"Ngân hàng bò" - Chương trình vận động nội lực với quy mô lớn của Hội 

Tạp Chí Nhân Đạo
Bắt đầu từ năm 2010, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã triển khai thực hiện dự án “Ngân hàng bò” tại 62 huyện nghèo của 14 tỉnh với mục tiêu chung là giúp đỡ các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn phát triển chăn nuôi, từng bước vươn lên thoát nghèo. Sau 10 năm, Chương trình "Ngân hàng bò” đã đến với người nghèo, đặc biệt là bà con vùng dân tộc thiểu số trong cả nước và cho thấy kết quả tích cực. 
Sáng kiến trong vận động nguồn lực 
“Ngân hàng bò” là mô hình sáng tạo, độc đáo, giúp người được thụ hưởng có thêm tư liệu sản xuất, phát triển kinh tế. Triển khai “ Ngân hàng bò”, công tác vận động nguồn lực được xác định là khâu quan trọng đảm bảo duy trì hoạt động và phát triển của Chương trình. 

Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tặng bò giống trợ giúp người nghèo tỉnh Hà Giang
Các đồng chí lãnh đạo Trung ương Hội đã trực tiếp tham gia vận động nguồn lực, kêu gọi sự ủng hộ từ các bộ, ban, ngành Trung ương, các Hội quốc gia, các Đại sứ quán, các tổ chức phi chính phủ, các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân người Việt Nam ở nước ngoài... Trong 10 năm, Trung ương Hội đã vận động các cơ quan, bộ, ban ngành, tổ chức và cá nhân ủng hộ với tổng kinh phí hỗ trợ 150 tỷ đồng. Một số đơn vị thường xuyên hỗ trợ cho Chương trình như: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Prudential, Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn, Công ty Friesland Campina Việt Nam, Công đoàn Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Trong 10 năm triển khai dự án và Chương trình "Ngân hàng bò", Trung ương Hội đã ký thỏa thuận hợp tác với Công ty truyền thông đa phương tiện Lasta thực hiện Chương trình “Lục Lạc Vàng” nhằm huy động nguồn lực hỗ trợ mua bò sinh sản cho các địa phương nghèo. Năm 2014, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã ký kết Thỏa thuận hợp tác với Công ty Sữa Cô gái Hà Lan mỗi năm hỗ trợ 200 con bò sinh sản, giai đoạn 2014-2017; tham gia Chương trình “Bò giống giúp người nghèo biên giới” cùng 6 bộ, ngành, cụ thể: Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel), Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Chính sách xã hội với mục tiêu vận động 24.000 con bò tặng 24.000 hộ nghèo của 11 tỉnh biên giới phía Bắc, góp phần xóa đói, giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.

Các cấp Hội Chữ thập đỏ bàn giao bò giống cho hộ nghèo, nạn nhân chất độc da cam ở xóm Thừ 1, xã Tân Sơn, huyện Tân Sơn, Phú Thọ
Tại các địa phương, các tỉnh, thành Hội đã báo cáo với tỉnh, thành Ủy và UBND về nội dung, kế hoạch triển khai và chủ trương vận động kinh phí đối ứng thực hiện Chương trình . Tỉnh Bắc Giang, được Trung ương Hội cấp 100 con bò cho hộ nghèo ở huyện Sơn Động. Hội Chữ thập đỏ tỉnh tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh tiếp tục nhân rộng chương trình “Ngân hàng bò” đến các huyện, TP còn lại. Năm 2017, Hội Chữ thập đỏ tỉnh vận động Quỹ Thiện tâm (thuộc Tập đoàn VinGroup) hỗ trợ 200 con bò giống cho người nghèo các huyện: Hiệp Hòa, Việt Yên, Lục Nam, Tân Yên. Hiện các cấp Hội trong tỉnh đang quản lý gần 700 con bò của Chương trình “Ngân hàng bò".
Tại Phú Thọ dự án đã giao 100 con bò sinh sản trị giá 700 triệu đồng do Trung ương Hội Chữ thập đỏ trợ giúp cho 100 hộ nghèo ở 10 xã thuộc huyện Tân Sơn. Hội Chữ thập đỏ tỉnh đã chủ động tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh tiếp tục nhân rộng Dự án “Ngân hàng bò” trên phạm vi toàn tỉnh. Giai đoạn 2009-2018, tổng số bò các tổ chức, cá nhân hỗ trợ đã giao lần đầu cho các hộ nghèo là 1.030 con, trị giá trên 16 tỷ đồng. Số bê các hộ bàn giao cho dự án, đã trao cho các hộ mới là 406 con. Tổng đàn bò đã giao cho các hộ hưởng lợi là 1.436 con, tổng giá trị đàn bò trên 20 tỷ đồng, đạt giá trị tăng thêm trên 4 tỷ đồng. 
Ở một số địa phương như Cao Bằng, Lào Cai, Thái Nguyên, Thanh Hóa...Chương trình "Ngân hàng bò" cũng được triển khai linh hoạt bằng cách thay bò bằng trâu, dê, chăn nuôi gia cầm... theo yêu cầu của hộ hưởng lợi và phù hợp với đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn giống... 
Từ 1400 con bò lên 39.675 con 
Chương trình "Ngân hàng bò" là một Chương trình vận động nội lực với quy mô lớn của Hội được triển khai trên địa bàn rộng (chủ yếu là vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới), đối tượng hưởng lợi nhiều, ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Từ 1.400 con bò được cấp cho 1.400 hộ hưởng lợi tại 14 huyện nghèo năm 2010, đến nay, sau 10 năm, toàn Hội đã vận động trao tặng 39.675 con bò với giá trị bình quân 11,5 triệu đồng/con bò cho 39.675 hộ hưởng lợi tại 62 tỉnh, thành (trong đó có 62 huyện nghèo, 452 xã biên giới), trị giá trên 456 tỷ đồng, trong đó, Trung ương Hội vận động hỗ trợ 9.871 con bò cho 9.871 hộ hưởng lợi tại 44 tỉnh, trị giá trên 91 tỷ đồng, chiếm 24% tổng số bò được cấp trong toàn hệ thống Hội. Số hộ thoát nghèo từ Chương trình/tổng số hộ được hỗ trợ là 13.748 hộ, đạt 40% trên tổng số hộ được hưởng lợi.

Lãnh đạo Hội Chữ thập đỏ tỉnh Thanh Hóa và huyện Hoằng Hóa bàn giao bò giống sinh sản cho các hộ nghèo. Ảnh Thanh Quý
Từ những thành công của Chương trình “Ngân hàng bò”, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã tổ chức tập huấn chia sẻ kinh nghiệm với Hội Chữ thập đỏ Lào và hỗ trợ 150.000 USD giúp Hội Chữ thập đỏ Lào triển khai mô hình này .
Chương trình "Ngân hàng bò" của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cũng vinh dự được nhận giải thưởng về sáng kiến gây quỹ năm 2014 do mạng lưới xây dựng quỹ khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Hiệp hội trao tặng. 
Có thể thấy, Chương trình “ Ngân hàng bò” đã khẳng định vai trò nòng cốt, cầu nối, điều phối của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong các hoạt động nhân đạo, được Đảng, Nhà nước ghi nhận và đánh giá cao, góp phần thực hiện chương trình giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, giữ vững quốc phòng an ninh khu vực biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trần Thu Hương