Sẽ có phương án điểm sàn ĐH phù hợp

Vì thế bộ này vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, tham vấn ý kiến chuyên gia về các phương án điểm sàn theo hướng giao quyền tự chủ tuyển sinh cho các trường phù hợp với năng lực thực hiện tự chủ.

Ông Bùi Văn Ga cho biết: “Sau khi công bố dự thảo quy chế tuyển sinh ĐH, những ý kiến góp ý mà Bộ GD-ĐT nhận được về cơ bản là đồng thuận. Tuy nhiên, vẫn còn một số ý kiến băn khoăn về 3 điểm. Một là cho thí sinh (TS) đăng ký nhiều nguyện vọng dẫn đến TS ảo nhiều, hai là cổng thông tin tuyển sinh của Bộ có thể xảy ra nghẽn mạng khi vận hành, và ba là Bộ không quy định chung ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (điểm sàn) có thể ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo”.

Do từng trường quyết định

Trước những băn khoăn đó, Bộ có dự định sẽ điều chỉnh các quy định liên quan trong dự thảo?

Với các băn khoăn thứ nhất và thứ hai thì chúng tôi cho rằng có thể do dư luận chưa thật sự hiểu bản chất của vấn đề. Việc cho TS đăng ký nhiều nguyện vọng là nhằm tạo điều kiện tối đa cho TS được trúng tuyển vào ngành mình yêu thích ở các trường có mức độ cạnh tranh khác nhau. Dù đăng ký nhiều nguyện vọng nhưng TS phải sắp xếp các nguyện vọng theo thứ tự ưu tiên và trong đợt xét tuyển chính (đợt 1), TS chỉ trúng tuyển vào một nguyện vọng cao nhất có thể trong danh sách các nguyện vọng đã đăng ký. Điều này được thực hiện nhờ phần mềm thống kê nguyện vọng xét tuyển của TS chạy tự động trên cổng thông tin tuyển sinh của Bộ. Do mỗi TS chỉ trúng tuyển vào một nguyện vọng nên sẽ hạn chế tối đa “TS ảo” trong đợt xét tuyển chính.

Để tạo thuận lợi cho TS thực hiện đăng ký xét tuyển, quy chế cho phép TS được đăng ký trước khi thi, cùng lúc với khi làm thủ tục đăng ký dự thi, sau khi có kết quả thi, TS được điều chỉnh nguyện vọng bằng phương thức trực tuyến trong khoảng thời gian quy định. Do đó cổng thông tin tuyển sinh chỉ hỗ trợ cho một số ít TS có nhu cầu điều chỉnh nguyện vọng.

Việc công bố kết quả thi do các sở GD-ĐT thực hiện, việc xét tuyển ĐH do các trường thực hiện. Cổng thông tin tuyển sinh chỉ làm nhiệm vụ lưu trữ cơ sở dữ liệu để các trường khai thác, xét tuyển và chạy phần mềm thống kê nguyện vọng giúp các trường loại bỏ “TS ảo”. Do đó so với năm 2016, hệ thống năm 2017 chạy nhẹ tải hơn nhiều nên khó có thể xảy ra nghẽn mạng.

Còn trước những băn khoăn về điểm sàn Bộ lý giải như thế nào, thưa ông?

Từ khi bắt đầu thực hiện đổi mới tuyển sinh, nhiều chuyên gia và trường ĐH đề nghị Bộ không nên quy định điểm sàn vì thực tế điểm sàn không còn nhiều ý nghĩa như khi tổ chức thi “3 chung”. Mặt khác, việc quy định điểm sàn chung không phát huy được tính năng động, quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các trường trong việc xác định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào phù hợp với điều kiện của từng trường.

Dựa vào thực tế tuyển sinh các năm 2015, 2016 và căn cứ vào Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân, năm nay Bộ dự kiến chỉ quy định điều kiện cần đối với TS là tốt nghiệp THPT, còn các trường ĐH quy định điều kiện đủ để nhận hồ sơ đăng ký xét tuyển. Nghĩa là, thay vì Bộ quy định một ngưỡng sàn chung thì giao cho các trường quy định ngưỡng này tùy thuộc vào ngành nghề đào tạo, uy tín, chiến lược phát triển của trường. Việc này được thực hiện tương tự như đối với các trường CĐ năm 2016. Như vậy là vẫn có sàn nhưng là do từng trường tự quyết định sàn cho chính mình.

Trường đã kiểm định, tự chủ sẽ tự quyết điểm sàn ?

Nhưng dư luận lo ngại không phải trường nào cũng đủ năng lực và uy tín để đưa ra sàn phù hợp với yêu cầu đầu vào?

Đúng vậy, khi đưa quy định này vào dự thảo, Bộ cũng dự đoán được băn khoăn của dư luận liệu rằng khi bỏ điểm sàn chung thì chất lượng đào tạo có đảm bảo không, nhất là đối với những trường chưa xây dựng được uy tín chất lượng. Mặc dù kinh nghiệm 2 năm qua cho thấy đại bộ phận TS có suy nghĩ chín chắn khi chọn trường, chọn ngành, đa số các trường đã xây dựng được văn hóa chất lượng nhưng kinh nghiệm, năng lực quản lý và thực hiện tự chủ vẫn còn khác xa nhau. Mặt khác, tâm lý sính bằng cấp trong xã hội vẫn còn nặng. Thực tế, vẫn còn có trường chạy theo số lượng, thiếu sự sàng lọc trong quá trình đào tạo dẫn đến chất lượng đào tạo có thể bị giảm sút nếu chất lượng đầu vào không được kiểm soát kỹ.

Ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào là một trong những yếu tố liên quan đến chất lượng đào tạo nên Bộ vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, tham vấn ý kiến chuyên gia, đánh giá tác động của các phương án khác nhau theo hướng giao quyền tự chủ tuyển sinh cho các trường phù hợp với năng lực thực hiện tự chủ. Luật Giáo dục ĐH cũng quy định trường ĐH được thực hiện quyền tự chủ ở mức độ cao hơn, phù hợp với kết quả kiểm định chất lượng giáo dục. Trên thực tế, điểm sàn mặc nhiên hoàn toàn không có ý nghĩa đối với những trường, ngành có uy tín và tính cạnh tranh cao (chiếm khoảng 30% tổng số các trường ĐH). Những trường, ngành khác nếu đã được các tổ chức kiểm định trong nước hay thế giới công nhận đạt chuẩn chất lượng, những trường đang thực hiện thí điểm tự chủ thì xã hội cũng có thể yên tâm về tự chủ tuyển sinh (trong đó có tự chủ xác định điểm sàn).

Bộ GD-ĐT sẽ trao đổi thống nhất với các trường tại cuộc họp hiệu trưởng các trường ĐH sắp tới để quyết định phương án xác định điểm sàn phù hợp.

Theo ông Ga, việc giao quyền tự chủ trong quyết định điểm sàn cho các trường có thể thực hiện theo lộ trình từng bước phù hợp với năng lực thực hiện tự chủ của các trường trong công tác tuyển sinh cũng như các công tác khác. Chẳng hạn, trước hết các trường thí điểm tự chủ và các trường đã đạt chuẩn kiểm định chất lượng có thể được tự quy định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào.