Chèo thuyền thúng trở về bờ sau khi dọn dẹp, kiểm tra ngư cụ trên tàu cá neo ở cảng Hòn Rớ, ông Cao Văn Thơ (56 tuổi) ngồi trầm ngâm nhìn tàu thuyền cấp tập vào bờ.
Ông kể đội tàu của mình cùng hơn chục thuyền viên đang ở ngư trường câu cá ngừ đại dương, qua Tết mới về. “Mong anh em ở giữa biển khơi vững tâm, bình an, rồi cập bến ăm ắp cá”, ông Thơ nói.
Đóng tàu lớn để đánh bắt và cứu nạn
Ông Thơ là con cả trong gia đình đông anh em. Cha làm nghề cắt tóc, mẹ buôn cá ở cảng. Từ bé, ông vốn mê biển.
Khi 22 tuổi, ông trở thành thuyền trưởng tàu gỗ hành nghề lưới chuồn (đánh bắt cá chuồn). Quanh năm chàng thanh niên bám biển, bất chấp mùa mưa bão.
Bản thân ông trải qua nhiều sóng gió, hiểm nguy rình rập. Ông không thể liệt kê hết được số lần gặp hiểm nguy hóa lành, song vẫn nhớ như in lần tàu của ông cùng các ngư dân gặp nạn vào tháng 10/2008.
Hôm ấy, khoảng 14h, ông đang đánh bắt trên biển, cách bờ Đà Nẵng chừng 300 hải lý, tàu bất ngờ bị phá nước. Các thuyền viên cố gắng khắc phục nhưng bất thành. Tàu thả trôi vô định.
Đến đêm, biển động dữ dội, trời mưa lớn. Từng cột sóng cao vỗ vào. Vài ngày sau, thời tiết trên biển vẫn xấu, tàu vẫn trôi tự do. Lúc này, mọi người bắt đầu hoảng loạn. Là thuyền trưởng, ông cố trấn an mọi người, song cũng vô cùng lo lắng.
Sau đó, may mắn đã mỉm cười với họ khi tàu cá khác đi qua phát hiện, tới ứng cứu, kéo vào bờ. “Từ đó, tôi đã nung nấu ý nghĩ sẽ làm điều gì đó để hỗ trợ đồng nghiệp gặp nạn trên biển”, ông Thơ chia sẻ.
Ông cố gắng làm việc để có tiềm lực đóng tàu lớn hơn với nguyện vọng có thể vượt biển và đủ khả năng cứu bạn tàu.
Đáp lại những nỗ lực đó, cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, ông Thơ đóng được 4 tàu, gồm 1 tàu composite dài 33m, 1 tàu dài 28m do người Nhật thực hiện, có thể chống chọi gió cấp 7-9 và 2 tàu có công suất trên 200 CV, chuyên câu cá ngừ đại dương. Những tàu này ngoài khai thác nguồn hải sản, có thể cứu nạn, cứu người.
Đuổi theo "tử thần" cứu người gặp nạn trên biển
Ông Thơ vẫn nhớ lần cứu tàu cá Quảng Ngãi. Một ngày cuối tháng 10/2020, qua bộ đàm, ông Thơ nhận được tin tàu này bị chết máy, thả trôi trong điều kiện cơn bão Molave đang tới gần, gió giật cấp 16 sắp quét qua. Vị trí tàu bị nạn cách tàu của ông chừng 300km. Thế là ông Thơ liền yêu cầu thuyền viên lái tàu vượt sóng cứu người.
Sau nhiều giờ, họ tiếp cận được tàu bị nạn cũng là lúc trời đã tối đen. Thuyền trưởng bật đèn, khởi động hai máy tời sức nâng 10 tấn, móc vào tàu gặp nạn lai dắt vào khu vực an toàn. Sau đó, những người gặp nạn mang tiền tới cảm ơn nhưng ông Thơ từ chối nhận.
Lần khác, năm 2020, tàu cá của ngư dân Lê Minh Trí đang đánh bắt thì chìm ở Hòn Rớ. Hay tin, ông Thơ liền điều động tàu tới trục vớt, lai dắt vào bờ. Toàn bộ chi phí được ông Thơ hỗ trợ.
Trường hợp khác, trong lần trở về đất liền, tàu của ông Nguyễn Tấn Lầu bị hỏng máy, thả trôi hơn một ngày giữa biển. Lo sợ tàu bị tông chìm, những ngư dân trên đó sẽ gặp nạn, ông Thơ đang đánh bắt nhưng vẫn thu lưới, nổ máy đi ứng cứu. Họ kéo tàu bị nạn về cảng cá Hòn Rớ, cách đó chừng 200 hải lý.
Ông Nguyễn Trung Hiếu - Trưởng Ban quản lý cảng cá Hòn Rớ, cho biết, nhiều năm qua, ngoài là chủ tàu đánh bắt hải sản giỏi, ông Thơ còn thường hỗ trợ tàu thuyền bị sự cố, tạo động lực cho các ngư dân khác vững tin, bám biển. Ông cũng là người kết nối giữa các đơn vị chính quyền, cơ quan chức năng với người dân, được mọi người tín nhiệm. Nhiều lần ông được tặng bằng khen vì thành tích trong bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.
Khi đã sở hữu đội tàu 4 chiếc, ông Thơ cùng nhiều thuyền trưởng khác thành lập đội cứu hộ và lập nhóm Chung tay vì ngư dân để vận động, kêu gọi hỗ trợ đồng nghiệp gặp nạn. Nhiều năm qua, đội cứu hộ đã tiếp cận, cứu gần chục tàu bạn. Nhóm đã hỗ trợ 10 tàu cá chìm, mất sạch tài sản với mức 600-700 triệu đồng một tàu.
Vài năm gần đây, ông tiếp tục lập nhóm hỗ trợ ngư dân trên biển để ứng cứu kịp thời. “Tôi từng trải qua lằn ranh sinh tử và được cứu. Vì thế, mỗi khi giúp được anh em bạn thuyền nào, hay bất cứ ai, lòng tôi an yên hơn”, ông Thơ nói.
