Hiện nay, mức thu học phí đào tạo lái xe ô tô đều do các cơ sở đào tạo lái xe xây dựng và quyết định mức thu học phí cụ thể đối với từng hạng giấy phép lái xe chi tiết theo từng học phần. Tuy nhiên, theo khảo sát tại một số trung tâm mức thu nay đã tăng cao sau khi Thông tư 04/2022 của Bộ Giao thông vận tải có hiệu lực từ ngày 15/6/2022.
Theo đó, học viên sẽ phải học và thi trong ca bin mô phỏng. Đây là một nội dung học mới đối tất cả học viên. Việc học lái xe ô tô trên ca bin mô phỏng sẽ bắt đầu bằng những bài tập cơ bản như cách vận hành xe, thực hành lên dốc, đường vuông góc, đường quanh co giống như bài sa hình thi sát hạch. Tiếp đến học viên sẽ được thực hành bài tập nâng cao với kỹ năng lái xe trên các địa hình phức tạp hơn như đường đồi núi, đường cao tốc, đường trong thành phố.
Trong quá trình thực hành, phần mềm mô phỏng sẽ đưa ra các cảnh báo khi lái xe điều khiển phương tiện sai làn, đi vào phần đường dành cho người đi bộ, khi không thắt dây an toàn, khi xảy ra tai nạn. Các diễn biến thời tiết như nắng, mưa,… cũng sẽ được tích hợp trong phần mềm này để người học có thể nâng cao được kỹ năng xử lý tình huống.
Ngoài ra, cũng theo thông tư này các học viên phải thực hành lái xe đủ 800km đường trường. Được giám sát chặt chẽ bằng cả hình ảnh và dữ liệu lưu trên xe tập lái, buộc giáo viên và học viên phải dạy đủ, học đủ đúng theo quy định của nhà nước.
Lý giải về việc tăng mức phí, một số trung tâm lái xe lấy lý do đáp ứng yêu cầu mới theo thông tư 04, việc đưa phần mềm vào giảng dạy và học tập, các trung tâm đào tạo lái xe phải tự bỏ một khoản chi phí nhất định để đầu tư cho việc mua sắm trang thiết bị, bố trí lại phòng học, đào tạo chuyên môn, tập huấn nghiệp vụ cho giáo viên giảng dạy… việc học viên phải thực hành lái xe đủ 800km đường trường cũng là một phần nguyên nhân đẩy mức phí tăng.
Chị Ngô Thị Trang ở Phúc La, Hà Đông, Hà Nội chia sẻ: Tôi rất bất ngờ khi trung tâm dậy lái xe thông báo học phí hơn cao gần gấp đôi so với thời điểm năm ngoái khi người thân của chị cũng học tại trung tâm này. Có thể năm nay giá xăng tăng thì học phí tăng lên vài triệu cũng là điều dễ hiểu nhưng tăng lên quá nhiều như vậy thì khó chấp nhận.
Tại trung tâm đào tạo lái xe Lạc Hồng (Hà Nội), ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc trung tâm cho biết: "Phải cân đối lại vì còn liên quan đến các chi phí xung quanh, với lại số lượng học sinh sẽ ít đi. Số lượng học sinh ít đi thì khấu hao cơ sở vật chất của trường, của lớp, xe cộ sẽ chia ra số học sinh còn lại. Mà số học sinh còn lại ít đi thì dứt khoát những chi phí cố định đó đã tăng rồi".
Một giáo viên dạy lái xe lâu năm tại Hà Nội tính nhanh cho chúng tôi biết tại sao phí một lần học có thể sẽ rơi vào từ 18-20 triệu cao hơn rất nhiều so với mức phí học lái xe trước đây. Theo cách tính của vị giáo viên này, học phí đầu vào nộp cho các trung tâm thu giao động từ 3-4 triệu tuỳ từng trung tâm, phí học sa hình mất khoảng 6-8 triệu vì mỗi tiếng học sa hình mất 300 nghìn đồng/giờ, cộng với việc học đủ 800km đường trường khoảng 8 triệu.
Tuy nhiên, khi đối chiếu thông tư cũ và thông tư 04 thì tổng số giờ học không thay đổi. Theo đó, số giờ thực hành lái xe trên đường trường tăng thì số giờ học thực hành trên sân tập giảm theo tương ứng.
Ông Lương Duyên Thống, Vụ trưởng Vụ Phương tiện và người lái, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, lý do mà một số trung tâm đào tạo lái xe đưa ra để tăng học phí là không thuyết phục: Phần mềm mô phỏng ấy chỉ là mô phỏng lại các tình huống mất an toàn, vẽ lại trên phần mềm 3D để người học biết được các tình huống ấy để người ta biết phải phát hiện như thế nào, xử lý như thế nào.
Lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng cho rằng, Thông tư 04/2022 của Bộ GTVT chỉ nhằm quản lý chặt chẽ, thực chất hơn công tác đào tạo lái xe, chứ không tăng thời gian học hay quãng đường thực hành.
Đơn cử, quy định học viên phải học đủ 800km đường trường đã được quy định tại Thông tư 13/2018 của Bộ GTVT.
Điểm mới của Thông tư 04 là ở chỗ, thay vì đề cho các trung tâm đào tạo tự quản lý, giám sát, thì nay Tổng cục Đường bộ VN sẽ làm việc này, thông qua dữ liệu mà các cơ sở đào phải cung cấp, để đảm bảo việc học đủ, học thật, chứ không hề tăng thêm giờ học.
Việc tăng thời gian học lái xe trên đường trường được kỳ vọng giúp nâng cao chất lượng lái xe, giúp tài xế làm quen nhiều hơn đối với những tình huống phát sinh bất ngờ trong lúc lái xe trên đường.
