Mâm cỗ cúng mùng 1 Tết có gì?
Lễ vật cúng ngày mùng 1 Tết gồm:
- Mâm ngũ quả
- Hương hoa
- Giấy tiền vàng mã
- Đèn nến
- Trầu cau
- Rượu, trà
- Bánh chưng (hoặc bánh tét)
- Cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm.
Ở miền Bắc, mâm cỗ cúng mùng 1 Tết thường gồm các món sau: Một bát miến nấu lòng gà, một bát măng khô ninh thịt lợn, đĩa gà luộc (thông thường là gà trống thiến nhưng được chuẩn bị từ chiều 30 Tết vì mọi người kiêng sát sinh vào ngày đầu năm), đĩa nem, đĩa giò xào hoặc giò lụa, đĩa xôi gấc, đĩa nộm.
Ở miền Trung, mâm cỗ mùng 1 Tết thường đủ đầy các món từ khô đến nước: Gà luộc, thịt lợn, bánh chưng, nem chua, dưa hành, ram cuốn… Ngoài ra, người miền Trung cũng chú trọng đến yếu tố lưu trữ nên một số gia đình còn có thêm món thịt kho, tôm rim, nem…
Ở miền Nam trong mâm cỗ miền Nam phong phú thực đơn và không quá gò bó theo một chuẩn nhất định. Thường là chả giò chiên, lạp xưởng tươi, gỏi gà luộc xé phay, kiệu, canh khổ qua. Đặc biệt phải có bánh tét. Cũng đa dạng hơn bánh chưng miền Bắc, bánh tét có thể là tét nếp cẩm, tét ngọt, hoặc bánh tét dừa, nhân có thể là thịt, hoặc trứng vịt,...
Khi cúng, chủ nhà cần ăn mặc chỉnh tề, lên đèn, đốt hương, đánh chuông, hai tay chắp lại đưa lên ngang trán và khấn. Trong lúc khấn, phải nêu ngày tháng, làng xã, tên mình, tên vợ con, tên người quá cố, lễ vật cúng, lý do cúng, cầu nguyện...
Sau đó, tùy theo vị trí lớn nhỏ của mình đối với người quá cố, nếu nhỏ thì lạy 4 lạy hoặc vái 4 vái. Việc cúng kính tùy thuộc vào đức tin và đời sống đạo đức của mình.
Lưu ý, với các bữa còn lại trong 3 ngày Tết, các gia đình có thể chuẩn bị mâm cúng như sáng ngày mùng 1, hoặc tùy điều kiện gia đình để chuẩn bị. Mâm cúng các ngày này không bắt buộc phải đầy đủ như mùng 1, thường chỉ cần cúng bánh chưng, giò và các loại bánh mứt, kẹo.
Ngoài ra, trên bàn thờ, ngọn đèn thờ (đăng hay nến) đỏ lửa liên tục trong 3 ngày Tết cùng với hương hoa thơm ngát sẽ tạo không khí Tết thêm đầm ấm, sum vầy.
Trong những ngày Tết, người Việt thường định sẵn lịch trình đi những đâu trong năm mới. Sáng mồng 1 Tết, sau khi ăn uống cỗ bàn xong, các gia đình thường dành ngày mồng 1 đến những thăm hỏi, chúc Tết người thân và bạn bè. Nhiều gia đình chọn đến chùa hoặc đền (phủ) lễ bái xin thẻ, xem việc cát - hung (tốt - xấu, may - rủi) cho cả năm.
