Thái Lan bước vào cuộc chiến chống dịch HIV/AIDS bùng phát

Lã Thị Thúy hằng
Số người chết vì AIDS tại Thái Lan vẫn ở mức cao cho thấy những lỗ hổng trong hệ thống y tế nước này, bên cạnh những lo ngại bị kỳ thị của người nhiễm bệnh.
Căn bệnh AIDS đã cướp đi sinh mạng của 9.300 người ở Thái Lan vào năm 2021, dù nước này có cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện, miễn phí cho những người nhiễm HIV. Đáng lo ngại hơn, gần 2/3 số ca nhiễm HIV mới tại Thái Lan là những người trẻ tuổi.

Tỷ lệ lây nhiễm HIV/AIDS trong giới trẻ tại Thái Lan hiện cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu khoảng 30%. Theo Tiến sĩ Cheewanan Lertpiriyasuwat, Trưởng Ban Phòng chống AIDS và Bệnh lây truyền qua đường tình dục, thuộc Cục Kiểm soát Dịch bệnh Thái Lan, tỷ lệ lây nhiễm tăng cao trong giới trẻ Thái Lan phản ánh sự suy giảm nhận thức về căn bệnh AIDS.

Theo Mô hình dịch AIDS (AIDS Epidemic Model), khoảng 6.500 người Thái có thể đã nhiễm HIV vào năm ngoái. Trong số các ca nhiễm mới, 62% là do quan hệ tình dục đồng giới nam, 23% là do quan hệ tình dục với bạn tình dương tính với HIV, 11% là do quan hệ tình dục bừa bãi, 3% do dùng chung bơm kim tiêm và 1% do lây nhiễm qua gái mại dâm.

Trên thực tế, Chương trình Bao phủ sức khỏe toàn dân (UHC) của Thái Lan đã nhận được nhiều sự khen ngợi từ quốc tế. Với chương trình này, những người nhiễm HIV có thể nhận thuốc kháng virus và 2 lần xét nghiệm máu miễn phí mỗi năm. Thái Lan hiện đang cấp thuốc kháng virus cho 450.000 người trên toàn quốc.

Từ năm 2022, các kế hoạch y tế lớn thuộc Chương trình Bao phủ sức khỏe toàn dân ở Thái Lan cũng triển khai cung cấp các biện pháp dự phòng trước và sau phơi nhiễm, để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS.

Tuy nhiên, theo ông Apiwat Kwangkaew, Chủ tịch Mạng lưới người Thái Lan sống chung với HIV/AIDS, dù Thái Lan áp dụng chính sách bảo hiểm y tế tốt dành cho người nhiễm HIV, số người chết vì AIDS vẫn ở mức cao cho thấy những lỗ hổng trong hệ thống y tế nước này, bên cạnh những lo ngại bị kỳ thị của người nhiễm bệnh.

Thái Lan đang theo đuổi mục tiêu “Get to Zero” vào năm 2030, nhằm giảm số ca nhiễm HIV xuống không quá 1.000 ca/năm và số ca tử vong liên quan đến AIDS xuống không quá 4.000 ca. Thái Lan cũng đặt mục tiêu giảm tỷ lệ số người có thái độ tiêu cực với những người nhiễm HIV xuống không quá 10% từ mức 26,7% vào năm 2019. Trong nỗ lực này, Thái Lan cũng tích cực khuyến khích sử dụng bao cao su nhằm giảm số ca lây nhiễm HIV/AIDS.

Chương trình Phối hợp của Liên Hợp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) đã lấy "Bình đẳng hóa" làm khẩu hiệu của Ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12) năm nay, khuyến khích loại bỏ những bất bình đẳng có thể làm gia tăng căn bệnh AIDS. UNAIDS cũng kêu gọi các quốc gia chuẩn bị sẵn sàng về công tác điều trị, xét nghiệm và phòng ngừa HIV/AIDS với chất lượng cao và giá thành phù hợp, nhằm đảm bảo tất cả những trường hợp có nguy cơ đều được tiếp cận với dịch vụ y tế tốt nhất có thể./.