NHNN Việt Nam vừa có văn bản 6296/NHNN-CNTT về việc phòng ngừa rủi ro trong hoạt động thanh toán thẻ.
Trong đó đáng chú ý là NHNN yêu cầu các TCTD nghiên cứu triển khai giải pháp giám sát, cảnh báo đối với chủ thẻ dựa trên phân tích hành vi thói quen của khách hàng, vị trí địa lý… và thay đổi linh hoạt, giảm hạn mức rút tiền vào các thời điểm có nhiều rủi ro (khoảng thời gian từ 23h đến 5h) để giảm thiểu rủi ro cho khách hàng và ngân hàng.
Ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM cho biết, việc NHNN yêu cầu các TCTD nghiên cứu để có giải pháp giảm hạn mức rút tiền tại các máy ATM trong thời điểm từ 23h đến 5h là nhằm bảo vệ chính người dùng thẻ.
Theo thống kê thì thời điểm nửa đêm về sáng thông thường hoạt động rút tiền mặt tại các máy ATM thường không cao, chỉ có một số khu vực hoạt động kinh doanh đêm hoặc y tế thì hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt như thanh toán chấp nhận thẻ (POS) vẫn đảm bảo thông suốt 24/24 không ảnh hưởng gì đến quyền lợi hợp pháp của chủ thẻ.
Đồng tình với yêu cầu này của NHNN, đại diện Trung tâm Thẻ của Ngân hàng Bản Việt (VietCapital Bank) cho biết trên nguyên lý các NHTM sẽ đưa ra hạn mức rút tiền tối đa trong một ngày giao dịch đối với từng loại thẻ khác nhau.
Các phần mềm sẽ được hệ thống core thẻ mã hóa tự động nên khi chuyển sang ngày mới hệ thống ATM của ngân hàng sẽ tự động cập nhật hạn mức rút tiền cho từng tài khoản. Tội phạm thẻ sẽ lợi dụng thời điểm giao thời của 2 ngày (tức lúc 24h đêm) để có thể rút được hạn mức tiền cao nhất từ một tài khoản.
Cũng có chung cái nhìn như vậy, một chuyên gia công nghệ chia sẻ, các vụ việc liên quan đến tội phạm thẻ xảy ra gần đây đều rơi vào thời điểm đêm khuya. Sở dĩ như vậy một phần cũng bởi hiện các ngân hàng đều đưa ra hạn mức tối đa cho mỗi lần rút tiền mặt trong một ngày.
Chính vì vậy, đối tượng phạm tội thường chọn thời điểm trước và sau 0 giờ rút trộm tiền để sử dụng luôn hạn mức của ngày hôm sau, số tiền trộm được sẽ nhiều gấp đôi.
Bên cạnh đó, thời điểm này chủ thẻ thường đã ngủ, ngay cả với các chủ thẻ có sử dụng dịch vụ nhận tin nhắn SMS từ tổng đài ngân hàng báo về cũng khó phát hiện và không kịp báo cho phía ngân hàng để ngăn chặn. Ngoài ra việc rút tiền vào ban đêm cũng có thể xảy ra rủi ro bị cướp giật.
Giảm hạn mức, nhưng sẽ không giảm tiện ích
Một lãnh đạo Vietcombank có nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thẻ chia sẻ, việc đưa ra hạn mức rút tiền là nhằm bảo vệ an toàn cho chính chủ thẻ. Các hạn mức này như là những chốt chặn an toàn để kẻ gian không lợi dụng nhằm đánh cắp tiền của người sử dụng tài khoản trong ngân hàng.
Trên thực tế, Vietcombank đã đưa ra hạn mức rút tiền tối đa là 5 triệu đồng mỗi lần rút tiền và một ngày rút tối đa trong một ngày là 50 triệu đồng. Còn với các giao dịch chuyển tiền trên các giao dịch tại máy ATM cũng không quá 100 triệu đồng/ngày.
Chúng tôi đang nghiên cứu làm sao để giảm hạn mức rút tiền mặt theo yêu cầu cảnh báo của cơ quan quản lý để đảm bảo an toàn cho người sử dụng dịch vụ ngân hàng. Đồng thời, cũng không làm giảm những tiện ích của dịch vụ ngân hàng tự động, bởi vì ban đêm ngoài máy ATM không có hình thức giao dịch tiền mặt nào khác thay thế.
Theo đó, nếu có giao dịch tiền mặt số lượng lớn chủ tài khoản có thể giao dịch tại quầy vào giờ hành chính mà không có bất cứ giới hạn nào”, vị lãnh đạo Vietcombank nói.
Một lãnh đạo NHTMCP Sài Gòn (SCB) cũng cho biết, văn bản số 6296/NHNN-CNTT của NHNN sẽ là cơ sở pháp lý để các NHTM tự tính toán, cân nhắc và triển khai thực hiện các giải pháp bảo vệ tài sản của khách hàng của mình.
Đối với những TCTD có số lượng ATM lớn, phủ rộng ở các địa bàn có nhiều rủi ro bị mất trộm có thể thực hiện ngay phương án hạn chế hạn mức rút tiền vào các thời điểm đêm khuya.
Với các NHTM đang có kế hoạch đổi mới công nghệ, thay đổi các phần mềm core banking nên lựa chọn những giải pháp công nghệ hợp lý, đáp ứng được nhu cầu thay đổi hạn mức rút tiền linh hoạt.
Tuy nhiên, khi thay đổi hạn mức rút tiền vào các thời điểm trong ngày mỗi tổ chức tín dụng cũng cần tính toán hợp lý mức phí rút tiền của khách hàng, đưa ra các giải pháp hỗ trợ, tư vấn trong trường hợp khách hàng muốn rút tiền mặt vào các thời điểm hạn chế để đảm bảo quyền lợi của khách hàng mà vẫn đạt được mục tiêu phòng ngừa rủi ro.
Một vấn đề nữa là theo đại diện của VietCapital Bank, hiện nay một số hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu (CMS) của các ngân hàng không có chức năng cài đặt hạn mức theo giờ. Vì vậy, nếu muốn cài đặt hạn mức hạn chế hoặc tăng thêm vào từng thời điểm trong ngày thì ngân hàng phải thay đổi core thẻ trong hệ thống core banking để đáp ứng.
Việc này, tùy thuộc vào nhu cầu của từng ngân hàng mà phía đối tác cung cấp phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu sẽ tính toán mức phí để cài đặt lại core thẻ cho phù hợp.
Nếu các ngân hàng hiện đang dùng các phần mềm mới, hệ thống ATM đồng bộ thì có thể chỉ cần cài thêm phần mềm hạn mức con vào hệ thống core banking là có thể thay đổi hạn mức rút tiền ATM. Nhưng nếu phải thay đổi cả hệ thống core thẻ thì chi phí sẽ khá lớn (từ 800 - 1.000 USD/lần thay đổi).
Do vậy, nếu giải pháp hạn chế rút tiền mặt ban đêm cho thấy được tính hiệu quả trong phòng ngừa rủi ro mất cắp tiền trong tài khoản thẻ thì các NHTM sẽ chủ động nghiên cứu, thực hiện, mặc dù cần phải có lộ trình phù hợp với điều kiện ở từng TCTD.
