Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) vừa cho biết hiện tượng El Nino đã chính thức xuất hiện và hiện ước tính có đến 90% khả năng hiện tượng thời tiết này sẽ kéo dài đến nửa cuối năm với cường độ tối thiểu ở mức trung bình. WMO kêu gọi các nước trên toàn cầu cần thực hiện ngay lập tức các biện pháp ứng phó để bảo vệ tính mạng và sinh kế của người dân.
Tùy thuộc vào từng khu vực trên thế giới, hiện tượng El Nino có thể gây ra hạn hán nghiêm trọng hoặc khiến các cơn bão nhiệt đới trở nên mạnh hơn thường lệ, làm tăng nguy cơ mưa lũ. Kiểu thời tiết này thường kéo dài từ 8 – 12 tháng, với tần suất lặp lại khoảng 3 – 4 năm 1 lần. Lần gần nhất hiện tượng El Nino xuất hiện là vào năm 2015 - 2016 và được xem là đợt El Nino mạnh kỷ lục và kéo dài nhất trong vòng 60 năm.
El Nino đã được cảnh báo đã chính thức trở lại trên toàn cầu. Ảnh: An ninh thủ đô
Ông Petteri Taalas, Tổng thư ký của WMO, cho biết: “Hiện tượng El Nino xuất hiện sẽ làm tăng đáng kể khả năng những kỷ lục về nhiệt độ hiện nay sẽ bị phá vỡ. Thậm chí, nhiều nơi trên thế giới và các đại dương sẽ chứng kiến các điều kiện thời tiết cực đoan”.
Tại Việt Nam, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết, hiện tượng El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước, với mức phổ biến từ 25% đến 50%. Do đó, nhiều nơi tại Việt Nam sẽ đối mặt với khô hạn cục bộ hoặc diện rộng, đặc biệt là những nơi có nhu cầu dùng nước nhiều cho sản xuất và sinh hoạt, trong các tháng mùa khô năm 2023.
Tình trạng ít mưa sẽ dấn đến hạn hạn và xâm nhập mặn trong những tháng đầu năm 2024 trên phạm vi cả nước. Ngoài ra, lượng mưa có xu thế giảm nhưng có thể xuất hiện những kỷ lục về lượng mưa lớn nhất trong 24 giờ, dẫn đến các rủi ro cao về lũ lụt, ông Mai Văn Khiêm cảnh báo.
Hồi đầu tháng 6 vừa qua, Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) cũng thông báo hiện tượng El Nino đã chính thức xuất hiện; đồng thời, cảnh báo nhiệt độ mùa hè năm 2023 và năm 2024 có thể ghi nhận các mức kỷ lục mới trên cả đất liền và trên biển. Hầu hết những năm nóng nhất lịch sử đều xảy ra trong thời kỳ El Nino.
Mô hình dự báo bão của NOAA cho thấy hiện tượng El Nino sẽ khiến nhiệt độ mặt nước biển trung bình ở vùng trung tâm và phía đông Thái Bình Dương tăng lên, khiến các cơn bão hình thành ở khu vực này trở nên mạnh hơn rõ rệt.
Theo một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science, El Nino năm nay có thể gây thiệt hại lên tới 3.000 tỷ USD đối với kinh tế thế giới, đồng thời khiến GDP giảm do thời tiết khắc nghiệt tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp và công nghiệp, cũng như tạo điều kiện để dịch bệnh lây lan.
Cảnh báo một mùa đông 2023 ít lạnh
Dự báo El Nino sẽ gia tăng dần về cường độ vào các tháng mùa đông năm 2023-2024. Dựa trên một số thống kê khí hậu, vào thời kì chịu tác động của El Nino khu vực Việt Nam có một số biến động đáng lưu ý.
Theo thống kê trung bình mỗi năm có 5-7 xoáy thuận nhiệt đới (XTNĐ) bao gồm bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) ảnh hưởng đến nước ta, trung bình mỗi tháng có 0,58 cơn. Trong những năm El Nino trung bình mỗi tháng có 0,42 cơn, ít hơn TBNN khoảng 28%. Ngoài ra, trong điều kiện El Nino, XTNĐ thường tập trung vào giữa mùa bão (tháng 7, 8, 9).
Đặc biệt, trong những năm El Nino số đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta ít hơn bình thường. Số đợt front lạnh, đặc trưng của các đợt không khí lạnh, qua Hà Nội của các tháng trong năm chỉ bằng 70%. Thời gian kết thúc hoạt động của không khí lạnh ở Việt Nam sớm hơn bình thường.
Ngoài ra, trong điều kiện El Nino nhiệt độ trung bình các tháng đều cao hơn bình thường, mùa đông chênh lệch rõ rệt hơn mùa hè, các khu vực phía Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn phía Bắc. Trong điều kiện có ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nhất là các đợt El Nino mạnh có thể gây ra nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ở nhiều nơi.
El Nino thường gây thiếu hụt lượng mưa trong hầu hết các vùng trong cả nước, phổ biến từ 25 đến 50% (rõ rệt nhất là Bắc Trung bộ). Đáng chú ý là, một số đợt El Nino đã cho những kỷ lục về lượng mưa lớn nhất trong 24h và số tháng liên tục hụt mưa ở một số nơi, cho thấy El Nino làm tăng tính biến động của mưa ở Việt Nam.
T/H
