Theo quy định hiện hành, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa sản xuất trong nước thuộc diện chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt (trong đó có ô tô) là giá do cơ sở sản xuất bán ra.
Tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính đã nghiên cứu và đề xuất phương án: Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống, sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra trừ đi giá trị linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước.
Theo Bộ Tài chính, mục đích sửa đổi để khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh giữa ô tô sản xuất trong nước và ô tô nhập khẩu.
Việt Nam là quốc gia xuất khẩu linh kiện ô tô với kim ngạch khoảng 4 tỷ USD/năm, những nước có ngành công nghiệp ô tô phát triển như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan... đang nhập khẩu nhóm mặt hàng này từ Việt Nam. Tuy nhiên, chủ yếu là những linh kiện đơn giản, giá trị thấp như khung ghế ngồi, lốp, ắc quy, dây điện, kính, vành đúc, bàn đạp chân ga, chân phanh... Những bộ phận quan trọng như khung gầm, động cơ, hộp số... Việt Nam chưa sản xuất được.
Hiện nay, tỷ lệ nội địa hóa với nhiều mẫu xe ô tô từ 9 chỗ trở xuống tại Việt Nam chỉ ở mức 10%. Theo cách tính thuế mới, với tỷ lệ nội địa hóa 10%, một chiếc xe sản xuất trong nước chỉ giảm giá khoảng 5%. Chẳng hạn một chiếc xe có giá bán 600 triệu đồng sẽ chỉ giảm khoảng 30 triệu đồng. Tuy nhiên, khi nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 20%, chiếc xe đó sẽ có mức giảm giá 10-12%, tương đương 60-70 triệu đồng.
Ngành công nghiệp xe hơi tại Việt Nam đang được đầu tư lớn, tập trung vào việc sản xuất khung xe, động cơ cùng nhiều chi tiết khác. Với việc tạo ra khung xe từ thép tấm cùng một số linh kiện, các doanh nghiệp sẽ đạt tỷ lệ nội địa hóa trên 40%. Khi đó, giá ô tô sẽ giảm khoảng 20% và chiếc xe có giá bán 600 triệu đồng sẽ giảm khoảng 120 triệu đồng. Nếu hoàn tất cả sản xuất động cơ tại Việt Nam, tỷ lệ nội địa hóa sẽ đạt trên 60%, khi đó giá xe sẽ giảm khoảng 30% và chiếc xe 600 triệu đồng sẽ giảm 180 triệu đồng.
Với cách tính thuế mới, không chỉ những doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước, mà người tiêu dùng cũng đang chờ đợi để được mua xe với giá thấp. Tuy nhiên, điều này không diễn ra một sớm một chiều mà cần có thời gian.
