Nhiều nơi phải thuê, mượn phòng học bên ngoài
Để chuẩn bị áp dụng Chương trình sách giáo khoa mới, Bộ GD&ĐT đã ban hành Công văn số 1428/BGDĐT-CSVCTBTH ngày 07/4/2017, hướng dẫn các địa phương thực hiện tăng cường cơ sở vật chất cho các trường học.
Theo đó, đề nghị UBND các tỉnh thành phố hoàn thiện quy hoạch mạng lưới trường, lớp học; quản lý, sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất hiện có; ưu tiên ngân sách địa phương, tăng cường huy động nguồn lực xã hội đầu tư cơ sở vật chất.
Bộ GD&ĐT đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn các địa phương đề xuất danh mục và thực hiện các thủ tục đầu tư theo quy định để giao vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2017 - 2020 thực hiện kiên cố hóa các phòng học mầm non, tiểu học tại các xã đặc biệt khó khăn.
Theo thống kê, cả nước có 28.177 cơ sở giáo dục phổ thông công lập. Trong đó, có 15.050 trường tiểu học, 10.697 trường THCS, 2.430 trường THPT.
Cụ thể, các cơ sở giáo dục (đặc biệt ở các vùng Đông Bắc, Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ) hiện còn nhiều phòng học bán kiên cố, phòng học tạm thời và phải đi thuê, mượn các cơ sở bên ngoài. Số phòng học kiên cố của cả nước đạt tỷ lệ 77,1%.
Về thiết bị dạy học tối thiểu: Hiện thiết bị dạy học tối thiểu ở cấp tiểu học là 56%, cấp THCS là 55%, cấp THPT là 58%. Số lượng thiết bị phòng học bộ môn mới chỉ đáp ứng được khoảng 68% nhu cầu giảng dạy.
Ngoài ra, các thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin và thiết bị dạy học ngoại ngữ hiện còn thiếu và khá khiêm tốn, chưa thể đáp ứng được khi triển khai chương trình, sách giáo khoa mới.
Cần xây dựng bổ sung khoảng 57.084 phòng học
Theo tính toán của Bộ GD&ĐT, cần phải đầu tư xây dựng bổ sung khoảng 57.084 phòng học (Tiểu học 30.344 phòng học. THCS 20.571 phòng học, THPT 6.169 phòng học). Cùng đó, để kiên cố hóa các phòng học, đầu tư xây dựng thay thế 96.352 phòng học (tiểu học 55.035 phòng học, THCS 18.017 phòng học, THPT 3.330 phòng học).
Với các phòng học bộ môn: Cần xây dựng bổ sung khoảng 24.300 phòng còn thiếu và 10.244 phòng chưa đáp ứng quy định; cấp THPT (với quy mô quy ước 1 trường THPT 24 lớp, cần 6 phòng) cần xây dựng bổ sung khoảng 3.270 phòng còn thiếu và 3.195 phòng chưa đáp ứng quy định.
Thư viện: Cần bổ sung thêm 27.849 phòng cho thư viện (Tiểu học 15.538 phòng; THCS 9.831 phòng; THPT 2.480 phòng).
Đối với các thiết bị dạy học tối thiểu: Cần bổ sung 156.075 bộ thiết bị (theo danh mục sẽ ban hành) trong đó: Tiểu học 134.328 bộ; THCS 17.099 bộ và THPT 4.648 bộ.
Đồng thời, cần bổ sung thêm ít nhất khoảng 30.112 bộ thiết bị phòng học bộ môn (THCS là 23.613 bộ, THPT là 6.499 bộ).
Trước mắt, Bộ GD&ĐT điều chỉnh Đề án Bảo đảm cơ sở vật chất, thiết bị trường học cho chương trình giáo dục mầm non, phổ thông phù hợp với lộ trình đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, đề xuất các nguồn vốn Trung ương hỗ trợ và ngân sách địa phương để thực hiện Đề án; hướng dẫn các địa phương triển khai Đề án sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Rà soát, điều chỉnh các quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn cơ sở vật chất trường, lớp học phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới và điều kiện thực tế của các địa phương: Tiêu chuẩn thiết kế xây dựng trường học, Điều lệ trường học, các quy định về công nhận trường chuẩn quốc gia,...
Xây dựng, ban hành danh mục thiết bị dạy học tối thiểu theo chương trình giáo dục phổ thông mới đối với từng cấp học, môn học và rà soát, xây dựng kế hoạch chuẩn bị cơ sở vật chất trường học giai đoạn 2021 - 2025.
Đối với các địa phương, tiếp tục tham mưu với UBND tỉnh thực hiện các nội dung trong Công văn số 1428/BGDĐT-CSVCTBTH của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 07/4/2017 về việc tăng cường cơ sở vật chất cho các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông; chỉ đạo các cơ sở giáo dục chủ động kiểm tra, rà soát thực trạng CSVC, TBDH để phân loại theo 3 nhóm: Còn sử dụng được; hư hỏng nhưng có thể cải tạo, sửa chữa được; hư hỏng nhưng không thể cải tạo, sửa chữa được.
Trên cơ sở đó tổ chức cải tạo, sửa chữa và tự làm thiết bị dạy học; thống kê, sắp xếp, quản lý và đưa vào khai thác sử dụng thiết bị dạy học phục vụ dạy học theo chương trình hiện hành một cách hiệu quả; xây dựng kế hoạch đầu tư, mua sắm bổ sung (có chọn lọc) phù hợp với lộ trình triển khai áp dụng CT giáo dục phổ thông mới.
SGK mới cần phù hợp điều kiện thực tế của từng địa phương
Liên quan đến vấn đề trên, ông Phạm Hùng Anh, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Cơ sở vật chất và thiết bị trường học (Bộ GD&ĐT) cho biết: Quan điểm xây dựng chương trình, SGK mới cần phù hợp điều kiện thực tế của từng địa phương, tận dụng tối đa cơ sở vật chất hiện có và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và quản lý.
Cụ thể, với cấp tiểu học dạy 2 buổi/ngày, triển khai dạy tin học và ngoại ngữ từ lớp 3 cấp tiểu học và đẩy mạnh nâng cao kỹ năng thực hành cho học sinh và có một số môn học tự chọn.
Bên cạnh đó, phải bố trí đủ phòng học trên lớp, bổ sung thêm các phòng học máy tính và ngoại ngữ cho cấp tiểu học, đảm bảo điều kiện tối thiểu thiết bị dạy học. Với cấp THCS, THPT, phải đảm bảo tỷ lệ phòng học trên lớp để thực hiện giảng dạy một số môn tự chọn.
Về thiết bị dạy học tối thiểu, ông Phạm Hùng Anh cũng cho biết, Bộ GD&ĐT sẽ ban hành danh mục thiết bị dạy học tối thiểu cho các cấp học, môn học trước thời điểm áp dụng chương trình mới, tối thiểu 10 tháng để có đủ điều kiện, thời gian chuẩn bị trang bị.
Như môn Vật lý, năm nay theo chương trình mới phần quang hình không dạy ở cấp THPT mà sẽ chuyển xuống dạy cấp THCS và trong môn KHTN, toàn bộ các trang thiết bị quang hình trong chương trình THPT sẽ rà soát, sắp xếp điều chuyển về cấp THCS.
Đối với các trường THCS hiện nay vẫn đang tồn tại hệ thống các phòng học bộ môn cho từng môn như Lý, Hóa, Sinh. Sắp tới hệ thống phòng học bộ môn ở cấp THCS sẽ được tích hợp lại thành những phòng học bộ môn KHTN, trong đó bao gồm cả Lý, Hóa, Sinh”, ông Phạm Hùng Anh, Phó Cục trưởng phụ sách Cục Cơ sở vật chất và thiết bị trường học (Bộ GD&ĐT) nói.
