Tỷ lệ vô sinh thứ phát sau nạo phá thai gia tăng, đặc biệt ở đối tượng phụ nữ trẻ tuổi

Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên hợp quốc 2022 (UNFPA), Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có tỷ lệ nạo phá thai vị thành niên cao nhất thế giới.

Cũng theo tổ chức này, chỉ có 20% phụ nữ chưa kết hôn sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục, thậm chí tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai ở nhóm tuổi nữ 15-19 tuổi rất thấp chỉ đạt 4%, tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn của nhóm này lên tới 8,6%.

Hàng năm, tại Việt Nam có khoảng 300.000 ca nạo phá thai, trong số này 30% là phụ nữ từ 15-19 tuổi với 70% là học sinh sinh viên.

Thông tin trên Nhân Dân, Thạc sĩ, bác sĩ Trịnh Văn Du (Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện Hà Nội) cho biết, việc gia tăng tỷ lệ có thai tuổi vị thành niên là do những lý do khách quan và chủ quan của cuộc sống hiện đại. Hiện nay, tỷ lệ quan hệ tình dục sớm ngày càng nhiều và lớp trẻ chưa được giáo dục nhiều về quan hệ tình dục an toàn và các biện pháp tránh thai.

“Có vô vàn lý do dẫn đến việc xin phá thai ở vị thành niên phải kể đến như: gia đình ép buộc, bạn tình ép buộc, còn đi học, chưa có điều kiện nuôi con, không biết về biện pháp tránh thai, không biết tuổi có thai phù hợp.

Những phụ nữ trẻ tuổi đang đi học hoặc có cơ hội thăng tiến thường có xu hướng phá thai cao hơn. Theo một số nghiên cứu có tới 50% số sinh viên nữ đồng ý rằng lỡ có thai là sẽ phá. Nhiều trường hợp có lý do phá thai oái oăm hơn, vì bạn tình biết có thai và không đồng ý tiến tới hôn nhân nên đi phá thai”, bác sĩ Du cho hay.

Nguy cơ cao hơn ở nhóm trẻ vị thành niên đói nghèo phải lao động sớm và có thể bị lạm dụng tình dục, cao hơn ở nhóm vị thành niên ở nông thôn hơn là thành thị.

Môi trường sống của trẻ ảnh hưởng đến việc phá thai vị thành niên cao như đói nghèo, bỏ học, gia đình không hạnh phúc, thường xuyên thay đổi chỗ ở, trình độ học vấn thấp, hoặc không có việc làm.

Theo nhiều nghiên cứu phụ nữ thất nghiệp có tỷ lệ phá thai cao hơn phụ nữ có việc làm.

Việc nạo phá thai ở tuổi vị thành niên có thể dẫn đến rất nhiều hậu quả về sức khoẻ, tâm lý và xã hội. Việc thiếu kiến thức về việc có thai dẫn đến có khi thai to rồi mới phá làm cho các tai biến càng trầm trọng hơn đặc biệt là vô sinh sau này. Theo thống kê có tới 70% phá thai vị thành niên là thai hơn 12 tuần.

Theo chuyên gia này, phá thai gây ra nhiều hậu quả về mặt sức khỏe như sang chấn tử cung; thủng, rách cổ tử cung... Có một số rơi vào tình cảnh nhiễm trùng, chủ yếu là do thực hiện ở các cơ sở y tế không đủ điều kiện hoặc vô khuẩn kém, trẻ không hoặc ít sử dụng kháng sinh và nội tiết chống dính buồng tử cung sau nạo hút.

Các trường hợp sang chấn tâm lý nặng như suy nhược thậm chí trầm cảm đã được ghi nhận nhiều, thường là những trẻ không có sự hỗ trợ từ gia đình hoặc giấu giếm phá thai.

"Một số báo cáo ghi nhận tại Phần Lan và Nhật Bản cho thấy có sự gia tăng tỷ lệ tự tử sau nạo phá thai vị thành niên. Các sang chấn khác như rối loạn lo âu, nghiện rượu và các chất gây nghiện", bác sĩ Du chia sẻ.

Có thai sớm sẽ làm giảm cơ hội học tập và làm việc của phụ nữ trẻ, điều này có khuynh hướng làm cho họ và con cái của họ sẽ xu hướng có cuộc sống sau này bấp bênh hơn. Bên cạnh đó là gánh nặng trực tiếp mà xã hội phải gánh chịu: gia tăng trợ giúp y tế, trợ cấp đói nghèo và gián tiếp tạo ra lao động có trình độ thấp.

Do tổn thương buồng tử cung sau nạo hút có thể dẫn đến dính buồng tử cung, tắc vòi trứng, ứ dịch vòi trứng.Việc này để lại là sau này kết hôn không có khả năng mang thai tự nhiên, tỷ lệ vô sinh cao gấp 3-4 lần đối với những người không có tiền sử nạo phá thai.

"Theo nhiều nghiên cứu tỷ lệ vô sinh do dính buồng tử cung chiếm khoảng 5% số các trường hợp vô sinh, trong đó 95% là sau nạo hút thai. Vô sinh do tắc vòi trứng hoặc ứ dịch vòi trứng chiếm tới 40% số vô sinh nữ, trong số này có tới 50% là có tiền sử nạo hút thai.

Tỷ lệ sẩy thai khi mong muốn có con cũng cao hơn nhóm không có tiền sử nạo hút, do tổn thương cổ tử cung nhất là khi tử cung còn chưa phát triển hoàn thiện để mang thai khi vị thành niên", chuyên gia này khuyến cáo.

Để giúp những người phụ nữ này lấy lại khả năng sinh sản, bác sĩ sẽ phải mổ nội soi gỡ dính buồng tử cung hoặc gỡ dính vòi trứng, và có nhiều trường hợp không thể có thai tự nhiên lại được và phải làm thụ tinh trong ống nghiệm rất tốn kém. Trung bình một ca thụ tinh ống nghiệm sẽ mất kinh phí khoảng 100 triệu đồng, và tỷ lệ thành công không phải là 100% mà chỉ đạt từ 55-60%.

Những người phụ nữ có tiền sử nạo phá thai mà vô sinh do dính buồng tử cung và/hoặc tắc-ứ dịch vòi trứng còn tốn thêm tiền phẫu thuật nội soi từ 10-20 triệu đồng, gây tốn kém thêm về chi phí điều trị. Từ đây gia tăng thêm các gánh nặng về kinh tế và đói nghèo dai dẳng nhiều năm sau đó của những trẻ vị thành niên nạo phá thai.