Cận cảnh căn hầm chỉ huy tác chiến chiến dịch 'Điện Biên Phủ trên không'

Hầm T1 được xây dựng vào cuối năm 1964, đầu năm 1965, do Trung đoàn 259 (Cục Công binh) thiết kế và thi công.

Hầm gồm 3 phòng, tổng diện tích 64m2, bằng bê tông cốt thép nguyên khối. 

 Hầm có thể chống được sức công phá của bom tấn và tên lửa không đối đất, trụ được qua một vụ tấn công nguyên tử, vũ khí hóa học, vi trùng. Trong ảnh: Hệ thống lọc độc do Liên Xô sản xuất.

Bức ảnh ghi lại khi Tổng Tham mưu phó và các đồng chí ở Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân trình bày kế hoạch bảo vệ vùng trời Hà Nội với Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Phòng trực ban tác chiến rộng 34m2, là nơi làm việc 24/24 giờ của kíp trực ban tác chiến do Cục tác chiến, Bộ Tổng tham mưu đảm nhiệm.

Đây cũng là nơi phát ra báo động phòng không cho Hà Nội, để người dân kịp xuống hầm trú ẩn; báo diễn biến chiến sự cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước; kết quả chiến đấu của quân dân; thiệt hại phía địch gây ra ở miền Bắc.

Phòng trực ban tác chiến có hơn 20 chiếc điện thoại đặt trong 4 buồng nhỏ. Buồng số 1 nối với Quân chủng Phòng không Không quân. Buồng số 2 liên lạc với Bộ Chính trị, Bộ Giao thông Vận tải. Buồng số 3 nối trực tuyến với Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, tổng cục, quân khu, quân binh chủng. Buồng số 4 liên lạc với Tổng đài Bưu điện A9, đặt ở đường Hùng Vương.

Phòng đặt trang thiết bị, động cơ rộng 10m2, gần cửa hầm ở hướng Nam. Đây là nơi vận hành các hệ thống thông hơi, lọc độc, làm mát, điện đàm… đảm bảo kỹ thuật cho 28 máy điện thoại trong hầm liên lạc thông suốt và kíp trực ban khoảng 10 người sinh hoạt suốt ngày đêm.

Chiếc còi báo động phòng không ở góc phòng trực ban tác chiến. Khi ấn nút màu đỏ, lập tức còi được kết nối với còi báo động trên nóc Hội trường Ba Đình (Tòa nhà Quốc hội ngày nay). Đồng loạt sau đó, 15 còi báo động phòng không trên toàn thành phố Hà Nội đặt ở Nhà hát lớn, bưu điện... sẽ cùng rú vang, thúc giục người dân xuống hầm trú ẩn.