Thiếu tướng Hoàng Kim Phụng (Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam) chia sẻ, trong các hoạt động gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc (GGHB LHQ), phụ nữ đang ngày càng chứng tỏ năng lực và vai trò khi tham gia giải quyết các vấn đề trong xung đột.
Những đặc điểm, thế mạnh mà chỉ phụ nữ có được đã phát huy tác dụng khi trực tiếp tham gia vào các hoạt động GGHB của LHQ tại thực địa các phái bộ.
Ngay từ khi chính thức tham gia hoạt động GGHB LHQ vào năm 2014, Việt Nam đã quan tâm và chủ động chuẩn bị lực lượng nữ quân nhân sẵn sàng tham gia thực hiện nhiệm vụ, trong đó đặc biệt chú trọng về bản lĩnh chính trị và năng lực chuyên môn.
Trung tá Đỗ Thị Hằng Nga, nữ sĩ quan GGHB đầu tiên của Việt Nam đang có nhiệm kỳ tiếp theo thực hiện nhiệm vụ tại Nam Sudan.
Tháng 1/2018, Thiếu tá Đỗ Thị Hằng Nga (nay là Trung tá) trở thành nữ sĩ quan Việt Nam đầu tiên tham gia hoạt động GGHB LHQ theo hình thức cá nhân trên cương vị sĩ quan tham mưu tác chiến tại phái bộ Nam Sudan.
Cũng trong năm 2018, Bệnh viện dã chiến cấp 2 - đội hình đơn vị đầu tiên của Việt Nam được triển khai đến phái bộ đã thu hút sự tham gia của nhiều nữ quân nhân (10/63 chiếm 15,9%).
Từ thời điểm đó, Việt nam luôn duy trì tỷ lệ cao đối với lực lượng nữ thực hiện nhiệm vụ tại phái bộ, tỷ lệ nữ hoạt động theo hình thức cá nhân của Việt Nam hiện nay đạt 20%.
Tháng 5 vừa qua, Việt Nam đã triển khai thành công Đội Công binh hạng nhẹ đến Phái bộ UNISFA tại khu vực Abyei và tỉ lệ nữ của Đội Công binh đạt gần 12%. Sau hơn 5 tháng triển khai, Đội công binh Việt Nam đã nhanh chóng ổn định và bắt tay ngay vào công việc, được Chỉ huy phái bộ đánh giá: "Đội Công binh Việt Nam đang làm thay đổi diện mạo của phái bộ GGHB LHQ tại Abyei".
Thiếu tướng Hoàng Kim Phụng cho biết, đến nay Việt Nam đã đạt tỷ lệ nữ quân nhân tham gia các hoạt động GGHB LHQ khá cao so với tỷ lệ chung của LHQ.
Trung tá Đỗ Thị Hằng Nga, nữ sĩ quan GGHB đầu tiên của Việt Nam đang có nhiệm kỳ tiếp theo thực hiện nhiệm vụ tại Nam Sudan.
"Một điều rất đáng tự hào là 100% nữ cán bộ, sĩ quan của Việt Nam đều tình nguyện lên đường thực hiện nhiệm vụ GGHB LHQ tại các phái bộ. Thậm chí, có nhiều nữ quân nhân còn sẵn sàng xung phong tiếp tục được triển khai lần thứ 2, thứ 3 tới địa bàn sau khi kết thúc nhiệm kỳ đầu", Thiếu tướng Phụng cho biết.
Tại các phái bộ, nữ quân nhân của Việt Nam đảm nhiệm nhiều vị trí như quan sát viên quân sự, sĩ quan tham mưu tác chiến, sĩ quan tham mưu huấn luyện, bác sĩ, điều dưỡng… và đều được LHQ đánh giá hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ sau khi kết thúc nhiệm kỳ.
Chỉ huy phái bộ UNMISS (Nam Sudan), phái bộ MINUSCA (CH Trung Phi) và phái bộ UNISFA (khu vực Abyei) đều khẳng định nữ quân nhân Việt Nam có tính chuyên nghiệp cao, kỷ luật nghiêm, năng lực chuyên môn tốt, khả năng thích ứng nhanh với công việc; quyết đoán nhưng cũng rất linh hoạt trong thực hiện các nhiệm vụ.
Lực lượng nữ quân nhân Việt Nam cũng là điểm sáng trong nhiều hoạt động của LHQ tại các phái bộ thực địa, nhất là trong công tác đối ngoại nhân dân.
Nhân dân Nam Sudan, CH Trung Phi và khu vực Abyei không còn xa lạ với những hình ảnh người phụ nữ Việt Nam giúp họ trồng rau xanh, hỗ trợ chăm sóc con cái, dạy học cho trẻ nhỏ, khám chữa bệnh từ thiện cho người dân, làm đường đến trường, chống ngập lụt, xây dựng trường học, dạy tiếng Anh, tin học…
Dù sự tham gia của nữ quân nhân Việt Nam vào hoạt động GGHB LHQ còn nhiều mới mẻ song Cục trưởng Cục GGHB Việt Nam Hoàng Kim Phụng bày tỏ sự tự hào với những kết quả đạt được trong thời gian qua.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai nữ quân nhân thực hiện nhiệm vụ GGHB LHQ, Việt Nam phải đối mặt với không ít thách thức.
Thiếu tướng Hoàng Kim Phụng cho biết, việc duy trì tỉ lệ nữ đáp ứng yêu cầu và cam kết với LHQ là việc không hề dễ dàng do Việt Nam cũng như nhiều nước cử quân trên thế giới đều có tỷ lệ nữ quân nhân tại ngũ trong quân đội thấp, nhất là trong các đơn vị tác chiến.
Công tác huấn luyện, chuẩn bị nhân sự đáp ứng mọi yêu cầu, tiêu chuẩn đề ra như về ngoại ngữ, chuyên môn GGHB LHQ, kiến thức, kỹ năng quân sự… là cả một quá trình liên tục, kéo dài, công phu không thể đốt cháy giai đoạn. Ông nhấn mạnh, khi triển khai "không vì chạy theo số lượng mà phải đảm bảo được chất lượng huấn luyện" nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ tại địa bàn.
Ngoài ra, quá trình thực hiện nhiệm vụ tại địa bàn, các nữ quân nhân phải đối mặt với những khó khăn như điều kiện sinh hoạt khó khăn, cơ sở vật chất hạn chế, nguy cơ rủi ro tiềm ẩn cao do tình hình chính trị, an ninh bất ổn...
Thiếu tướng Phụng cho rằng, cần tăng cường tuyển dụng các nữ sỹ quan, nhất là các sỹ quan có trình độ ngoại ngữ, đáp ứng các yêu cầu về năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức từ nhiều nguồn, cả trong và ngoài quân đội để tạo nguồn nữ quân nhân sẵn sàng tham gia hoạt động GGHB LHQ khi có yêu cầu.
Triển khai sớm công tác huấn luyện mọi mặt cho các nữ quân nhân ở hai thê đội kế cận và kế tiếp để sẵn sàng triển khai đến địa bàn. Tổ chức các khóa huấn luyện tiền triển khai, các khóa chuyên sâu về phụ nữ tham gia hoạt động GGHB LHQ, các khóa tập huấn ở nước ngoài cho nữ quân nhân.
Ông cũng nhấn mạnh vai trò của việc bồi dưỡng cho nam giới tham gia hoạt động GGHB LHQ những kiến thức, kỹ năng để tôn trọng phụ nữ, kiến thức bình đẳng giới, nhấn mạnh tầm quan trọng của phụ nữ trong các hoạt động GGHB LHQ.
Cục trưởng đề xuất ý tưởng xây dựng trung tâm kết nối nâng cao năng lực cho lực lượng GGHB LHQ trong khu vực ASEAN, tập trung vào xây dựng năng lực và nâng cao vai trò của phụ nữ trong các hoạt động GGHB LHQ.
