Kể từ khi chính thức áp dụng, đến nay đã có 6 lớp được dạy theo Chương trình GDPT mới và thay sách giáo khoa, năm 2023, chương trình GDPT mới sẽ được áp dụng với các lớp còn lại theo lộ trình đã đề ra.
Nhìn lại 3 năm triển khai Chương trình GDPT mới, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, tới thời điểm này, có thể nhận định việc triển khai Chương trình GDPT 2018 đã đi được gần nửa chặng đường, đang diễn ra theo đúng lộ trình và tất cả các địa phương đều đã đồng loạt vào cuộc, nỗ lực triển khai thực hiện.
Trong quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết 29, việc triển khai Chương trình GDPT 2018 là một trong những việc lớn nhất, dài nhất, khó khăn nhất, thách thức nhất và sẽ tạo ra những thay đổi sâu sắc nhất cho giáo dục.
“Chính thức đi vào thực hiện từ năm 2020 với nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhất là vừa phải vật lộn với dịch bệnh vừa thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, song có thể nói nửa chặng đường triển khai đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện ở các phương diện như triển khai đúng tiến độ, đúng kế hoạch, đồng bộ trên cả nước và tất cả các địa phương đã vào cuộc.
Hiện chưa có bản tổng kết nào có thể kể hết được những công việc sáng tạo, bền bỉ, âm thầm của từng địa phương, nhà trường, thầy cô giáo để triển khai Chương trình. Có được những kết quả ở giai đầu tiên, công đầu thuộc về các Sở GD-ĐT, các nhà trường và đội ngũ giáo viên đứng lớp”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.
Song, người đứng đầu ngành giáo dục cũng cho rằng, trước mắt vẫn còn rất nhiều vướng mắc, còn nhiều việc chưa hài lòng, còn nhiều việc phải làm tốt hơn, nhưng vẫn phải nhìn nhận rằng việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã đạt được những mục tiêu rất căn bản. Nhìn tổng thể, những gì chưa làm được là bộ phận, nhỏ hơn rất nhiều so với thành quả đã đạt được.
Ngành Giáo dục còn nhiều việc cần phải làm trong nửa chặng đường tiếp theo. Trong đó, trước hết cần thống nhất đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là quyết tâm chính trị của Đảng, của Quốc hội, của Chính phủ, của đất nước, do đó, đây là nhiệm vụ chính trị phải hoàn thành và chỉ được phép thành công.
Trong năm 2023, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết, sẽ tiếp tục tổ chức thẩm định SGK lớp 4, 8, 11 và cũng là năm chỉ đạo triển khai biên soạn, thẩm định sách giáo khoa lớp 5, 9, 12.
“Chúng tôi phải tiếp tục tập trung giải quyết những khó khăn, thách thức mà trong quá trình triển khai đã và có thể sẽ xảy ra như triển khai những môn học mới trong chương trình; tìm mọi giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên; thiếu cơ sở vật chất; thiếu các điều kiện để triển khai. Đây là những việc lớn và khó, là những thách thức lớn với ngành Giáo dục”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết.
Người đứng đầu ngành giáo dục cũng cho rằng, để triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, có rất nhiều việc phải làm, trong đó có một phần việc quan trọng là tập huấn, hỗ trợ cho lực lượng giáo viên. Bộ GD-ĐT đã có một chương trình lớn để triển khai tập huấn cho lực lượng giáo viên cốt cán, qua lực lượng giáo viên cốt cán sẽ có tập huấn lan tỏa cho hệ thống. Bên cạnh đó cũng có các cuộc giao ban, trao đổi, hội nghị triển khai điểm mới trong Chương trình giáo dục phổ thông.
Đối với từng bộ SGK, từng lớp trong quá trình thay SGK mới của chương trình mới, các nhà xuất bản, các nhóm tác giả sách cũng có trách nhiệm phải tập huấn, hướng dẫn cho giáo viên trong quá trình sử dụng sách.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, cần tiếp tục có thêm những thuyết phục với chính quyền địa phương, phụ huynh… để tiếp tục tạo sự chia sẻ, đồng thuận với quá trình thực hiện đổi mới. Đối với đội ngũ giáo viên, cần ghi nhận, động viên, khích lệ, kịp thời tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ tối đa, bởi họ chính là những "chiến sĩ" trên mặt trận đổi mới. Quốc hội đã thông qua việc tăng lương cho đối tượng công chức, viên chức từ ngày 1/7/2023, trong đó có giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục; đề xuất về điểu chỉnh mức phụ cấp cho giáo viên cũng đã được Bộ GD-ĐT trình Chính phủ xem xét, quyết định. Như vậy, chắc chắn sẽ có những biến chuyển về thu nhập của giáo viên trong thời gian tới.
Trong thời gian tới, Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục rà soát các văn bản quản lý điều hành để điểu chỉnh và sẽ không ngại điểu chỉnh để phù hợp với yêu cầu triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong thực tiễn. Một trong những văn bản quan trọng nhất sẽ được Bộ GD-ĐT chủ trì xây dựng trong thời gian tới là Luật Nhà giáo.
Thực tế triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cho thấy còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên. Thời gian qua, những vấn đề này đã được Bộ GD-ĐT cùng các bộ, ngành, địa phương từng bước tháo gỡ. Quan điểm vẫn là phải tiếp tục kiên trì để khắc phục từng bước.
Với nhóm việc về chuyên môn, cần tăng cường hơn nữa trao đổi chuyên môn hai chiều giữa Bộ và các Sở GD-ĐT, nhà trường, giáo viên; các vấn đề về chuyên môn phát sinh phải xử lý ngay. Chúng ta đang trong giai đoạn chuyển đổi, cải cách nên hàng ngày, hàng giờ phải lắng nghe việc triển khai thực tế như thế nào, giáo viên lên lớp có khó khăn gì.
Thời gian qua, các đơn vị của Bộ GD-ĐT đã kịp thời lắng nghe, trao đổi, gỡ khó cho địa phương, nhà trường, giáo viên. Tuy nhiên, việc này cần được làm ráo riết hơn nữa. Trong thời gian còn lại triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có thể tính đến việc thành lập nhóm hỗ trợ nhanh cho giáo viên.
“Có rất nhiều việc chúng tôi đã, đang và sẽ làm để có thể tiếp tục hỗ trợ lực lượng giáo viên. Đặc biệt là về các môn học mới và những phương pháp giảng dạy mới. Tuy nhiên, việc này cần có sự phối hợp đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau và cần có khoảng thời gian thực hiện phù hợp.
Để giải quyết vấn đề thiếu giáo viên dạy các môn học mới, chúng tôi đã kiến nghị với Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong việc sắp xếp một lượng biên chế giáo viên có thể tuyển dụng để đáp ứng căn bản số lượng này. Bên cạnh đó, nhiều địa phương đã năng động, linh hoạt huy động các nguồn nhân lực có trình độ, phù hợp, tăng cường kỹ năng sư phạm để lực lượng này tham gia giảng dạy, nhất là đối với môn Tin học và môn Ngoại ngữ”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay.
Đối với các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa vốn khó khăn trong thu hút nguồn tuyển, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng, cần phải có thêm các chính sách đặc thù để thu hút giáo viên, đáp ứng yêu cầu giảng dạy. Các trường đào tạo sư phạm cần mở rộng hơn quy mô đào tạo giáo viên giảng dạy các môn học này. Nghị định 116 có thể sẽ cần phải điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tiễn và các địa phương cần thực hiện theo Nghị định 116 tích cực hơn nữa trong việc đặt hàng để đào tạo giáo viên./.
