Vì sao lan var có giá bạc tỉ?
Lan var là các cây lan đột biến, sở hữu những đặc điểm khác lạ so với hoa phong lan bình thường. Đột biến ở đây là đột biến tự nhiên được phát hiện chứ không phải đột biến theo phương thức cấy mô như một số thông tin đăng tải. Hiện nay, lan var được phát hiện 3 loại đột biến gồm: Một là đột biến hoàn toàn chỉ các bông chuyển hẳn sang màu khác thường, còn gọi là Alba; Hai là đột biến một phần, màu hoa cơ bản thay đổi nhưng vẫn giữ lại phần nhỏ màu phổ biến, còn gọi là Semi. Ba là đột biến lá, là những cây đột biến có lá khác thường dễ dàng nhận biết như lá nhăn, lá kẻ, lá có biên vàng hoặc trắng bên cạnh. Thường thì đột biến lá ít được người chơi quan tâm hơn đột biến hoa.
Cũng bởi là đột biến nên dòng lan var hiếm hoi và để sở hữu lan var, người chơi lan sẽ phải chấp nhận giá cao hơn rất nhiều so với lan thường, và dòng lan var nào càng khan hiếm, khó nhân giống, phát triển chậm… sẽ càng có giá trị cao hơn. Câu chuyện về lan var trên mạng xã hội và một số mặt báo đăng tải có rất nhiều thông tin chưa đầy đủ, thậm chí là suy diễn để cho rằng, những thương vụ giao dịch lan var bạc tỉ chỉ là “ảo”, mà cái giá giao dịch hàng chục tỉ, thậm chí hàng trăm tỉ được công bố chỉ là thỏa thuận giữa bên mua và bên bán để “làm màu”, rồi tiền của ai lại vào túi người đó, lan của ai lại ở vườn của người đó…
Cũng là lan var, tại sao có giao dịch vài tỉ, có những giao dịch hàng chục tỉ đồng? Thậm chí mới đây, có giao dịch lan tại Quảng Ninh giá trị tới 250 tỉ đồng cho một giao dịch lan var? Thật ra chỉ có những người chơi lan var thường xuyên quan tâm đến các giống lan var mới nắm rõ, những giao dịch lan var có giá trị từ vài tỉ đến vài trăm tỉ đồng là hoàn toàn có thật, và giá trị giao dịch phụ thuộc vào giống lan var chứ không phải người bán và người mua tùy tiện “thổi giá” cho bất cứ giao dịch nào. Ví dụ trong thời điểm hiện tại, lan var Phi điệp 5 cánh trắng Phú Thọ có giá giao dịch từ 1-1,8 triệu đồng/1cm kei; Lan var 5 cánh trắng Hiển Oanh có giá 4-7 triệu đồng/1cm kei; Lan var 5 cánh trắng Bạch Tuyết có giá 150-450 triệu đồng/1cm kei.
Một số giống lan var đang được giới chơi lan var săn lùng và có giá trị giao dịch cao hiện nay là lan var 5 cánh trắng Bảo Duy với giá từ 1,2 tỉ đến 1.8 tỉ/1cm kei; Hay lan var 5 cánh trắng Ngọc Sơn Cước đang được giao dịch từ 1,5 tỉ đến 3,8 tỉ đồng/1cm kei. Một số giống lan var bình dân hơn như Phi Điệp Hồng Yên Thủy đang được giao dịch khoảng 9-25 triệu đồng/1cm kei; Hồng Mỹ Nhân đang được giao dịch khoảng 40-70 triệu đồng/1cm kei…
Sở dĩ có khoảng cách chênh lệch khá lớn về giá trị giao dịch trong cùng một giống lan var là do phụ thuộc vào chiều dài của cây lan var tại thời điểm giao dịch. Đặc biệt người chơi lan quan tâm đến chất lượng kei để quyết định đến giá giao dịch, đó là kei nẩy tự nhiên hay kei kích? Kei gầy hay mập?... Đối với mầm gốc (mầm được mọc từ gốc) sẽ có giá trị cao hơn nhiều so với kei (mầm được nhân giống từ mắt trên thân cây).
Những đại gia chi bạc tỉ để chơi lan var có phải… dại?
Ở Việt Nam, số người yêu hoa phong lan và thích chơi hoa phong lan rất nhiều. Nhưng để sở hữu những giò lan var cho cuộc chơi thì chỉ là con số rất nhỏ so với số người thích chơi hoa phong lan. Điều quan trọng nhất để sở hữu được giò phong lan loại nào? Giá trị bao nhiêu? Thì lại hoàn toàn phụ thuộc vào độ đam mê và khả năng tài chính của chủ nhân. Ví dụ, một người yêu hoa phong lan có mức thu nhập vài chục triệu đồng/ tháng, họ có thể sở hữu giò phong lan giá vài triệu trước sự dè bỉu của một số người đang có mức thu nhập 5-7 triệu đồng/ tháng. Hay người đang có khối tài sản hàng trăm tỉ đồng, họ có thể chi vài chục tỉ cho sự đam mê lan var là điều hoàn toàn dễ hiểu.
Bản chất của sự nghi vấn về những phi vụ giao dịch lan var bạc tỉ hay sự chế giễu người bỏ bạc tỉ để chơi lan var… hầu hết là người không yêu thích hoa phong lan hoặc người chưa có nhiều tiền như người đang bỏ bạc tỉ để chơi lan var. Sự chú ý của dư luận về những giao dịch lan var bạc tỉ mới xôn xao vài năm nay, do một số giao dịch lan được tổ chức như một sự kiện và được đăng tải trên mạng xã hội. Thực tế thì những giao dịch lan var đã có từ khá lâu, và số lượng giao dịch trong giới chơi lan lớn hơn rất nhiều so với những phi vụ được đăng tải trên mạng xã hội.
Nói về sự đam mê, thì ở người Việt Nam không chỉ có những người chơi lan var mới làm “nổi sóng” dư luận. Từng có những người đam mê chim cảnh, họ sở hữu chú chim vành khuyên đột biến gen được trả giá hàng chục nghìn USD, nhưng chủ nhân thẳng thừng tuyên bố rằng, nửa tỉ cũng không bán! Hay tại sao có đại gia chi hàng chục tỉ để mua một chú cá Koi, trong khi người chưa có nhiều tiền hoặc người không có đam mê chơi cá cảnh có quan điểm rằng: Cá chỉ để rán hoặc nấu canh!?
Chắc chắn một điều rằng, hầu hết người yêu hoa phong lan và chơi lan var, khi họ sẵn sàng chi hàng chục tỉ đồng để thỏa nỗi đam mê của mình thì nhà lầu hoặc biệt thự và xe hơi hạng sang… họ đã đầy đủ rồi.
Cũng bởi là đột biến nên dòng lan var hiếm hoi và để sở hữu lan var, người chơi lan sẽ phải chấp nhận giá cao hơn rất nhiều so với lan thường, và dòng lan var nào càng khan hiếm, khó nhân giống, phát triển chậm… giá lại càng cao. Năm 2020 có những thông tin rằng, thực chất lan var chỉ là giống lan cấy mô từ Trung Quốc được nhập về Việt Nam hàng container; Hay có thông tin vị kỹ sư nông nghiệp và học viện nào đó đang thực hiện cấy mô và chuẩn bị cho ra thị trường hàng chục triệu cây lan var… Nhưng cho đến nay vẫn chưa thấy xuất hiện điểm bán lan var nào được nhập khẩu từ Trung Quốc hàng container. Cũng chưa thấy một mẻ lan var cấy mô nào được công bố bán ra thị trường.
Theo tìm hiểu của phóng viên, trong số những người đang sở hữu nhiều cây lan var có giá trị cao chưa hẳn đều là những người có đam mê chơi loại này. Có một số người đang mua lan var về trồng, chăm sóc và nhân giống vì mục đích lợi nhuận kinh tế. Cũng chính vì vậy, một số người do ham kiếm tiền nhưng thiếu hiểu biết về lan var nên đã mắc bẫy những kẻ lừa đảo. Lời khuyên cho những người đang có ý định đầu cơ lan var rằng: Cần tìm hiểu kỹ về lan var, đầu tư những kiến thức cơ bản về lan var trước khi quyết định đầu tư tiền. Và điều cần thiết nhất là nên học hỏi kinh nghiệm từ những người có thâm niên và uy tín ở các hội lan var để tránh bị mắc bẫy những kẻ lừa đảo, lợi dụng lan var để trục lợi bất chính
