Chiều 2/5, liên Bộ Tài chính - Công Thương đã quyết định điều chỉnh giá xăng RON 95 tăng 956 đồng/lít, với giá bán lẻ tối đa ở mức 22.191 đồng/lít. Đây là mức giá bán lẻ cao nhất kể từ tháng 10/2018. Sau 3 lần tăng liên tiếp, giá xăng đã thêm 3.500 đồng/lít sau một tháng rưỡi.
Thuế, phí đang chiếm gần một nửa giá xăng
Xăng là một trong những mặt hàng đang phải gánh nhiều loại thuế, phí nhất hiện nay. Một lít xăng RON 95 có giá là 22.191 đồng/lít, nhưng số thuế phí phải gánh đang chiếm gần một nửa.
Thông tin từ liên Bộ Tài chính - Công Thương, giá xăng thương phẩm bình quân trên thế giới đầu tháng 5 là 80,3 USD/thùng xăng RON 92 dùng để pha chế xăng E5 RON 92 (tăng 2,4 USD); 82,3 USD/thùng xăng RON 95 (tăng 2,5 USD). Như vậy, một lít xăng RON 95 nhập về cảng có giá gốc khoảng 0,52 USD (khoảng 12.000 đồng/lít).
Theo quy định, cơ cấu giá xăng phải “cõng” 4 sắc thuế gồm thuế nhập khẩu 20% (tương ứng 2.400 đồng), thuế tiêu thụ đặc biệt 10% (tương ứng 1.200 đồng), VAT 10% (khoảng 2.017 đồng) và thuế bảo vệ môi trường là 4.000 đồng/lít.
Ngoài ra, mỗi lít xăng còn cộng thêm chi phí định mức, lợi nhuận định mức, mức trích quỹ bình ổn giá và lợi nhuận của doanh nghiệp. Tổng của 4 sắc thuế và các loại phí, để tiêu thụ 1 lít xăng, người tiêu dùng phải đóng góp cho ngân sách Nhà nước và doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khoảng 10.191 đồng.
Trong khi đó, mỗi lít xăng RON 95 hiện có giá bán lẻ trên thị trường là 22.191 đồng. Tức tổng chi cho các khoản thuế, phí chiếm khoảng 46%, còn tính riêng tổng chi từ thuế thì chiếm tới 43% giá thành bán ra của một lít xăng RON 95.
Trước nhiều ý kiến cho rằng việc tăng giá xăng dầu chưa tính đến lợi ích của người tiêu dùng, mới đây Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh giá xăng tăng thấp hơn mức tăng giá thành phẩm thế giới. Mục đích nhằm hỗ trợ đời sống người dân, doanh nghiệp, giúp điều hành kinh tế vĩ mô.
Ngoài ra, ông Hải cũng khẳng định mỗi lít xăng bán ra thì đưa 300 đồng vào quỹ bình ổn. Quỹ này dùng để bù vào mức tăng quá cao từ bên ngoài, nhất là trong trường hợp các ngày nghỉ lễ.
“Chúng ta đã dùng quỹ bình ổn rất nhiều, nếu không thì người dân sẽ phải gánh giá rất cao. Khi giá tăng có thể tác động ngược lại kinh tế vĩ mô cả đất nước. Thời gian tới, với diễn biến khó lường của giá xăng dầu thế giới, chúng ta vẫn cần dựa vào quỹ”, ông Hải nói.
Thuế, phí xăng dầu thay đổi thế nào qua các năm?
Trước khi ngừng kinh doanh từ đầu năm 2018, RON 92 là loại xăng được dùng rất phổ biến trên thị trường.
Đồng loạt từ 20h ngày 23/6/2014, các doanh nghiệp xăng dầu đã niêm yết giá bán xăng RON 92 ở mức giá 25.230 đồng/lít. Đây được coi là mức giá cao nhất trong lịch sử của RON 92 và đến nay vẫn chưa bị phá vỡ.
Giá xăng thương phẩm bình quân trên thế giới thời điểm bấy giờ là 119,3 USD/thùng xăng RON 92, tức 0,75 USD/lít (khoảng 16.000 đồng/lít). Xăng RON 92 phải chịu 4 sắc thuế: thuế nhập khẩu 20% (tương ứng 3.200 đồng), thuế tiêu thụ đặc biệt 10% (tương ứng 1.600 đồng), VAT 10% (khoảng 2.293 đồng) và thuế bảo vệ môi trường 1.000 đồng/lít.
Như vậy, người tiêu dùng phải đóng tổng cộng 8.093 đồng tiền thuế phí, chiếm 32% giá của một lít xăng. Dù giá xăng ở mức “ngất ngưởng”, tổng chi từ thuế vẫn chưa thể so sánh với mức hiện tại.
Đến tháng 5/2015, Bộ Tài chính quyết định mức thuế bảo vệ môi trường sẽ tăng 3 lần so với biểu thuế 1.000 đồng/lít của năm 2012. Giá xăng RON 92 nhập khẩu bình quân tính đến tháng 10 ở mức 62,2 USD/thùng và giá bán đến tay người tiêu dùng là 18.139 đồng/lít.
Việc thuế bảo vệ môi trường là 3.000 đồng, tổng số tiền chi cho thuế, phí đối với xăng giai đoạn này chiếm tới 50,4%. Còn tính riêng tổng số chi cho các sắc thuế thì chiếm 41,3%, thấp hơn 2,7% so với tháng 5/2019.
Giữa năm 2018, khi vẫn chưa có quyết định áp kịch trần thuế bảo vệ môi trường 4.000 đồng/lít lên xăng dầu, giá xăng thương phẩm bình quân trên thế giới thậm chí còn cao hơn hiện tại. Đối với xăng RON 92 dùng để pha chế E5 RON 92, giá rơi vào mức 80,8 USD/thùng và khoảng 83,4 USD/thùng xăng RON 95.
Thời điểm này, giá xăng RON 95 bán lẻ ra thị trường tối đa 20.910 đồng/lít, trong khi người dân phải nộp vào ngân sách Nhà nước tổng 4 sắc thuế là 8.501 đồng/lít, tương đương 40,6%.
46% tổng chi cho các khoản thuế, phí và 43% tổng chi từ thuế để có một lít xăng RON 95 thời điểm hiện tại được đánh giá là một trong những con số cao nhất lịch sử.
