Thuốc lá điện tử, ‘mối họa’ mới với giới trẻ

Nguy kịch vì ngộ độc thuốc lá điện tử

Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiếp nhận một trẻ 5 tuổi vào viện trong tình trạng hôn mê, co giật, đồng tử giãn, mạch chậm sau khi uống phải dung dịch trong dụng cụ thuốc lá điện tử.

Theo đó, cháu bé có tiền sử khoẻ mạnh, sau khi tình cờ nhặt được và uống khoảng 5 ml dung dịch màu vàng trong lọ thuỷ tinh của thuốc lá điện tử, khoảng 15 phút sau đó, người nhà phát hiện trẻ đã co giật toàn thân, nôn ói, hôn mê. Ngay lập tức cháu được sơ cứu tại bệnh viện gần nhà và chuyển tuyến lên Bệnh viện Nhi Trung ương.

Sau khi các bác sĩ thăm khám và hỏi bệnh nghi ngờ cháu bị ngộ độc các thành phần chứa trong dung dịch thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, các triệu chứng như: Co giật, đồng tử giãn, mạch chậm của trẻ không giải thích được hết tình trạng ngộ độc do nicotine (chất chủ yếu chứa trong thuốc lá điện tử) nên trẻ được tiếp tục lấy mẫu bệnh phẩm gồm: Máu, nước tiểu; đồng thời xét nghiệm dung dịch trẻ uống phải. Kết quả xét nghiệm đã phát hiện trẻ dương tính ma tuý tổng hợp mới ADB-BUTINACA.

Theo các bác sĩ, mặc dù tình trạng ban đầu trẻ bị tổn thương thần kinh nặng đến mức co giật, hôn mê, suy hô hấp nhưng sau thời gian điều trị tích cực hai ngày, cháu bé đã may mắn hồi phục tỉnh lại và đang được tiếp tục theo dõi các biến chứng lâu dài.

Trước đó, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng ghi nhận trường hợp một bệnh nhi nam (15 tuổi) vào viện trong tình trạng co giật; có nhiều dấu hiệu ảnh hưởng về tinh thần.

Khi khai thác tiền sử, các bác sĩ mới phát hiện trẻ sử dụng thuốc lá điện tử đã vài tháng do bị các bạn lớn tuổi hơn rủ rê. Các bác sĩ đã thu thập mẫu thuốc lá mà trẻ sử dụng để gửi đi xét nghiệm để phát hiện các chất độc hại có trong mẫu thuốc lá điện tử này.

Theo đó, vấn đề đáng chú ý qua các ca ngộ độc này là dụng cụ thuốc lá điện tử không chứa nicotine thông thường mà lại là vỏ bọc nguỵ trang của người lớn sử dụng ma tuý tổng hợp.

TS.BS Ngô Anh Vinh, Phó trưởng Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương cảnh báo: “Hiện nay, trong môi trường học đường, một số trẻ vị thành niên đã có sử dụng thuốc lá điện tử, tuy chưa có thống kê con số cụ thể. Đây là một vấn đề khá nhạy cảm nhưng cần phải nhìn nhận khách quan để đưa ra hướng phòng ngừa, can thiệp để tránh những tác hại không mong muốn. Đặc biệt, trẻ vị thành niên có hệ thần kinh chưa phát triển hoàn chỉnh nên các hậu quả khi sử dụng các loại thuốc lá điện tử chưa thể lường hết được”.

“Chúng tôi đã từng tiếp nhận một số bệnh nhân có những biểu hiện rối loạn hành vi, rối loạn cảm xúc, thậm chí co giật do sử dụng thuốc lá điện tử. Điều này đã được chứng minh khi các mẫu thuốc lá điện tử được kiểm nghiệm và các kết quả khẳng định từ xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, làm các biện pháp để kiểm tra với người bệnh”, TS. BS Ngô Anh Vinh cho biết.

Cảnh giác với "kẻ thù" gây nghiện mới

Theo các bác sĩ, trẻ em là đối tượng nguy cơ cao dễ bị ngộ độc do uống hoặc nuốt dung dịch sử dụng thuốc lá điện tử. Đặc biệt, gần đây tội phạm ma tuý đã chế tạo những chất ma tuý mới chưa có trong danh mục cấm đựng trong dung dịch thuốc lá điện tử, dùng dụng cụ thuốc lá điện tử để sử dụng trái phép. Các chất ma tuý này khi sử dụng sẽ gây ảo giác, có thể gây co giật, hôn mê, thậm chí tử vong đối với người sử dụng và những người xung quanh không may uống nhầm.

Theo đó, thành phần thuốc lá điện tử có chứa nicotine, là một chất gây nghiện, có thể tác động xấu đến phát triển não bộ của trẻ em, ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và sự phát triển của thai nhi. Đặc biệt, với trẻ nhỏ, nếu không may nuốt, uống, hoặc hấp phụ lượng lớn nicotine có thể bị ngộ độc với các biểu hiện như: Nôn ói, nhịp tim nhanh, tăng tiết nước bọt, đau bụng, da tái nhợt, vã mồ hôi, tăng huyết áp, thở nhanh, mất kiểm soát cơ thể, mất cân bằng không thể đi lại, run tay, co giật. Trường hợp nặng có thể gây nhịp tim chậm, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, sốc, hôn mê, thậm chí tử vong. Vì vậy, chúng ta cần cẩn trọng cả với những sản phẩm bao bì ghi không chứa nicotine nhưng thực chất chúng vẫn có.

Đáng chú ý, các chất hoá học phụ gia trong thuốc lá điện tử như: Methyl salicylate, glycerin, hay propylence glycol... là các hoá chất có thể gây ung thư hoặc tổn thương phổi.

Theo TS.BS Ngô Anh Vinh, hiện nhiều người nghĩ thuốc lá điện tử có thể dùng để cai thuốc lá điếu truyền thống; tuy nhiên thực tế chưa có khuyến cáo về mặt y tế, chưa có những bằng chứng khoa học rõ ràng để khẳng định thuốc lá điện tử không có ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng. Đó là chưa kể, hiện nay thuốc lá điện rất đa dạng, nhiều hình thái khác nhau, rất khó quản lý, giám sát trong thành phần thuốc lá điện tử có những chất gì. Chưa nói đến việc có các chất gây nghiện trá hình trong thuốc lá điện tử; kể cả với những chất trong thuốc lá điện tử thông thường trên thị trường vẫn có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh của trẻ. Đặc biệt, khi sử dụng thuốc lá điện tử bán tràn lan trên mạng, thành phần thực tế của các loại này còn không thể kiểm soát được, thậm chí rất nguy hiểm.

Đặc biệt, với trẻ vị thành niên, nhất là trong môi trường học đường, trẻ đang ở trong giai đoạn thích khám phá, dễ bị rủ rê, lôi kéo; nên nguyên tắc phòng ngừa trong sử dụng chất gây nghiện là phải có sự giám sát, quản lý của gia đình và nhà trường. Ở nhà, cha mẹ cần thực hiện giám sát các biểu hiện, quản lý các sinh hoạt của con. Ở trường, các thầy cô giáo cũng cần tăng cường quản lý, giám sát; đồng thời luôn luôn đưa ra những cảnh báo, khuyến cáo về những nguy hiểm khi sử dụng các chất gây nghiện, trong đó có thuốc lá điện tử.

“Việc quản lý của nhà trường và gia đình cùng sự giám sát chặt chẽ của xã hội với thuốc lá điện tử sẽ giúp phát hiện sớm biểu hiện bất thường của những trẻ có sử dụng thuốc lá để có thể có các biện pháp sớm, phòng ngừa cho trẻ tốt hơn. Các bậc cha mẹ cũng cần chú ý hơn nữa đến việc chăm sóc con em, không cho trẻ tiếp xúc gần cũng như sử dụng các chế phẩm liên quan đến thuốc lá điện tử”, TS.BS Ngô Anh Vinh khuyến cáo.