Từ nay, Internet ở Mỹ sẽ khác với phần còn lại của thế giới?

Ủy ban truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) vừa bỏ phiếu để xóa đi các quy tắc trung lập Internet (Net neutrality) đề ra hai năm trước. Net Neutrality ngăn cản các nhà cung cấp Internet bóp băng thông (giới hạn lưu lượng truy cập) của các dịch vụ đối thủ cạnh tranh. Chẳng hạn, nhà mạng AT&T không được phép làm giảm tốc độ truy cập vào Apple Music hay Spotify, ép buộc người dùng chuyển sang dịch vụ âm nhạc của nhà mạng này. 

Nhưng tồi tệ thay, quy ước văn minh này vừa bị FCC bãi bỏ. Các đại gia viễn thông Mỹ cũng đều sở hữu những dịch vụ nội dung số của riêng mình, (và có thể) luôn nung nấu ý tưởng bắt chẹt các đối thủ, ưu tiên cho "gà nhà".

Việc FCC bãi bỏ Net Neutrality không khác nào cởi trói cho những ông trùm viễn thông ở Mỹ tự tung tự tác. Điều họ cần làm đó là công khai việc ứng dụng, dịch vụ, website nào sẽ bị chặn, hạn chế truy cập hoặc thu thêm phí. Điều đó sẽ được đánh giá có vi phạm luật cạnh tranh hay không.

Chủ tịch FCC cho rằng việc bãi bỏ Net Neutrality sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng vì các nhà cung cấp dịch vụ Internet như AT&T và Comcast có thể mang đến nhiều lựa chọn hơn. 

"Chúng tôi đang giúp đỡ người tiêu dùng và thúc đẩy cạnh tranh," ông Pai nói. "Các nhà cung cấp dịch vụ băng thông rộng sẽ có nhiều động lực để xây dựng mạng lưới, đặc biệt là các khu vực kém phát triển", người đứng đầu FCC giải thích.

Ngay sau quyết định của FCC, báo chí Mỹ chìm trong giận dữ và tuyệt vọng.

The Verge giật dòng tít "FCC vừa giết chết Net Neutrality", Fortune nói "Chào từ biệt, Net Neutrality". Vox gọi Net Neutrality là "điều tiên quyết làm cho Internet trở nên tuyệt vời" trong tiếc nuối. New York Times chừng mực hơn, dẫn lời các chuyên gia cho rằng "trải nghiệm Internet của người dùng" sẽ không thay đổi gì đáng kể, nhưng những bình luận bên dưới cho thấy công chúng không tin vào điều đó. 

"Ông Ajit Pai là người cũ của nhà mạng Verizon và bạn hiểu vì sao mình phải xuống đường phản đối rồi đấy", một bình luận nhằm vào chủ tịch FCC bên dưới mẩu tin về Net Neutrality trên New York Times.

"Tôi tự hỏi ông Pai đã nhận bao nhiêu tiền vì điều này? Những nhà cung cấp dịch vụ Internet băng rộng sẽ kiếm được rất nhiều tiền. Tôi cá rằng người dùng sẽ phải trả phí ngày càng nhiều hơn", một độc giả ở Arizona lên án.

Cuộc bỏ phiếu đã diễn ra sau thời gian dài gây tranh cãi trên mạng xã hội. Sau khi đưa ra đề xuất bỏ Net Neutrality đầu năm nay, FCC đã nhận vô số "gạch đá" từ 22 triệu ý kiến phản hồi. 

Cách đây hơn một tuần, dân Mỹ đón lễ Tạ ơn trong tranh cãi về Net Neutrality.  Reddit, một trong những trang web sở hữu cộng đồng mạng lớn dường như muốn nổ tung khi tất cả bài viết đều xoay quanh chủ đề này. Chúng được dán nhãn đỏ "khẩn cấp" và thu hút hàng trăm ngàn lượt bình luận.

Tính chất nghiêm trọng của sự việc lớn đến nỗi tất cả các bài viết lên trang nhất hôm ấy của  New York Times đều xoay quanh chủ đề bảo vệ Net Neutrality. Trong vòng 24 giờ, có hơn 200.000 cuộc gọi đến văn phòng Quốc hội Mỹ nhằm phản đối quyết định trên.

"Cộng đồng mạng lúc này đang bốc hỏa. Trong suốt cuộc đời hoạt động cho phát triển Internet, tôi chưa từng gặp chuyện nào như thế này cả", Evan Greer, thủ lĩnh của Fight for the Future chia sẻ.

Nói một cách đơn giản, bạn có thể tưởng tượng kịch bản như thế này: những hộ dân Mỹ đang sử dụng dịch vụ Internet của Google có thể đối mặt nguy cơ phải trả thêm phí khi truy cập Amazon hoặc Facebook. Để trả đũa, Facebook sẽ khiến những đường link YouTube chia sẻ trên mạng xã hội này phát chậm chạp. Trong khi đó, nhà mạng AT&T hay T-Mobile sẽ khiến tốc độ gọi FaceTime trên iPhone chậm như rùa, kém ổn định. Để dùng nhanh như trước, người dùng phải đóng thêm phụ phí cho nhà mạng.  

Tệ hơn, những công ty khởi nghiệp trong ngành công nghệ sẽ bị ép chết một cách tức tưởi vì không được ưu tiên truy cập. Họ phải bán mình, hoặc ngừng giấc mơ giết chết những ông lớn. 

Tất nhiên, điều này chưa xảy ra, nhưng nó hoàn toàn có thể trở thành sự thật, trong bối cảnh những gã khổng lồ công nghệ ngày càng mâu thuẫn sâu sắc. Net Neutrality đã chết ở Mỹ, và chuỗi ngày vui của các ISP chỉ vừa bắt đầu.