Báo cáo của UBND tỉnh Kon Tum trong kỳ họp thứ 5 Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh khóa XI nhiệm kỳ 2016 - 2020 nêu rõ: Trong năm 2017, chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, năm 2017 đã bố trí 205 tỷ đồng, trong đó nguồn ngân sách Trung ương 117,8 tỷ đồng, ngân sách tỉnh 67 tỷ đồng, ngân sách huyện gần 11 tỷ đồng, nhân dân đóng góp và nguồn khác 9,2 tỷ đồng. Đến nay, toàn tỉnh đã có 13 xã đạt chuẩn NTM. Dự kiến đến cuối năm có thêm 03 xã đạt chuẩn, nâng tổng số xã đạt chuẩn NTM lên 16 xã, đạt kế hoạch đề ra.
Ấn tượng đầu tiên khi tới xã Ngọc Tem, huyện Kon Plông là những con đường bê tông dài tít tắp mới được hoàn thành. Điều kiện cuộc sống của người dân cũng được nâng lên, nhờ hàng hóa được trao đổi. Nhiều ngôi nhà mới được xây lên, cuộc sống của đại bộ phận người dân cũng được đổi thay.
Ông Đinh Hồng Quế - Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Về nguồn lực trong xây dựng NTM, ngoài nguồn vốn hỗ trợ Trung ương, tỉnh và vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu, để người dân tham gia tốt vào công tác xây dựng NTM, xã cũng giao cho hội đoàn thể và các ban ngành làm tốt công tác tuyên truyền, để người dân hiểu đúng và đủ về vai trò, trách nhiệm cũng như quyền lợi của mình. Cán bộ, đảng viên phải đi trước làm gương để quần chúng làm theo. Như thế sẽ phát huy được sức mạnh, tự nguyện, tự giác tham gia thực hiện các phần việc trong khả năng.
Tuy nhiên việc xây dựng NTM ở Ngọc Tem vẫn còn nhiều khó khăn ở các tiêu chí khác như: Vệ sinh môi trường chưa được đảm bảo, tỷ lệ tảo hôn và sinh con thứ 3 còn cao, thu nhập bình quân đầu người thấp.
Rời Ngọc Tem chúng tôi đến xã Đăk Xú, nhìn những nhóm người dân ngồi bên con đường NTM nói chuyện vui tươi với những nụ cười hạnh phúc. Điều này cho thấy xây dựng NTM ở đây cũng mang đến cho người dân cuộc sống vui vẻ và hạnh phúc hơn.
Ông A Xem thôn Chiên Chiếc, xã Đăk Xú cho biết: “Người dân trong thôn cũng như trong xã này rất vui vì được làm những con đường mới đi lại đỡ khó khăn. Từ ngày đường trong thôn làm xong ai cũng vui”.
Hiện tại xã Đăk Xú đạt 12/19 tiêu chí NTM. Xã phấn đấu đến năm 2020 đạt NTM theo kế hoạch đã định. Chính quyền xã Đăk Xú cho biết, sẽ tiếp tục vận động người dân tham gia xây dựng các tiêu chí còn lại. Đặc biệt là việc xã hội hóa cũng sẽ được đặt lên hàng đầu.
Theo báo cáo của Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh Kon Tum về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án, phương án triển khai thực hiện. Đến nay, toàn tỉnh có 100% số xã hoàn thành đồ án quy hoạch và đề án xây dựng NTM; có 13/86 xã được công nhận đạt chuẩn, 3 xã chờ thẩm định đạt chuẩn; 26 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí, 41 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí, 4 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Tuy nhiên việc xây dựng NTM cũng gặp nhiều khó khăn nhất là từ ý thức của người dân. Đại đa số vẫn trông chờ ỷ lại vào chính quyền các cấp, nên việc huy động người dân tham gia chủ yếu mới chỉ dừng lại ở hiến đất giải phóng mặt bằng, tham gia ngày công lao động.
Kinh tế ở nông thôn có phát triển nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn mới. Việc sản xuất, chế biến, tiêu thụ còn hạn chế. Áp dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất còn ít, manh mún.
Trong công tác chỉ đạo, phối hợp thực hiện giữa các tổ chức tại địa phương chưa quyết liệt. Vai trò trách nhiệm của các ngành trong việc phối hợp thực hiện chương trình chưa cao. Đặc biệt năng lực của đội ngũ cán bộ cơ sở, bộ phận giúp việc chương trình còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra.
Hiện nay tỉnh Kon Tum có 54/86 xã thuộc diện địa bàn khó khăn, an toàn khu; 2/10 huyện thuộc huyện 30a, do đó nhu cầu nguồn lực để xây dựng NTM là rất lớn. Tuy nhiên, việc huy động nguồn lực trong xây dựng NTM thời gian qua còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế, làm ảnh hưởng đến mục tiêu chương trình.
Trả lời báo chí, ông Nguyễn Trung Hải, Giám đốc Sở NN&PTNT, Chánh Văn phòng điều phối NTM tỉnh Kon Tum cho biết: Tỉnh Kon Tum luôn xác định nhiệm vụ hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và thu nhập của người dân là nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng NTM. Tiếp tục phối hợp với các sở, ngành tham mưu ban hành một số chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất như: Hỗ trợ lãi suất vốn vay phát triển sản xuất, hỗ trợ phát triển "Mỗi xã một sản phẩm, hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp".
Đồng thời đổi mới hình thức tuyên truyền, tăng cường công tác vận động người dân chung tay góp sức dưới mọi hình thức để tăng thêm nguồn lực trong công tác xây dựng NTM. Định kỳ kiểm tra, giám sát tình hình xây dựng NTM để tham mưu kịp thời cho Ban Chỉ đạo giải quyết kịp thời những vướng mắc, bất cập, phấn đấu đạt mục tiêu, kế hoạch đề ra.