Dù trời nắng hay mưa, từ sáng sớm mặt trời chưa ló dạng đến khi khuất núi, giữa tiết trời oi ả hay những ngày rét căm căm… những người bán hoa vẫn độc bước với đôi gánh hoa rong, “kẽo kẹt” đi khắp các nẻo đường mưu sinh. Giữa nhịp sống hối hả hiện đại, vẫn có những người phụ nữ Việt Nam như thế, chọn đôi gánh hoa rong để gồng gánh cả cuộc đời.
Khi Thủ đô dần phát triển, những vùng đất chuyên trồng hoa được thay thế bằng những khu đô thị thì sắc hoa bốn mùa chuyển từ ngoại thành vào từng ngõ phố trên những vòng xe đạp cần mẫn.
Nếu như ở mảnh đất phương Nam xa xôi người dân hay mua hoa trong tiệm thì người Hà Nội lại có một thích thú đặc biệt với những gánh hoa rong. Hoa được bán rong không được đẹp, chau chuốt như trong tiệm nhưng lại toát lên vẻ đẹp mộc mạc, giản đơn, nên chỉ dành cho những người yêu hoa và chơi hoa chứ ít người mang tặng.
Trước kia, người bán hoa không để hoa trên xe mà chỉ xếp gọn gàng trong đôi quang gánh, nhưng bây giờ họ đã thay thế bằng những chiếc xe đạp giúp việc vận chuyển của những người bán hoa bớt nhọc nhằn hơn. Để những bông hoa luôn căng tràn sức sống, người bán hoa cũng rất chú trọng đến việc tưới nước và chăm sóc cho hoa, nhất là vào ngày hè nắng nóng. Họ luôn dành sự chăm sóc đặc biệt cho những bông hoa, nâng niu chúng như những đứa con của mình, một phần cũng bởi vì hoa là kế sinh nhai, là nguồn sống của họ.
Những gánh hàng rong bán hoa ở Hà Nội không ồn ào, không vội vã, không phải rao bán mà người mua nhìn thấy sẽ tự động gọi mua. Có lẽ mùi hương và sự khoe sắc của những đóa hoa đã thay lời rao hàng của người bán để vẫy gọi người mua.
Song, đối lập với vẻ đẹp tươi tắn sắc màu của những bông hoa là hình ảnh của người bán hoa, những con người dãi nắng dầm mưa suốt bốn mùa trên đường phố, những khuôn mặt chai sạm, những mảnh đời khốn khó bên những gánh hoa tươi.
Hầu hết, họ đều là dân tỉnh lẻ hoặc vùng lân cận Hà Nội. Việc ruộng đồng không đủ, vào những ngày nông nhàn họ rủ nhau ra thành phố kiếm sống bằng những gánh hoa rong.
Hàng ngày, cứ sáng sớm khi trời còn tờ mờ chưa tỏ bóng người, họ đã phải thức dậy lấy hoa rồi toả đi các ngả đường nội đô. Với số tiền ít ỏi kiếm được mỗi ngày, những con người tần tảo đã gánh trên vai cả gánh nặng cuộc đời, gánh thêm cả tương lai của những đứa con và cả một chút nét văn hóa đất kinh kỳ.
Chị Nguyễn Thị Sen (Thạch Thất, Hà Nội) tâm sự: “Mỗi ngày lãi một hai trăm ngàn nhưng cũng vất vả lắm. Tờ mờ sáng đã phải ra khỏi nhà. Hôm bán hết thì lãi, mà còn thừa hoặc bị dập nát là coi như hòa vốn. Nhưng cũng được cái yêu hoa, nhìn những bông hoa đầy màu sắc mỗi ngày mà quên hết nhọc nhằn.”
Còn với chị Trần Thị Thanh (Từ liêm, Hà Nội) thì nghề bán hoa đã gắn bó với gia đình chị từ bao đời nay. Chị chia sẻ: Gia đình chị cả 5 miệng ăn đều trông chờ vào gánh hoa rong của chị. Vất vả từ sáng sớm đến chiều tối nhưng trong làng chị vẫn nhiều người chọn nghề này làm nghề chính vì biết nhu cầu của người Hà Nội, vẫn còn rất nhiều người thích mua hoa gánh rong hơn là vào tiệm, họ cho rằng hoa của những người gánh rong luôn tươi mới, không bị tỉa cánh, ướp thuốc, cắm sẽ tự nhiên và được lâu hơn.
Trước đây, những gánh hoa rong hầu như đều do chị em phụ nữ rong ruổi đi bán. Nay, các anh cũng muốn góp phần phụ giúp gia đình nên đâu đó, vẫn có bóng dáng những người đàn ông tất tưởi bên những chuyến xe chất đầy hoa.
Khi cuộc sống hiện đại hơn, cách chơi hoa của giới trẻ cũng bị ảnh hưởng văn hóa phương Tây ít nhiều, những tiệm hoa sang trọng với các giống hoa được nhập về từ nước ngoài mọc lên như nấm. Từ cách gói hoa, cắm hoa đều tỉ mỉ và nhiều phá cách hơn. Chính điều này, khiến những người bán hoa rong cũng khó khăn hơn trong việc mưu sinh hàng ngày. Không những bán được ít hơn mà để có khách mua họ còn phải học hỏi cách bó hoa, trang trí hoa sao cho bắt mắt mà vẫn hợp túi tiền người mua.
Khó khăn, vất vả là thế nhưng nhiều người bán hoa vẫn không bỏ nghề, họ vẫn mải miết những vòng xe khắp các con phố Hà thành.
Xe hoa rong đã làm sáng lên những góc phố Hà Nội, mang hương thơm dịu nhẹ thoảng trong gió trời, xoa dịu đi cái hối hả của cuộc sống, nó như níu chân người qua đường dừng lại ngắm nhìn. Nhưng ít ai biết, đằng sau những đóa hoa khoe sắc làm đẹp cho đời thì những người bán hoa rong ấy vẫn mải miết ngày đêm gồng mình với nỗi lo cơm, áo, gạo, tiền. Dù trời nắng hay trời mưa, dù là sớm tinh mơ hay đêm tối mịt mờ, bất kể cái giá lạnh cắt da cắt thịt hay cái nóng như thiêu như đốt, họ vẫn rong ruổi những chiếc xe hoa, bốn mùa tô điểm mảnh đất Hà thành văn hiến ngàn năm.
