Chính quyền địa phương đóng vai trò “then chốt”
Đảng và Nhà nước luôn quan tâm chỉ đạo xây dựng và đẩy mạnh thực hiện chính sách BHXH, BHYT, trong đó vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp đối với công tác thực hiện chính sách BHXH, BHYT được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt coi trọng và đã thể hiện rõ nét trong nhiều văn kiện như: Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020; Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của của Ban Chấp hành Trung ương khoá XII về cải cách chính sách BHXH…
Xác định sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp là một trong những yếu tố then chốt, quyết định đến hiệu quả tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT cho người lao động (NLĐ) và Nhân dân, thời gian qua, BHXH Việt Nam luôn đặc biệt coi trọng và tranh thủ sự quan tâm, ủng hộ của cấp ủy, chính quyền các địa phương. Thực hiện chỉ đạo của BHXH Việt Nam, BHXH các địa phương đã chủ động, tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu với Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT; đặc biệt là các giải pháp phát triển BHXH, BHYT phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của từng địa phương. Trong đó, chú trọng ban hành các Nghị quyết, Chương trình hành động thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn; tham mưu, đề xuất đưa chỉ tiêu, kế hoạch thực hiện lộ trình BHXH, BHYT, BHTN vào Nghị quyết, Chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; thành lập, kiện toàn Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT các cấp; có cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình ngoài mức quy định của Nhà nước; chỉ đạo, phát huy vai trò, trách nhiệm của các sở, ban, ngành trong công tác tổ chức, thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT tại địa phương đảm bảo hoàn thành các mục tiêu đề ra;…
Đồng bộ từ chỉ đạo đến thực hiện
Để hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao, cùng với sự tham mưu tích cực của cơ quan BHXH, những năm qua, công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các địa phương luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền và sự phối hợp, đồng thuận của các sở, ban, ngành liên quan tại địa phương.
Hiện nay, 63/63 tỉnh, thành phố đã kiện toàn, thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn, cụ thể có: 47/63 tỉnh đã thành lập, kiện toàn Ban chỉ đạo đến 100% cấp xã, cấp huyện trên địa bàn; 668/705 huyện và 9.021/10.599 xã đã kiện toàn Ban chỉ đạo. 55 tỉnh đã đưa chỉ tiêu về tỷ lệ bao phủ BHXH theo Nghị quyết số 69/NQ-CP của Chính phủ, chỉ tiêu bao phủ BHYT theo Quyết định số 546/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vào Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, trong đó có: 543 huyện, 6.469 xã đã đưa chỉ tiêu bao phủ cả BHXH, BHYT; 620 huyện, 7.112 xã đưa chỉ tiêu về tỷ lệ bao phủ BHYT.
Đặc biệt, nhiều tỉnh đã thực hiện hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng ngoài mức quy định của Nhà nước. Cụ thể, trong năm 2022, có 13/63 tỉnh hỗ trợ thêm mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện; 57/63 tỉnh hỗ trợ thêm từ 10-30% mức đóng BHYT cho người tham gia thuộc hộ cận nghèo; 27/63 tỉnh hỗ trợ người làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình tham gia BHYT hộ gia đình với nhiều mức khác nhau (3%, 10%, 15%, 20%-70%); 24/63 tỉnh hỗ trợ người thuộc hộ nghèo đa chiều tham gia BHYT với nhiều mức khác nhau; 28/63 tỉnh hỗ trợ thêm cho đối tượng học sinh sinh viên tham gia BHYT theo nhiều mức (3%, 5%, 10%-30%); 19/63 tỉnh hỗ trợ người tham gia BHYT hộ gia đình với mức từ 20-30%. Ngoài ra, một số tỉnh khác còn có chính sách hỗ trợ thêm cho người tham gia BHYT là người cao tuổi (dưới 80 tuổi), người thu gom rác…
Có thể khẳng định, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chính sách BHXH, BHYT đã đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả tích cực. Theo đó, diện bao phủ BHXH, BHYT ngày càng được mở rộng. Số người tham gia BHXH bắt buộc tăng từ 2,3 triệu người năm 1995 lên trên 16,5 triệu người vào năm 2021 (gấp 7,2 lần). Số người tham gia BHXH tự nguyện tăng từ 6 nghìn người năm 2008 lên 1,45 triệu người vào năm 2021 (gấp 241,7 lần). Số người tham gia BHTN tăng từ gần 6 triệu người năm 2009 lên 13,4 triệu người vào năm 2021 (gấp 2,24 lần). Số người tham gia BHYT tăng từ 7,1 triệu người năm 1995 lên 88,8 triệu người vào năm 2021 (gấp 12,5 lần), đạt tỷ lệ bao phủ 91,01% dân số.
Đặc biệt, trong bối cảnh bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 vừa qua, với tinh thần triển khai quyết liệt, toàn ngành BHXH Việt Nam đã thực hiện có hiệu quả các gói hỗ trợ từ quỹ BHXH, quỹ BHTN cho NLĐ và người SDLĐ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ với tổng chi phí trên 47,2 nghìn tỷ đồng, chiếm 54,3% trên tổng các gói hỗ trợ Covid-19 của Chính phủ. Trong thành tích ấy có sự đóng góp quan trọng từ công tác lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền địa phương trong quá trình triển khai, thực hiện.
Sự vào cuộc tích cực, chủ động của các cấp ủy, chính quyền địa phương cho thấy, nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền về lợi ích, giá trị nhân văn và tầm quan trọng của chính sách BHXH, BHYT trong hệ thống an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước được nâng lên rõ rệt, tạo sự thống nhất trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự đồng thuận trong triển khai chính sách BHXH, BHYT ở các cấp, các ngành từ Trung ương xuống địa phương. Thực tế cho thấy, ở đâu cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương quan tâm, chỉ đạo quyết liệt thì công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT đạt được những kết quả tích cực. Sự vào cuộc đó đã thực sự phát huy hiệu quả, nhất là trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tích cực tham gia BHXH, BHYT nhằm tăng diện bao phủ BHXH, BHYT, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn, góp phần đẩy mạnh công tác đảm bảo an sinh xã hội cho Nhân dân, tạo động lực để phát triển bền vững đất nước.
Để tiếp tục phấn đấu hoàn thành mục tiêu về BHXH, BHYT toàn dân đã được đề ra trong các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, thời gian tới, công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT tiếp tục cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của cấp ủy, chính quyền các địa phương, góp phần củng cố, tạo sự thống nhất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo và sự đồng thuận cao của xã hội trong tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT.
