Chính phủ đã kiến nghị Quốc hội xem xét thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ công chức, viên chức từ 1/7/2023 lên mức 1,8 triệu đồng/tháng (khoảng 20,8%); tăng chi lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội đối tượng do ngân sách nhà nước đảm bảo khoảng 12,5% và hỗ trợ thêm đối với đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp; tăng chi trợ cấp ưu đãi người có công và tăng chi các chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở khoảng 20,8%.
Từ ngày 1/1/2023, điều chỉnh tăng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cán bộ y tế dự phòng và y tế cơ sở theo Kết luận số 25-KL/TW ngày 30/12/2021 của Bộ Chính trị.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương đã có trao đổi với phóng viên VOV tại hành lang Quốc hội về nội dung này.
PV: Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét bố trí ngân sách cho việc tăng lương cơ sở từ 1/7/2023, xin bà cho biết quan điểm về đề xuất này?
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Nếu theo lộ trình và kế hoạch của Chính phủ thì đã phải thực hiện tăng lương từ vài năm trước, tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, mọi nguồn lực của Trung ương và địa phương đều phải tập trung cho việc giải quyết hậu quả của COVID-19 để tăng cường và phát triển kinh tế. Do đó, 3 năm qua chúng ta chưa tăng lương. Tôi cho rằng, đề xuất tăng lương ở thời điểm này khá hợp lý.
Thứ nhất chúng ta đã chậm một nhịp trong việc tăng lương cơ sở cho công chức, viên chức. Thứ hai, về cơ bản thời điểm này cũng đã khống chế được dịch bệnh COVID-19, kinh tế sau đại dịch bắt đầu phục hồi. Thứ ba, sau đại dịch COVID-19, cuộc sống đại đa số nhân dân bị ảnh hưởng rất nhiều theo hướng tiêu cực, đối với cán bộ, công chức, viên chức cũng bị ảnh hưởng rất nhiều. Tuy ảnh hưởng này không rõ rệt như đối với các doanh nghiệp hay các nhóm khác song giá cả leo thang, lương thấp cũng tác động trực tiếp đến đời sống của công chức, viên chức.
PV: Theo đề xuất của Chính phủ, thực hiện tăng lương cơ sở từ 1/7/2023 với mức tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên 1,8 triệu đồng/tháng, bà có đánh giá gì về mức đề xuất tăng này?
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Theo tôi việc chúng ta cải cách tiền lương trong thời điểm này là rất có ý nghĩa. Tuy nhiên, mức tăng 20,8% chỉ mang tính tạm thời, động viên tinh thần là chính. Với mức lương hiện hành của đội ngũ cán bộ, công chức, nếu tăng 20% thì số tiền lương tăng thêm vẫn rất thấp so với nhu cầu cuộc sống hiện tại.
Tôi hy vọng chúng ta dần có những cải cách về tiền lương cơ sở, song cũng phụ thuộc rất nhiều vào nguồn ngân sách quốc gia. Đến khi thực hiện hoàn toàn cải cách lương theo bảng thang bậc lương mới và cách tính lương mới thì chế độ tiền lương mới được cải thiện nhiều hơn, đáp ứng mong mỏi của đông đảo cán bộ công chức, viên chức.
PV: Nhiều ý kiến cho rằng, lương công chức, viên chức hiện nay không những thấp mà còn được trả theo kiểu cào bằng, khó tạo ra động lực làm việc trong cơ quan nhà nước, quan điểm của bà về vấn đề này ra sao, thưa đại biểu?
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Tôi nghĩ rằng với cách tính và hướng cách cải cách tiền lương trong tương lai theo vị trí việc làm sẽ phần nào giải quyết được những bất cập như trên. Bên cạnh đó, nhiều địa phương cũng đang nỗ lực xây dựng các đề án, có những chính sách ưu đãi đối với những người thực sự tài năng, có cống hiến đặc biệt cho địa phương. Tuy nhiên chúng ta vẫn phải nỗ lực trong việc cải tiến cách tính tiền lương, thang, bảng lương.
Hiện nay có một hiện tượng rất đáng buồn là chảy máu chất xám ở các cơ quan nhà nước. Có 2 nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Thứ nhất, người có năng lực sẽ di chuyển từ khu vực công sang khu vực tư và nguyên nhân do là tiền lương ở khu vực công vẫn quá ít ỏi so với khu vực tư.
Thứ 2, hiện tượng chảy máu chất xám khi công chức, viên chức bỏ luôn nghề để làm những công việc khác có thu nhập tốt hơn, đỡ vất vả hơn.
Cả 2 hiện tượng này cũng đều rất đáng suy nghĩ, liên quan đến vấn đề tiền lương, tiền công của người lao động được nhận, bản thân họ cảm thấy không thỏa đáng và không thể nuôi sống được gia đình trong điều kiện tiền lương như vậy. Tôi nghĩ rằng, việc cải cách tiền lương cũng là một trong những giải pháp để giữ chân người tài trong lĩnh vực công.
PV: Vậy giải pháp nào để công chức, viên chức có lương đủ sống, thưa bà?
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Thứ nhất, để cải cách tiền lương thì chúng ta cần có nguồn lực đủ mạnh. Muốn vậy phải đi đôi với các giải pháp phát triển kinh tế, chỉ khi kinh tế phát triển chúng ta mới có nguồn lực để cải cách tiền lương. Hiện nay, Chính phủ đang nỗ lực cải cách tiền lương đi đôi với việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính và tinh giản biên chế. Nếu một bộ máy cồng kềnh chắc chắn số tiền lương bỏ ra sẽ rất tốn kém. Chúng ta đang nỗ lực trong những năm qua để sắp xếp lại bộ máy sao cho tinh gọn và hiệu quả hơn.
Thứ hai, song song với các biện pháp sắp xếp lại tổ chức bộ máy vẫn phải có những biện pháp đủ mạnh để phát triển kinh tế trong thời gian tới, chỉ khi phát triển được kinh tế mới có nguồn để cải cách tiền lương.
Vẫn biết rằng thang bảng lương hiện giờ vẫn rất thấp. Tuy nhiên, để cải cách tiền lương không phải là chuyện ngày một ngày 2. Với nỗ lực của Chính phủ, tôi tin chắc rằng trong thời gian tới sẽ đạt được mục tiêu công chức, viên chức sống được bằng lương.
PV: Xin cảm ơn bà./.