Theo Bộ Xây dựng, nhà ở là một trong những nhu cầu thiết yếu đối với mỗi người, mỗi gia đình, là một trong những yếu tố góp phần quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Trong phát triển nhà ở, Nhà nước đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Với quan điểm giải quyết nhu cầu nhà ở cho nhân dân là trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội và từng người dân, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn chăm lo, giải quyết vấn đề nhà ở cho người dân và xác định đây là vấn đề an sinh xã hội, là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Trong đó đặc biệt chú trọng phát triển nhà ở nói chung, nhà ở xã hội xã hội nói riêng, nhà ở cho hộ nghèo khu vực ven biển thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai bão, lụt.
Theo báo cáo của các địa phương, nhu cầu cần hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo phòng, tránh bão, lụt hiện nay là rất lớn. Nếu theo chuẩn nghèo đa chiều quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/01/2021 thì giai đoạn 2021-2030 con số này là khoảng 30.000 hộ.
Do vậy, việc nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách mới cho Chương trình hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 là rất cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu và hỗ trợ hộ nghèo vùng thường xuyên bị thiên tai bão, lụt có chỗ ở an toàn, ổn định, từng bước nâng cao mức sống, góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững.
Tiêu chí được hỗ trợ nhà ở
Dự thảo nêu rõ, hộ gia đình được hỗ trợ theo quy định của Quyết định này thuộc một trong các trường hợp sau:
1- Hộ gia đình chưa có nhà ở kiên cố có sàn sử dụng cao hơn mức ngập lụt từ 1,5 m trở lên tính từ nền nhà; hoặc có nhà ở kiên cố nhưng chưa có sàn sử dụng cao hơn mức ngập lụt từ 1,5 m trở lên tính từ nền nhà.
2- Diện tích nhà ở bình quân đầu người của hộ gia đình nhỏ hơn 8 m2.
3- Chưa được hỗ trợ về nhà ở theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26/04/2013 về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở; Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/08/2015 về chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011-2015; Quyết định số 714/QĐ-TTg ngày 14/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt, điều chỉnh, bổ sung một số cơ chế, chính sách thuộc Chương trình xây dựng cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2018-2025 và Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 01/3/2020 về sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Quyết định số 714/QĐ-TTg; Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và các chương trình, đề án, chính sách khác; hoặc có nhà ở được hỗ trợ theo các chương trình, chính sách hỗ trợ nhà ở trên nhưng chưa có sàn sử dụng cao hơn mức ngập lụt từ 1,5 m trở lên tính từ nền nhà.
Thứ tự ưu tiên hỗ trợ nhà ở
Ưu tiên hỗ trợ trước cho các đối tượng theo thứ tự: Hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số; hộ gia đình có người có công với cách mạng; hộ gia đình có thành viên trong hộ là đối tượng bảo trợ xã hội; hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn (già cả, neo đơn, tàn tật...); hộ gia đình đang sinh sống tại các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn và thôn đặc biệt khó khăn; hộ gia đình đang cư trú tại các huyện nghèo theo quy định của cấp có thẩm quyền trong từng thời kỳ; các hộ gia đình còn lại.
Đối với các hộ gia đình có cùng mức độ ưu tiên, việc hỗ trợ được thực hiện theo thứ tự sau: Hộ gia đình có nhà ở hư hỏng, dột nát (làm bằng các vật liệu nhanh hỏng, chất lượng thấp) có nguy cơ sập đổ, không đảm bảo an toàn; hộ gia đình chưa có nhà ở (là hộ nghèo chưa có nhà ở riêng, hiện đang ở cùng bố mẹ nhưng đã tách hộ, ở nhờ nhà của người khác, thuê nhà ở - trừ trường hợp được thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước); hộ gia đình có đông nhân khẩu.
Về mức hỗ trợ, ngân sách nhà nước (gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương) hỗ trợ 40 triệu đồng/hộ đối với các hộ gia đình có thành viên là đối tượng bảo trợ xã hội và hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số; 30 triệu đồng/hộ với các hộ gia đình khác để xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt.
Ngoài các nguồn vốn trên, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cân đối, bố trí hỗ trợ thêm 5-10 triệu đồng/hộ (nếu được).
Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến của nhân dân đối với dự thảo này trên Cổng TTĐT của Bộ.
