Viêm da cơ địa là gì?
Bệnh viêm da cơ địa là bệnh lý tổn thương da do viêm, thường xảy ra ở những người có cơ địa dị ứng. Bệnh có nhiều tên gọi khác nhau như eczema, chàm dị ứng, chàm cơ địa, chàm thể tạng hay bệnh liken đơn dạng mãn tính. Bệnh không lây nhiễm khi tiếp xúc giữa người với người thông qua các thương tổn. Viêm da cơ địa được chia thành ba nhóm chính: Viêm da cơ địa do dị ứng, viêm da cơ địa do tiếp xúc và viêm da cơ địa tiết bã nhờn.
Bệnh gây ngứa cho nhiều đối tượng, cả người lớn và trẻ em.
Ở trẻ nhỏ, trẻ thường xuyên cào gãi hoặc chà xát, làm hàng rào da thêm tổn thương, nhiễm trùng. Vì vậy, trẻ có thể ăn kém, khó ngủ. Nếu tình trạng này kéo dài, vùng da có thể trở nên Lichen hóa, có nghĩa dày, cứng và sẫm màu hơn.
Viêm da cơ địa ở người lớn thường là tổn thương mạn tính. Thương tổn điển hình là khô và bong tróc da, dày da (bác sĩ thường gọi là Lichen hóa) ở các nếp gấp lớn như khuỷu tay, đầu gối, lòng bàn tay, bàn chân, các ngón, cổ, gáy, một số trường hợp có thể viêm, xuất hiện mụn nước và chảy dịch. Bệnh thường nặng lên vào mùa đông.
Ngoài các dấu hiệu ngoài da, người bệnh thường kèm theo bị các bệnh di ứng khác như: Hen phế quản, dị ứng thời tiết.
Nguyên nhân mắc viêm da cơ địa
Nguyên nhân trực tiếp gây bệnh viêm da cơ địa thường không được biết rõ, có sự phối hợp giữa nhiều yếu tố khác nhau.
Người có cơ địa dị ứng từ trước là những người có khả năng cao mắc bệnh. Nhóm đối tượng này thường có các bệnh lý kèm theo như dị ứng thời tiết, viêm mũi dị ứng, nổi mề đay, dị ứng với hóa chất hoặc côn trùng và các loại mạt nhà, thức ăn (sữa, đậu phộng, lúa mỳ…),... đặc biệt, bệnh thường nặng lên khi khí hậu khô hanh.
Viêm da cơ địa mùa đông thường đi cùng với nhiều tổn thương da, da khô hơn nên trở nên dễ kích ứng với các dị nguyên bên ngoài. Khi da mất dần độ ẩm, người bệnh thường có cảm giác ngứa, dẫn đến gãi làm da trầy xước và tổn thương nhiều lên. Quá trình này thường đưa đến hậu quả là các đợt cấp của viêm da từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc có xảy ra quá trình bội nhiễm do vi khuẩn hay không. Da bị mất nước là do thời tiết lạnh khô, người bệnh thường không cảm thấy khát nên không cung cấp đủ nhu cầu nước hằng ngày. Một lý do khác được đưa ra để lý giải là nhiều người sử dụng nước quá nóng để tắm vì sợ lạnh, có hoặc không kết hợp với việc sử dụng các chất tẩy rửa có tính sát khuẩn mạnh làm mất độ ẩm của da. Mức độ ngứa tỷ lệ với mức độ mất ẩm trên da, khi đó người bệnh sẽ càng gãi nhiều và tổn thương da sẽ ngày càng nghiêm trọng.
Mắc viêm da cơ địa cần làm gì?
Thường xuyên vệ sinh da với nước ấm để làm giảm tình trạng khó chịu, loại bỏ các chất bẩn, vi khuẩn trên da. Lựa chọn những sản phẩm làm sạch phù hợp với da. Da người bình thường luôn giữ pH dao động quanh 5.5.
Các sản phẩm làm sạch bao gồm: Sữa tắm, chất tẩy rửa làm sạch da chuyên biệt dành riêng cho người bị viêm da cơ địa.
Đặc biệt, khi trời mùa đông không nên tắm nước quá nóng, vì sẽ làm mất đi lớp dầu tự nhiên trên da, nên dùng nước hơi ấm (khoảng 36 độ C) thì sẽ tốt hơn. Tuyệt đối không tắm lá cây, vì nước lá gây khô danhiều hơn, không đắp các loại lá lên da, vì có thể gây ra tình trạng viêm da tiếp xúc kích ứng, bỏng rát tại chỗ, càng làm nặng thêm tình trạng bệnh và gây khó khăn cho việc điều trị sau này.
Viêm da cơ địa khởi phát từ sự suy yếu của hàng rào bảo vệ da, dẫn đến da khô, ngứa và sự xâm nhập của các dị nguyên, vi khuẩn. Do vậy, điều trị viêm da cơ địa bằng dưỡng ẩm là một điều trị nền tảng trong các giai đoạn của bệnh.
Luôn luôn bôi kem dưỡng ẩm lên da ít nhất 2 lần/ngày, đặc biệt sau khi tắm, rửa tay sau 3 - 5 phút, đây là thời điểm tốt nhất để kem dưỡng ẩm thấm sâu và tạo hiệu quả trên da. Nên chọn sản phẩm dưỡng ẩm không chứa hương liệu và chất kích thích, sử dụng dưỡng ẩm đủ lượng.
Nếu thấy da khô hơn, ngứa hơn mặc dù đã dùng kem dưỡng ẩm nhiều lần trong ngày, thì cần đi khám tại bệnh viện để bác sĩ thăm khám kịp thời và có sự kết hợp trong dùng thuốc để khắc phục tình trạng này.
Người mắc viêm da cơ địa cần lưu ý
Chọn các trang phục phù hợp với làn da, đặc biệt là trang phục mềm mại, dịu nhẹ. Nên tránh các trang phục cứng, thấm hút kém, gây ngứa.
Giặt quần áo nên lựa chọn các sản phẩm ít chất tẩy rửa, không hương liệu, dùng lượng vừa đủ như khuyến cáo.
Nên tránh tiếp xúc với các yếu tố dị nguyên: Không tiếp xúc với lông gia súc, gia cầm, bụi nhà, phấn hoa, khói thuốc lá...
Người bệnh không nên tự ra hiệu thuốc mua các loại thuốc bôi để điều trị viêm da cơ địa hoặc điều trị theo các đơn thuốc đã được kê trước đó, bệnh nhân phải được thăm khám bởi các bác sĩ chuyên khoa.
Tùy từng tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ thêm vào các điều trị khác như: Thay đổi lối sống, thuốc chống viêm, giảm ngứa, giảm stress tâm lý và điều trị nhiễm trùng (nếu có) để cải thiện triệu chứng bệnh.
