Yêu cầu này được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặt ra khi phát biểu tại Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963 - 18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023), sáng 24/3.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định trải qua quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, trí thức Việt Nam luôn nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Chính vì vậy, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi "hiền tài là nguyên khí của quốc gia".
Thiếu cơ chế
Tổng Bí thư ghi nhận qua quá trình hoạt động, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã đạt được những kết quả to lớn, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ nước nhà. Theo lãnh đạo Đảng, đây là cầu nối giữa các hội thành viên với các cơ quan của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam để vận động, tập hợp trí thức khoa học công nghệ trong và ngoài nước đóng góp, vì sự nghiệp của Đảng, của nhân dân và đất nước.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Lễ kỷ niệm (Ảnh: VGP).
Bên cạnh những kết quả đạt được, Tổng Bí thư thẳng thắn chỉ ra hạn chế khi tổ chức của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tuy có phát triển về số lượng, nhưng chất lượng và hiệu quả hoạt động ở một số nơi vẫn chưa cao.
Tổ chức này cũng chưa tập hợp, thu hút được nhiều trí thức trẻ, trí thức trong các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài tham gia hoạt động của Hội.
Bên cạnh đó, các hội chuyên ngành toàn quốc có số lượng chuyên gia, nhà khoa học đông đảo, nhiều chuyên gia đầu ngành, nhưng còn thiếu cơ chế, đặc biệt là cơ chế về tài chính, để các hội tham gia một cách chủ động, tích cực hơn nữa trong việc nghiên cứu, ứng dụng và phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ, tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
Đặc biệt, theo Tổng Bí thư, còn không ít khó khăn về cơ chế, chính sách, bộ máy tổ chức và cơ sở vật chất; vẫn còn có một số tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc vi phạm pháp luật, đã bị các cơ quan chức năng xử lý.
Cần chính sách thu hút trí thức trẻ
Nhấn mạnh trong mọi thời đại, ở mọi quốc gia, đội ngũ trí thức luôn là một lực lượng quan trọng thúc đẩy sự phát triển của xã hội, Tổng Bí thư lưu ý đây cũng vừa là một bộ phận của nguồn nhân lực, vừa là nguồn lực khoa học, kỹ thuật, trực tiếp tham gia vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân tài cho đất nước.
Trong thời gian tới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mong muốn các tổ chức, đội ngũ trí thức khoa học công nghệ, đặc biệt là trí thức, phải nỗ lực phấn đấu, có nhiều đóng góp to lớn hơn nữa, có hiệu quả cao hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
"Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần chủ động tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, làm tốt hơn nữa công tác vận động trí thức trong tình hình mới, thể hiện rõ vai trò chủ công của mình trong việc vận động, tập hợp, đoàn kết và phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức", theo yêu cầu của Tổng Bí thư.
Tổng Bí thư đề nghị Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, trí thức khoa học công nghệ Việt Nam làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tham mưu cho Đảng và Nhà nước; tư vấn, phản biện trong quá trình xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật nhằm thu hút, trọng dụng trí thức.
"Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần có kế hoạch bố trí, sử dụng đội ngũ trí thức một cách hợp lý; có chính sách thu hút trí thức trẻ được đào tạo chính quy thực sự có trình độ, năng lực, có phẩm chất đạo đức tham gia hoạt động trong các viện nghiên cứu, nhà trường và doanh nghiệp; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, tập hợp trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài tích cực tham gia hiến kế, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới", Tổng Bí thư yêu cầu.
Cũng theo Tổng Bí thư, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần tăng cường công tác bồi dưỡng chính trị, cũng như đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ trí thức; động viên anh chị em có nhiều đóng góp tâm sức, trí tuệ vào công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ vững chắc sự bình yên của nước nhà.
