao nhiêu cho toàn bộ thời gian vay. Người mua tuyệt đối không chỉ nhìn vào thời gian ưu đãi ban đầu.
“Tỉ lệ vàng khi đi vay mua nhà là 30%-40% giá trị ngôi nhà để đảm bảo bạn vẫn còn dư dả tiền sinh hoạt và không rơi vào bẫy lãi suất” - TS Hiếu khuyến cáo.
Chuyên gia tài chính Dương Anh Vũ chia sẻ đa số khách hàng khi đi vay vốn mua nhà thường chỉ tập trung vào lãi suất mà quên mất hạn mức vay và thời gian vay cũng là yếu tố rất quan trọng.
Nhiều người chọn gói vay lãi suất 0% hoặc lãi vay cực kỳ thấp nhưng lại không hề biết với mức lãi suất như vậy họ dễ dàng rơi vào "bẫy" tài chính. Khi đi vay nên chọn gói dịch vụ có sự cân bằng về hạn mức cho vay và lãi suất để tránh rủi ro. Ông cũng đồng ý chỉ nên vay từ 30% đến 40% giá trị ngôi nhà định mua. Nếu vượt quá mức này khả năng kiểm soát chi tiêu hằng tháng của bạn sẽ gặp nhiều khó khăn và không thể cân bằng được.
