Việt Nam đứng thứ 5 trong 10 quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao nhất trên toàn cầu

Nguyễn Hồng Hạnh
Viêm gan virus C đang là một vấn đề sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở người có hành vi nguy cơ cao. Việt Nam là quốc gia đứng thứ 5 trong số 10 quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao nhất trên toàn cầu.

Ngày 14/12/2022 tại Hà Nội, đã diễn ra Hội thảo "Sơ kết triển khai điều trị viêm gan C cho người nhiễm HIV và người đang điều trị methadone" do Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) tổ chức.

Hơn 16.000 người nhiễm HIV và người đang điều trị methadone được điều trị viêm gan virus C

gan-1671034115.jpg
Báo cáo kết quả điều trị viêm gan C tại hội thảo

Chia sẻ tại Hội thảo, PGS.TS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết: Virus viêm gan C có đường lây truyền giống HIV (lây truyền qua đường máu, đường quan hệ tình dục và mẹ truyền cho con). Do đó, người có hành vi nguy cơ cao đồng nhiễm HIV và mắc viêm gan virus C là khá phổ biến. Người đồng nhiễm HIV và viêm gan virus C, có nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc bệnh lý gan mất bù cao hơn so với người chỉ nhiễm viêm gan C.

“Với sự hỗ trợ từ Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS trong năm 2021- 2022, có hơn 16.000 người nhiễm HIV và người đang điều trị methadone tại 36 tỉnh/thành phố, được điều trị viêm gan virus C. Đây là các thuốc kháng virus tác dụng trực tiếp (DAAs) an toàn cao, khả năng dung nạp tốt, ít tương tác với thuốc ARV, thuốc methadone, phù hợp với mọi kiểu gen viêm gan C”. bà Hương chia sẻ.

Kết quả đến hết ngày 30/11/2022 cũng cho thấy, trong số người bệnh hoàn thành điều trị đã thực hiện xét nghiệm tải lượng virus viêm gan C lần 2 (là xét nghiệm cần thiết để đánh giá kết quả điều trị viêm gan C) thì tỷ lệ khỏi điều trị viêm gan C là 96,6%.

Theo tiến sĩ - bác sĩ Đỗ Thị Nhàn, Cục Phòng chống HIV/AIDS, những năm gần đây, điều trị viêm gan C đã có những tiến bộ vượt bậc. Sự ra đời của các thuốc có tác dụng trực tiếp (còn gọi tắt là thuốc DAA) đã mang lại những hiệu quả lớn trong điều trị viêm gan C do rút ngắn thời gian điều trị cũng như tăng sự bao phủ đối với các kiểu gene khác nhau của virus viêm gan C. Hiện bệnh viêm gan C đã được điều trị khỏi trong vòng 12 tuần bằng phác đồ có các thuốc kháng virus trực tiếp.

Năm 2022, lần đầu tiên bệnh nhân điều trị ARV (thuốc kháng virus) và Methadone được hỗ trợ điều trị viêm gan C. Đến nay, số bệnh nhân nhiễm HIV và bệnh nhân điều trị Methadone mắc viêm gan C được điều trị tại 38 tỉnh, thành phố là 16.052 bệnh nhân, trong đó có gần 4.500 bệnh nhân Methadone.

viem-gan-c-1671034089.jpg
Viêm gan C cấp tính dễ tiến triển thành mạn tính, xơ gan, ung thư gan

WHO sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam giải quyết bệnh viêm gan C

Theo kết quả giám sát được Bộ Y tế thực hiện năm 2018, tại Việt Nam, cho thấy, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan C mạn tính ở người nhiễm HIV khoảng 30% (22-44%), ở người tiêm chích ma túy từ 40 - 90%. Như vậy, hiện nay có thể thấy viêm gan virus C đang là một vấn đề sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở người có hành vi nguy cơ cao. Việt Nam là quốc gia đứng thứ 5 trong số 10 quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao nhất trên toàn cầu.

Theo TS.BS Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, Việt Nam là một trong những quốc gia trong khu vực có gánh nặng viêm gan siêu vi cao. Những người nhiễm HIV và những người tiêm chích ma túy có nguy cơ mắc bệnh viêm gan C cao hơn. Bệnh gan do nhiễm HCV nổi lên như một mối đe dọa lớn đối với sự sống còn của bệnh nhân HIV. Bệnh nhân đồng nhiễm HIV/HCV có tiến triển nhanh hơn đến xơ gan và các biến chứng của nó so với bệnh nhân đơn nhiễm HCV. Do đó, để giảm tỷ lệ tử vong trong những quần thể này, điều quan trọng là các dịch vụ viêm gan C cần phải sẵn có và những người có nhu cầu có thể tiếp cận được.

WHO sẽ tiếp tục hỗ trợ Cục Phòng chống HIV/AIDS giải quyết bệnh viêm gan C trong nhóm dân số chính và những người nhiễm HIV để đạt được mục tiêu quốc gia và toàn cầu về loại trừ viêm gan virus vào năm 2030.

Theo Chiến lược Y tế toàn cầu của WHO về HIV, viêm gan virus và bệnh lây truyền qua đường tình dục giai đoạn 2022-2030, để viêm gan C không còn là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng vào năm 2030, các quốc gia cần ưu tiên, tối ưu hóa đáp ứng với HIV, viêm gan virus và bệnh lây truyền qua đường tình dục trong quần thể đích, có hành vi nguy cơ cao như tiêm chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới…

Mai Thu