HoREA cho biết, Điều 126 Luật Đất đai 2013 đã quy định, đất sử dụng có thời hạn thì thời hạn sử dụng đất không quá 50 năm đối với tổ chức để thực hiện các dự án đầu tư (trường hợp đặc biệt, không quá 70 năm); Đối với dự án kinh doanh nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp với cho thuê, hoặc để cho thuê mua thì thời hạn giao đất cho chủ đầu tư được xác định theo thời hạn của dự án; người mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất được sử dụng đất ổn định lâu dài. Tại khoản 8 đã quy định “Thời hạn giao đất, cho thuê đất quy định tại Điều này được tính từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”. Theo HoREA, quy định về thời hạn giao đất, cho thuê đất (nêu trên) có những mặt bất cập, chưa thật hợp tình hợp lý.
HoREA cho rằng quy định thời hạn sử dụng đất của dự án được tính từ ngày ký quyết định giao đất là không hợp lý vì các dự án bất động sản hầu hết đều phải mất thời gian xây dựng khoảng 3 năm. Trong thời gian này, dự án chưa hoàn thành, chưa được nghiệm thu bàn giao đủ điều kiện đưa vào sử dụng, khai thác kinh doanh, nên chưa phát sinh doanh thu, lợi nhuận. Theo quy định này, các chủ đầu tư và các khách hàng, nhà đầu tư thứ cấp trên thực tế chỉ được khai thác, kinh doanh khoảng 47 năm, vì thời gian xây dựng dự án không được khấu trừ.
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh thì trong các năm qua, đã có trên 500 dự án bị ngừng triển khai, bị thu hồi, hủy bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất. Riêng năm 2017, đã có 27 dự án bất động sản trên địa bàn thành phố được mua bán, chuyển nhượng cho nhà đầu tư mới. Chính các nhà đầu tư mới sau khi mua và tái khởi động lại dự án “đắp chiếu, trùm mền” đã góp phần thiết thực giúp cho thị trường bất động sản phục hồi và tăng trưởng trở lại trong thời gian qua. Tuy nhiên, có những dự án đã bị “đắp chiếu, trùm mền” nhiều năm, thậm chí hàng chục năm, sau khi được chủ đầu tư mới “giải cứu” thì thời hạn sử dụng đất còn lại của dự án đã bị giảm đi, có khi bị giảm hàng chục năm, gây thiệt hại cho chủ đầu tư và các nhà đầu tư thứ cấp, khách hàng.
Trên cơ sở nghiên cứu, đối chiếu quy định của pháp luật và thực tiễn vận hành của thị trường bất động sản, Hiệp hội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi quy định về “thời hạn sử dụng đất” và cho bổ sung nội dung: “Hoặc kể từ ngày hoàn thành dự án đưa vào khai thác, kinh doanh” vào khoản 8 Điều 126 Luật Đất đai 2013, như sau: “Thời hạn giao đất, cho thuê đất quy định tại Điều này được tính từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; hoặc kể từ ngày hoàn thành dự án đưa vào khai thác, kinh doanh”.
