Khi nghệ thuật là liều thuốc "chữa lành" trái tim

Đặng Thu Hằng
Khi con người sống trong một xã hội mà áp lực và lo lắng luôn song hành với nhau thì các hoạt động nghệ thuật sáng tạo chính là cách giải toả, xoa dịu tinh thần bên cạnh các liệu pháp điều trị tâm lý truyền thống. 

Sau khi chuyển đến Burgas, một thành phố trên bờ Biển Đen phía đông Bulgaria được vài tháng, bà Svitlana sống trong trại tị nạn và kiếm tiền bằng việc biểu diễn violin trên đường phố. Cựu giáo viên âm nhạc được Hội Chữ thập đỏ Bulgaria hỗ trợ lương thực, quần áo và bộ dụng cụ vệ sinh. Bà tìm được việc làm là trợ lý sân khấu tại Nhà hát Opera Burgas.

Hiện tại, Svitlana đã có thể dùng tài năng âm nhạc của mình đóng góp vào các buổi trị liệu như một món quà đầy sáng tạo dành cho những người bị ảnh hưởng tâm lý từ cuộc xung đột diễn ra ở Ukraine.

picture5-1716792680.jpg
Bà Svitlana -  Tình nguyện viên Hội Chữ thập đỏ Bulgaria đã “chữa lành” người dân từ Ukraine qua những buổi trị liệu bằng âm nhạc và nghệ thuật. 

Người phụ nữ này tâm sự: “Mọi người sẽ phấn chấn hơn khi nghe một bài hát bằng tiếng mẹ đẻ, tiếng hát của quê hương”. Được biết âm nhạc và nghệ thuật giúp con người cảm thấy thoải mái và gắn kết hơn với môi trường mới.

Cách trị liệu sử dụng âm nhạc và nghệ thuật là một trong những phương pháp được Hội Chữ thập đỏ các quốc gia ở Châu Âu tận dụng khả năng sáng tạo vốn có của con người để giúp nhiều người vượt qua giai đoạn bất ổn và khó khăn.

Với tư cách là tình nguyện viên Hội Chữ thập đỏ Bulgaria, bà Svitlana đã “chữa lành” cho nhiều người dân từ Ukraine qua những buổi trị liệu bằng âm nhạc và nghệ thuật.

Liệu pháp bổ sung

Khi con người đang sống trong một xã hội mà áp lực và lo lắng luôn song hành với nhau thì các liệu pháp nghệ thuật biểu đạt đầy sáng tạo đã nhận được nhiều sự quan tâm trong những năm gần đây. Các liệu pháp này càng hoàn thiện thêm cho các phương pháp điều trị tâm lý truyền thống.

Hội Chữ thập đỏ ở nhiều quốc gia đã sáng tạo ra nhiều phương pháp tiếp cận nhằm cải thiện sức khỏe tinh thần cho mọi người. Sáng kiến được ra đời từ chương trình EU4Health và tài trợ bởi dự án DG Sante của Liên minh Châu Âu, nhằm mục đích đẩy mạnh chăm sóc tâm lý và sức khỏe tâm thần cho những người tị nạn rời khỏi Ukraine.

Việc hợp tác giữa DG Sante và IFRC (Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế) là một trong những nỗ lực quan trọng nhất để chăm sóc sức khỏe tinh thần cho cộng đồng bị ảnh hưởng bởi thiên tai hay thảm họa. Họ đã đưa ra nhiều hình thức trị liệu nghệ thuật khác nhau, được thiết kế riêng để phù hợp với nhu cầu của từng cộng đồng.

Những phương pháp trị liệu này cung cấp cho mọi người cách để chia sẻ và vượt qua những giai đoạn khó khăn. Nhờ đó, họ có thể cảm thấy được chữa lành và có hy vọng hơn trong những thời điểm bấp bênh.

Để hỗ trợ trẻ em Ukraina, Hội Chữ Thập đỏ Phần Lan đã tổ chức một chương trình trị liệu nghệ thuật. Trong chương trình này, các bé được sử dụng bút chì màu, bút dạ và hình ảnh cắt từ tạp chí để tạo ra những tấm thiệp chúc mừng và cảm ơn đầy màu sắc.

Xây dựng tình bạn

Về khía cạnh này, Hội Chữ thập đỏ Phần Lan đã tổ chức một sự kiện với chủ đề tình bạn cho người dân Ukraine. Tại sự kiện, các em nhỏ được thoả sức sáng tạo với giấy màu, bút dạ, keo dán và các dụng cụ thủ công khác. Các em viết những lời nhắn trên thiệp và sau đó trao đổi với những người thân yêu.

picture1-1716792590.jpeg

Các em nhỏ đã viết chữ, vẽ tranh và cắt hình ảnh từ tạp chí tạo thành thiệp cảm ơn để bày tỏ cảm xúc. Các em còn được học và viết ra một vài từ tiếng Phần Lan, giúp các em cảm thấy hòa nhập hơn với cộng đồng mới. Thậm chí, một bạn còn làm thiệp mừng sinh nhật cho bố. Buổi sinh hoạt tràn ngập niềm vui và sự gắn kết.

Tại Bồ Đào Nha, Hội Chữ Thập đỏ đã tổ chức một chương trình trị liệu nghệ thuật. Trong chương trình này, một người phụ nữ Ukraine đang tập trung hoàn thành tác phẩm của mình bằng kim chỉ và máy may.

Vượt lên chính mình

Hội Chữ Thập đỏ Bồ Đào Nha đã xây dựng riêng một xưởng thủ công dành cho phụ nữ Ukraine.Trong khi trẻ em đi học hoặc vui chơi tại khu vực an toàn của Hội Chữ Thập đỏ, các bà mẹ có thể tham gia xưởng thủ công. Đây là hoạt động giúp họ vừa học tiếng Bồ Đào Nha, vừa học thêm kỹ năng làm đồ thủ công, vừa cảm thấy hòa nhập hơn với cộng đồng mới.

Việc tham gia xưởng thủ công không chỉ giúp các bà mẹ học thêm nghề mà còn giúp họ cảm thấy tự tin hơn. Một người tham gia chia sẻ: "Đây là một thử thách lớn đối với tất cả mọi người, nhưng nó đã giúp chúng tôi phát triển bản thân và cả về mặt công việc."

"Nếu bạn đắm chìm vào nghệ thuật, nó sẽ trở thành cả cuộc sống của bạn," Yurii chia sẻ. Yurii đến từ Kharkiv, Ukraine vào năm 2022. Sau đó, anh tham gia chương trình nghệ thuật của Hội Chữ Thập đỏ Croatia và kỹ năng nghệ thuật của anh ấy đã được nâng lên một tầm cao mới. Hiện tại, Yurii cũng là tình nguyện viên của Hội Chữ Thập đỏ Croatia."

Hành trình tìm kiến hạnh phúc

Tại Trung tâm Nhân đạo Đa văn hóa, Hội Chữ thập đỏ Romania đã tổ chức một chương trình thú vị, yêu cầu các bạn nhỏ người Ukraine tái hiện những hình ảnh hạnh phúc trong mắt các bạn. Với những cây bút chì màu và trí tưởng tượng phong phú, các bạn nhỏ đã thỏa sức sáng tạo và thể hiện hết suy nghĩ của mình.

picture2-1716792590.jpg

Yeseniia, bé gái 9 tuổi, gửi gắm trong tấm thiệp: "Em cảm thấy hạnh phúc khi có chị gái, gia đình và những chú thú bông ở bên cạnh."

Chương trình trị liệu nghệ thuật của Hội chữ thập đỏ Romania chỉ là một phần trong kế hoạch lớn hơn nhằm đáp ứng các nhu cầu cơ bản và cấp thiết của những người tham gia. Kế hoạch này bao gồm các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tâm lý xã hội, các buổi workshop theo chủ đề dành cho trẻ em và phụ huynh, các khóa học tiếng Romania và tiếng Anh,các hoạt động rèn luyện kỹ năng sống và cung cấp các bữa ăn.

Thu Hường