Cân nhắc đề xuất bảo lưu thời gian đóng BHXH với người rút 1 lần
Tại hội nghị tập huấn về chính sách BHXH, BHYT cho phóng viên, biên tập viên các cơ quan thông tấn, báo chí năm 2022, ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho biết một kết quả nghiên cứu cho thấy công nhân thường rút BHXH một lần với những trường hợp đóng dưới 10 năm trở lại.
Qua khảo sát, có 61,1% công nhân cho rằng sẽ nhận BHXH một lần.
Tỉ lệ công nhân không có dự định rút là 31,1% và có ý kiến khác là 7,9%. Trong đó, 56,7% công nhân ở miền Bắc có ý định nhận BHXH một lần, thấp hơn so với 63,3% công nhân ở miền Trung và 63,5% công nhân ở miền Nam. Đối với công nhân điện tử và công nhân may, tỉ lệ này là 59,8% và 62,5%.
BHXH Việt Nam thông tin, tính đến đầu tháng 5/2022, số người tham gia BHXH là 16,608 triệu người, đạt 86,6% kế hoạch, đạt 33,6% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 183.700 người so với tháng trước, tăng 60.800 người so với cuối năm 2021, tăng 521.000 người so với cùng kỳ năm trước.
Trước nhiều ý kiến về “đề xuất bảo lưu thời gian đóng sau khi rút BHXH một lần”, ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, dù trong nội dung sửa đổi Luật BHXH lần này không đề nghị nội dung này, nhưng đây cũng là vấn đề ban soạn thảo đang cân nhắc để tới đây sửa luật có hay không bổ sung quy định này.
Tuy nhiên, nếu có thực hiện cũng cần có những quy định để hạn chế việc rút và đóng như: Quy định khoảng thời gian nhất định sau khi rút BHXH một lần được phép bảo lưu.
Đồng quan điểm, ông Hiểu cho rằng, nếu áp dụng theo đề xuất đó cũng nên có quy định rõ ràng về thời gian bảo lưu và tránh tình trạng lạm dụng việc rút BHXH một lần sau đó đóng bổ sung.
Trả lời câu hỏi của phóng viên về đề xuất bảo lưu thời gian đóng sau khi rút BHXH một lần, ông Đào Hải Nam cho biết dù trong nội dung sửa đổi Luật BHXH lần này không đề nghị nội dung này nhưng đây cũng là vấn đề ban soạn thảo đang cân nhắc để tới đây sửa luật có hay không bổ sung quy định này. Tuy nhiên, nếu có thực hiện cũng cần có những quy định để hạn chế việc rút và đóng như quy định khoảng thời gian nhất định sau khi rút BHXH một lần được phép bảo lưu"- ông Nam nói.
Nêu quan điểm về vấn đề này, ông Hiểu cho biết theo quy định hiện nay, khi rút BHXH một lần toàn bộ thời gian đã đóng BHXH trước đó của người lao động không được bảo lưu, tuy nhiên khi sửa đổi dự thảo sửa đổi Luật BHXH cũng nên cân nhắc nội dung này. Trong trường hợp nếu áp dụng cũng nên có quy định rõ ràng về thời gian bảo lưu và thiết kế chính sách theo hướng bao phủ hết thực tế đời sống, tránh tình trạng lạm dụng việc rút BHXH một lần sau đó đóng bổ sung"- ông Hiểu nói.
Thủ tục, hồ sơ rút BHXH 1 lần
Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc hội quy định về việc thực hiện chính sách hưởng BHXH một lần đối với người lao động như sau: “Trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần”.
Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định người lao động mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
“a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH;
c) Ra nước ngoài để định cư;
d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế”.
Hiện nay pháp luật không quy định cụ thể về thời hạn rút BHXH một lần sau khi đủ điều kiện hưởng. Do đó, nếu bà đã đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật nêu trên, bà có quyền lựa chọn rút BHXH một lần bất kể thời điểm nào căn cứ vào nhu cầu thực tế của bạn.
Tuy nhiên, việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho người lao động, vì lợi ích trước mắt mà người lao động sẽ bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ BHYT để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Theo tính toán của cơ quan BHXH, nếu cùng một thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hằng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng BHXH một lần. Do đó, cơ quan BHXH khuyến khích người lao động nên bảo lưu thời gian tham gia BHXH thay vì nhận BHXH một lần.
Về hồ sơ hưởng BHXH một lần, Điều 109 Luật BHXH năm 2014 quy định hồ sơ hưởng BHXH một lần bao gồm: Bản chính Sổ BHXH và đơn đề nghị hưởng BHXH một lần.
