Lào thử nghiệm sử dụng muỗi mang vi khuẩn Wolbachia để kiềm chế dịch sốt xuất huyết

Lã Thị Thúy Hằng
Theo phóng viên TTXVN tại Viêng Chăn, trước tình hình dịch sốt xuất huyết có chiều hướng gia tăng mạnh, Bộ Y tế Lào vừa quyết định triển khai dự án thử nghiệm nhằm giảm số lượng muỗi Aedes aegypti, loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết.
Chú thích ảnh Ảnh minh họa: AP/TTXVN

Theo Bộ Y tế Lào, Chương trình Muỗi Thế giới đã được thực hiện hoặc đang được thực hiện ở một số quốc gia, trong đó có Việt Nam, Indonesia, Brazil, Colombia, Ấn Độ, Australia và Mexico. Dự án đã phát triển phương pháp Wolbachia độc đáo, một phương pháp tự nhiên, không biến đổi gene, an toàn và bền vững để giảm nguy cơ muỗi lây truyền bệnh.

Qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học trên thế giới đã thành công trong việc cấy vi khuẩn Wolbachia vào muỗi vằn và chứng minh được rằng trong cơ thể muỗi, chúng có khả năng ức chế sự phát triển của virus Dengue (gây bệnh sốt xuất huyết), virus Zika và một số loại virus khác truyền qua muỗi, từ đó làm giảm nguy cơ lây truyền virus gây bệnh sang người.

Một điểm đặc biệt là vi khuẩn Wolbachia được muỗi cái truyền qua trứng sang thế hệ sau, trong khi muỗi đực mang Wolbachia nếu cặp đôi với muỗi cái tự nhiên thì sẽ sinh ra trứng “ung”, do đó duy trì hiệu quả lâu dài nhờ quá trình cặp đôi, sinh sản tự nhiên, mà không làm tăng số lượng muỗi ở cộng đồng.

Đáng lưu ý, muỗi mang vi khuẩn Wolbachia hoàn toàn không phải là muỗi biến đổi gene vì không có bất cứ sự can thiệp nào vào gene của muỗi. Vi khuẩn Wolbachia sống cộng sinh trong tế bào muỗi và duy trì ổn định qua các thế hệ một cách tự nhiên. Các kết quả nghiên cứu thử nghiệm sử dụng phương pháp này ở Indonesia chỉ ra rằng số ca sốt rét đã giảm 77% ở những khu vực có muỗi mang vi khuẩn Wolbachia.

Tổng Cục trưởng Cục Kiểm soát các bệnh truyền nhiễm Bộ Y tế Lào, Tiến sĩ Rattanaxay Phetsouvanh cho biết dự án thử nghiệm sẽ được thực hiện trong 2 năm tại 32 bản ở thủ đô Viêng Chăn.

Bộ Y tế Lào cho hay từ đầu năm tới nay, đã có 21.799 trường hợp được ghi nhận mắc bệnh sốt xuất huyết trên cả nước, trong đó có 18 người đã tử vong, cao hơn mức trung bình hàng năm. Thủ đô Viêng Chăn vẫn là địa phương ghi nhận nhiều ca nhất.

Từ trước tới nay, để ngăn chặn muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết sinh sản, Bộ Y tế Lào thường khuyến cáo người dân loại bỏ những đồ vật có thể đọng nước giúp muỗi có nơi sinh sản, dọn sạch cỏ dại và bụi rậm xung quanh nhà, và mắc màn khi ngủ. Bộ Y tế Lào kỳ vọng việc sử dụng phương pháp mới sẽ giúp khống chế một cách chủ động bệnh sốt xuất huyết tại nước này.