Ông Tạ Quang Chiến tên thật là Nguyễn Hữu Văn, sinh năm 1925 ở Thanh Hóa, nhưng quê gốc ở Hải Dương. Năm 10 tuổi, ông theo gia đình ra Hà Nội. Sớm giác ngộ cách mạng, ông tình nguyện tham gia tổ chức Thanh niên Cứu quốc, trước khi được tuyển vào Đội Tự vệ chiến đấu Hoàng Diệu.
Năm 1945, ông được nhà cách mạng Nguyễn Lương Bằng tuyển chọn vào tổ thư ký giúp việc cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với các ông Võ Chương, Vũ Long Chuẩn, Nguyễn Văn Lý, Văn Lâm, Ngọc Hà, Nguyễn Quang Chí và Trần Đình.
Dù giữ vai trò cảnh vệ, ông Tạ Quang Chiến cùng tổ cận vệ đảm nhiệm cả công tác văn phòng, thư ký, liên lạc và hậu cần với tinh thần một người thạo nhiều việc. Dù vậy, nhiệm vụ bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn quan trọng hơn cả.
Năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên cho 8 người cận vệ là Trường, Kỳ, Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi. Người cận vệ Nguyễn Hữu Văn đổi tên thành Tạ Quang Chiến từ thời điểm này.Sinh thời, ông thường nói: "Được Bác Hồ đặt lại tên là một kỷ niệm không thể nào quên và đó là niềm hạnh phúc lớn khi tôi được Bác khai sinh ra lần thứ hai".
Suốt 12 năm, ông Tạ Quang Chiến cùng 7 thành viên khác của đội cận vệ hết lòng phục vụ và bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau khi vinh dự bảo vệ và phục vụ Bác Hồ, năm 1957, ông Tạ Quang Chiến được cử đi học chương trình lý luận cao cấp tại Trường Nguyễn Ái Quốc Trung ương và sau đó đi nghiên cứu sinh về khoa học xã hội tại Trường Đảng cao cấp ở Liên Xô.
Về nước, ông được cử giữ nhiều chức vụ quan trọng như Vụ trưởng vụ Nghiên cứu Lịch sử Đảng, Bí thư Trung ương đoàn thanh niên, Tổng cục Trưởng Tổng cục Thể dục Thể thao (giai đoạn 1981 - 1992). Ông cũng là Đại biểu Quốc hội khóa VII.
5h ngày 11/6, ông Tạ Quang Chiến qua đời tại Bệnh viện Hữu nghị (Hà Nội). Lễ viếng ông được tổ chức từ 9h15 đến 10h15 thứ Ba ngày 14/6 tại nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ truy điệu vào 10h15 cùng ngày, hỏa táng tại Đài Hóa thân Hoàn Vũ, Văn Điển (Hà Nội), an táng tại Nghĩa trang Gò Sở, Thanh Trì, Hà Nội. Xin vĩnh biệt người cận vệ cuối cùng.
