Trao đổi tại cuộc họp sáng nay 7/1, ông Phạm Bảo Lâm, Cục trưởng Cục Phát hành và Kho quỹ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết: Chủ trương không đưa tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông từ năm 2013 đã giúp tiết kiệm hàng ngàn tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước đối với các chi phí liên quan đến in ấn, giao nhận, bốc xếp, kiểm đếm, vận chuyển, bảo quản,…
Thông thường vào dịp Tết Nguyên đán, nhu cầu đổi tiền mới in mệnh giá nhỏ của người dân vẫn rất lớn cho những nhu cầu không xuất phát từ nhu cầu thanh toán như mừng tuổi, lễ hội, đền chùa…, đã làm nảy sinh những hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội liên quan đến tích lũy, đổi tiền hưởng chênh lệch phí rất cao mà thời gian qua báo chí đã phản ánh.
Nhằm hạn chế những tiêu cực nêu trên và tiết giảm chi phí cho ngân sách Nhà nước, trong dịp Tết Nguyên đán 2019, NHNN tiếp tục chủ trương không đưa các loại tiền mới in 5.000 đồng trở xuống ra lưu thông như các năm trước đây, đồng thời cũng là năm đầu tiên thực hiện không đưa ra loại tiền 10.000 đồng mới in. Tuy nhiên, các loại tiền có mệnh giá từ 10.000 đồng trở xuống đã qua sử dụng đủ tiêu chuẩn lưu thông vẫn tiếp tục được cung ứng bình thường, đầy đủ cho nhu cầu thanh toán của nền kinh tế.
NHNN đảm bảo cung ứng các loại tiền đủ tiêu chuẩn lưu thông, không phân biệt tiền mới hay đã qua sử dụng (kể cả trong dịp Tết Nguyên đán) để đáp ứng nhu cầu thanh toán của nền kinh tế. Về nguyên tắc, đồng tiền phải được quay vòng sử dụng nhiều lần đến khi không đủ tiêu chuẩn lưu thông thì NHNN mới thu hồi về để tiêu hủy và đưa tiền mới ra thay thế.
Riêng trong Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019, dù không đưa lượng tiền mới in ra thị trường nhưng theo ông Lâm tổng lượng tiền lẻ đã qua lưu thông cung ứng cho dịp này dự kiến tăng 25%, trong đó gồm cả tiền mới in trong năm và tiền mệnh giá nhỏ đã qua lưu thông để đáp ứng nhu cầu nền kinh tế dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019.
Trước đó, từ tháng 4/2018, NHNN đã có chủ trương đẩy mạnh cung cấp tiền mệnh giá dưới 10.000 đồng cho tới hết tháng 11, gồm cả tiền cũ và tiền mới in.
Kể từ tháng 11/2018, NHNN không còn in tiền mới mệnh giá nhỏ 10.000 đồng, nhưng nhu cầu tiền mệnh giá nhỏ vẫn được đáp ứng đầy đủ. Năm 2018, lượng tiền mệnh giá nhỏ dưới 10.000 đồng ra thị trường tăng 12% so với năm 2017.
Thống kê từ ông Lâm cho biết, do không in và đưa lượng tiền in mới ra thị trường dịp Tết 2019 dự kiến tiết kiệm được 390 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước. Lũy kết từ 2013 tới nay, số tiền tiết kiệm được nhờ không in tiền mới mệnh giá nhỏ dịp là khoảng 2.590 tỷ đồng.
Về công tác đảm bảo nhu cầu tiền mặt dịp cuối năm 2018, NHNN đã chủ động xây dựng các phương án cung ứng tiền mặt, lên kế hoạch và thực hiện điều chuyển tiền từ Trung ương đến NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trên cả nước nhằm nâng cao dự trữ, kịp thời đáp ứng nhu cầu tiền mặt của nền kinh tế trong dịp cuối năm và giáp Tết Nguyên đán 2019.
Từ nay đến giáp Tết Nguyên đán 2019, NHNN theo dõi sát diễn biến tình hình tiền mặt tại từng địa phương, tập trung nguồn lực ở mức cao nhất để điều chuyển bổ sung dự trữ, kịp thời ứng phó nhu cầu đột xuất, bất thường. Với số lượng dự trữ hiện nay, NHNN đảm bảo cung ứng đủ tiền mặt cho lưu thông về giá trị và cơ cấu các mệnh giá tiền một cách hợp lý.
Công tác đảm bảo chất lượng, an toàn, thông suốt các giao dịch ATM và hệ thống thanh toán và đảm bảo nhu cầu tiền mặt dịp cuối năm được NHNN đặc biệt quan tâm. NHNN thường xuyên theo dõi, giám sát để kịp thời chỉ đạo các NHTM về chất lượng dịch vụ, an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán, hoạt động của hệ thống ATM. Cuối năm 2018, NHNN đã có các văn bản chỉ đạo các NHTM chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực, đảm bảo hoạt động thanh toán diễn ra an toàn, thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán vào dịp cuối năm và Tết Kỷ Hợi 2019; trong đó đặc biệt yêu cầu các NHTM chủ động tiếp quỹ đầy đủ, kịp thời, có các biện pháp phù hợp nhằm giảm tải cho ATM, đảm bảo hoạt động của hệ thống ATM thông suốt, ổn định và an toàn.
Thực hiện chỉ đạo của NHNN, các NHTM đã chủ động xây dựng kế hoạch tiếp quỹ cho ATM, bố trí tổ tiếp quỹ dự phòng; phối hợp với các công ty sử dụng dịch vụ trả lương xác định thời điểm chi trả lương, thưởng để phục vụ tốt nhất; bảo trì và thay thiết bị cho các ATM trước đợt chi lương, thưởng Tết; trang bị phần mềm giám sát an ninh giao dịch trên ATM nhằm phát hiện kịp thời những giao dịch bất thường…
