CDC châu Phi phủ nhận mối liên hệ giữa quan hệ tình dục đồng tính nam và bệnh đậu mùa khỉ

Lã Thị Thúy Hằng
Quyền Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi - ông Ahmed Ogwell cho hay cơ quan này không biết có bao nhiêu trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ ở châu lục được báo cáo trong năm nay là ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới, đồng thời cảnh báo “bất kỳ sự kỳ thị nào” cũng có thể làm chậm trễ quá trình báo cáo trường hợp mắc bệnh và ảnh hưởng đến nỗ lực ứng phó khi dịch bệnh bùng phát.
Chú thích ảnh Bàn tay của bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, các trường hợp đậu mùa khỉ được báo cáo ở châu Âu và Bắc Mỹ hầu như chỉ liên quan đến nam giới đồng tính và lưỡng tính, mặc dù các quan chức y tế cho biết virus có thể lây nhiễm cho bất kỳ ai tiếp xúc gần gũi, tiếp xúc cơ thể với người bị nhiễm bệnh, quần áo hoặc ga trải giường của họ.

Phát biểu với báo giới, ông Ogwell cho biết “chỉ số đó không phù hợp với bối cảnh châu Phi”. Nhiều nước trong số 54 quốc gia của châu Phi hình sự hóa quan hệ đồng giới ở một mức độ nào đó.

Trả lời câu hỏi làm thế nào vấn đề nam giới quan hệ tình dục đồng giới có thể được loại trừ như 1 yếu tố dẫn đến tình trạng bùng phát dịch bệnh hiện nay nếu CDC châu Phi không có số liệu thống kê liên quan, ông Ogwell nhấn mạnh: “Đó không phải là vấn đề ở đây. Và thành thật mà nói, chúng tôi không muốn biến nó thành vấn đề vì chúng tôi có những dịch bệnh nghiêm trọng cần khống chế và không muốn tham gia vào một cuộc thảo luận sẽ làm chúng tôi mất tập trung”.

Mặc dù bệnh đậu mùa khỉ đã từng là dịch bệnh phổ biến ở các khu vực của châu Phi trong nhiều thập kỷ, song căn bệnh này chủ yếu lây sang người từ các động vật hoang dã bị nhiễm bệnh và thường không lây lan ra ngoài lục địa.

Ông Ogwell cho biết các quan chức y tế ở châu Phi đã thu thập dữ liệu về bệnh đậu mùa ở khỉ từ năm 1970 và những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới chưa bao giờ là một vấn đề quan trọng. Ông khẳng định các tác nhân gây ra đợt bùng phát này là những nguyên nhân “truyền thống”, bao gồm tiếp xúc gần gũi trong không gian hẹp và sống trong cộng đồng tiếp xúc với động vật có virus.

Quan chức CDC châu Phi chia sẻ: “Chúng tôi chưa thấy bất kỳ bằng chứng nào về bất kỳ nhóm người cụ thể nào bị ảnh hưởng bởi bệnh đậu mùa khỉ. Mọi cộng đồng, mọi lứa tuổi, mọi giới tính đều có nguy cơ mắc bệnh”. Ông kêu gọi mọi người “tránh các định nghĩa và thông tin có thể bêu xấu những người bị phơi nhiễm”.

Một dạng bệnh đậu mùa khỉ gây chết người đang lan rộng ở châu Phi hơn là ở phương Tây. Châu Phi đã có hơn 2.800 trường hợp được xác nhận và nghi ngờ ở 11 quốc gia trong năm nay, trong đó có 103 ca tử vong. Số trường hợp được xác nhận và nghi ngờ đã tăng lên 766 trường hợp kể từ cuộc họp giao ban của CDC châu Phi hồi tuần trước, với 28 ca tử vong mới. CDC châu Phi cho rằng tỷ lệ tử vong là “tương đối cao”, ở mức 3,6%.

Chỉ một số ít trường hợp tử vong được báo cáo bên ngoài châu Phi trong đợt bùng phát hiện nay. Hôm 4/8, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo số ca bệnh trên toàn cầu tăng khoảng 19% trong tuần qua. Hơn 25.000 trường hợp đã được ghi nhận.

Cũng theo quyền Giám đốc CDC châu Phi, châu lục này vẫn chưa có bất kỳ liều vaccine đậu mùa khỉ nào, mặc dù những cuộc thảo luận với một số quốc gia và tổ chức về khả năng cung cấp vaccine vẫn đang diễn ra. Ông nêu rõ châu Phi cũng đang cần gấp các bộ dụng cụ thử nghiệm.

Các chuyên gia nghi ngờ đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ ở Bắc Mỹ và châu Âu có thể bắt nguồn từ châu Phi từ rất lâu trước khi dịch bệnh bắt đầu lây lan qua đường tình dục tại 2 ổ dịch ở Tây Ban Nha và Bỉ. Hơn 70% trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới là ở châu Âu và 98% là ở nam giới có quan hệ tình dục đồng giới.

Trong một cuộc họp ngắn của WHO hôm 4/8, Tiến sĩ Otim Patrick Ramadan khẳng định chưa có bằng chứng cho thấy bệnh đậu khỉ lây truyền qua đường quan hệ tình dục đồng tính vì 60% trường hợp mắc bệnh ở châu Phi là nam giới trong khi 40% là phụ nữ.