Nọc ong chữa ung thư mới chỉ là nghiên cứu
Gần đây, trên nhiều diễn đàn mạng xã hội có chia sẻ thông tin về việc dùng nọc ong để chữa ung thư. Theo đó, người ta có thể nuôi ong để lấy nọc sau đó dùng nọc để sản xuất ra thuốc chữa ung thư, đặc biệt là ung thư vú.
Trên một số trang facebook quảng cáo là nhà thuốc còn giới thiệu liệu pháp ong châm để chữa bệnh khớp. Theo quảng cáo, "với từng mức độ bệnh lý và độ tuổi khác nhau, bác sĩ tiến hành thủy châm lên các huyệt vị bị đau với liều lượng nhất định. Sau 3 tháng theo dõi, bác sĩ nhận thấy tất cả bệnh nhân đều cảm thấy khớp xương đã đau và sưng, khớp xương ở chân được phục hồi đáng kể, họ bắt đầu ăn ngủ tốt hơn".
GS Bùi Công Hiển, Hội Côn trùng học Việt Nam cho biết, nọc độc của ong mật là một chất lỏng không màu có tính axit mà ong mật tiết ra qua ngòi của chúng khi chúng bị đe dọa. Đến nay, nhiều nghiên cứu cũng chỉ mới phát hiện được một số chất như: albumin, chất mỡ, các chất hữu cơ, chất béo, tinh dầu, chất vô cơ, men... Ngoài ra, còn có một số loại acid amin tự do như: glycocol, alanin, methionin, treonin, leuxin, isoleuxin, xystin, lysin, arginin... cùng các acid nucleic, acid muravic, ortophotphoric...
Nhóm các nhà khoa học Đại học Tây Úc từng công bố trên tạp chí khoa học Nature về tác dụng chữa ung thư của nọc ong. Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, thuốc từ nọc độc ong mật đã tiêu diệt 100% tế bào ung thư vú chỉ trong 1 giờ. Không giống như đa phần các phương pháp điều trị ung thư khác, thuốc mới này hoàn toàn không ảnh hưởng đến các tế bào lành mạnh xung quanh.
GS Bùi Công Hiển cho biết, nọc ong có thể chữa được ung thư hay không, đến nay vẫn nằm trong các đề tài nghiên cứu. Nhiều công trình nghiên cứu về tác dụng của nọc ong chữa bệnh ung thư đã được công bố như nghiên cứu nêu trên. Nọc độc của ong trong đó có một loại hợp chất có tên melittin được sử dụng để chống lại loại ung thư khó điều trị là ung thư vú. Dù vậy đến nay chưa có những chế phẩm nọc ong thương mại để chữa bệnh ung thư được sử dụng rộng rãi.
Nọc ong có thành phần hóa học vô cùng phức tạp. Hiện nay các nhà khoa học vẫn chưa phân tích được đầy đủ các chất bên trong loại nọc độc này. Người ta thường biết đến nọc ong với các thành phần chính là axit fomic, peptide, albumin và melittin. Nọc ong có tỷ trọng 1.131, pH 5.5 trong nước, phản ứng axit.
Trong nọc ong có lưu huỳnh, tryptophan, cholin, octophotphoric có histamin, axit clohydric và axit formic. Khoảng 50% nọc độc ong chứa axit amin có tác dụng kháng khuẩn, chống virus, ung thư.
Bên cạnh đó, thành phần các peptide apamin và adolapin có đặc tính giảm đau, chống viêm hiệu quả. Nọc ong có tính chất kháng sinh mạnh, giảm hoạt tính dưới tác dụng của các chất oxy hóa và kali – permanganat.
Tự cho ong đốt có thể mất mạng
Theo GS Bùi Công Hiển, để lấy nọc ong, trong một đàn ong, người ta đặt một bảng phiến nhôm vào giữa khe của 2 cầu ong và cho dòng điện rất yếu chạy qua để kích thích các con ong thợ đốt tiết ra nọc ong.
Dưới đáy thùng ong đặt một tấm kính trong nhằm gây kích ứng ong và theo phản xạ ong sẽ tấn công lại để bảo vệ tổ của mình bằng cách đốt nhẹ lên mặt tấm kính và tiết ra một lượng nhỏ nọc độc.
Khi mỗi con ong tiết ra nọc ong, nó cũng tiết ra pheromone là tín hiệu kích thích các con ong khác cùng đốt trên tấm kính. Nọc độc dính vào tấm kính. Sau đó tấm kính được lấy ra khỏi tổ ong và nọc độc thô trên tấm kính được thu gom lại để làm tinh khiết hơn.
Nọc ong thô được tinh chế đơn giản bằng cách hòa tan trong nước cất, lọc bỏ cặn bẩn không tan, sau đó đem đông cô ở -20 độ C sẽ thu được nọc ong tinh sạch. Phương pháp thu nọc ong này không làm chết ong, dễ dàng loại bỏ các tạp chất và dễ dàng thu được sản phẩm rất quý giá trong đàn ong. Tuy vậy giá bán 1 kg nọc ong còn đắt hơn 1 kg vàng. Và người nuôi ong ở Việt Nam chưa khai thác được nọc ong thương phẩm.
Ở Việt Nam, các nhà côn trùng học ghi nhận được khoảng 50 loài côn trùng có thể sử dụng trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, việc sử dụng côn trùng trong y học cổ truyền phần lớn dựa vào kinh nghiệm. Các loài côn trùng được sử dùng làm dược liệu trong các tài liệu kinh điển là bọ hung, bọ ngựa, sâu dâu, sâu đá, tằm, tò vò, ve sầu, rệp, ong mật…
Hiện nay những vị thuốc là côn trùng có mặt ở hầu hết các hiệu thuốc y học cổ truyền cũng như trong danh mục dược liệu thường dùng ở các khoa, bệnh viện y học cổ truyền trong toàn quốc.
"Cần lưu ý rằng sử dụng nọc ong có những tác dụng chữa bệnh nhất định, nhưng phải là loại nọc ong được chiết xuất và sử dụng đúng liều lượng. Nhiều người cho ong châm trực tiếp để chữa bệnh là rất sai lầm, dễ nguy hiểm đến tính mạng mà không có bất cứ tác dụng chữa bệnh nào", GS Bùi Công Hiển cho biết.
