Chàng trai bại liệt tặng ‘cần câu cơm’ cho người khuyết tật

Gian nan con đường đến trường

Sinh ra trong gia đình có 4 anh chị em nhưng thiệt thòi cho anh Hà khi mới sinh ra đã bị bại liệt mất chân trái. Không thể vui đùa như bao đứa trẻ cùng trang lứa khác, anh Hà phải làm bạn với nạng và xe lăn ngay từ nhỏ.

Tuổi thơ anh rất tự ti và mặc cảm, luôn cho rằng đây là số phận mình phải gánh chịu cả đời, đến những năm đầu đi học, bạn bè học nhanh hơn, giờ ra chơi được nô đùa dưới sân còn anh vẫn ngồi im một chỗ trong lớp.

Gia đình vốn thuần nông ở xã Yên Sở, huyện Hoài Đức nhưng anh học rất giỏi và tiến bộ rõ rệt sau mỗi năm học, đặc biệt ở môn tiếng Anh. Do bất tiện trong việc đi lại nên anh dành nhiều thời gian hơn cho học tập.

Năm lớp 10, việc phải đi học xa nhà là một trở ngại lớn với anh. Hằng ngày, bố mẹ anh phải đạp xe 6-7km kẽo kẹt để đưa đón anh dưới trời nắng chang chang hay khi thời tiết mưa dầm dề.

Càng thương cho sự vất vả của cha mẹ, anh càng cố gắng vươn lên để học tốt, khi giành cả học bổng của Chính phủ Australia cho học sinh phổ thông du học. Tuy giành được học bổng nhưng anh Hà không đi, anh tự nhận mình là người hướng nội thích được ở gần bố mẹ, gia đình và quê hương.

Học hết phổ thông, anh thi đậu vào Trường Đại học Hà Nội ngành tiếng Anh với ước mơ trở về quê hương dạy tiếng Anh cho trẻ em.

Cuộc sống xa nhà, một mình tự túc nơi đất khách đối với anh rất vất vả, đã có lúc anh định bỏ về với gia đình nhưng nghị lực của một người khuyết tật đã vươn lên.

Và ước mơ đó đã trở thành hiện thực khi anh có thành tích học tập xuất sắc, có thể tự đi dạy thêm để có tiền nuôi sống bản thân. Năm 2007, anh tốt nghiệp đại học với tấm bằng loại Giỏi.

Dạy nghề cho người cùng cảnh ngộ

Sau những trải nghiệm của mình, anh Hà hiểu được rằng, người khuyết tật rất muốn hòa nhập với xã hội nhất là trong lao động. Họ muốn tự đôi bàn tay, trí óc của mình tạo ra được miếng cơm manh áo, chính vì vậy với khả năng tiếng Anh của mình, anh Hà đã đi dạy tiếng Anh miễn phí từ khi còn là sinh viên cho rất nhiều người khuyết tật cùng cảnh ngộ.

Nhưng nhận thấy người khuyết tật nếu được học một số nghề phổ thông sẽ dễ có việc làm hơn học tiếng, năm 2006 anh Hà đã thành lập Trung tâm May công nghiệp cho người nghèo, người khuyết tật tại xã Yên Sở (huyện Hoài Đức).

Ban đầu khi mới thành lập trung tâm, Hà gặp rất nhiều khó khăn nhưng anh không nản lòng và luôn biết tranh thủ mọi sự hỗ trợ, giúp đỡ các cấp hội chính quyền từ trung ương đến địa phương.

Sau gần 9 năm hoạt động, Trung tâm May công nghiệp của anh Hà đã phát triển thành Công ty trách nhiệm hữu hạn Hồng Hà và hình thành thêm một cơ sở nữa tại quận Long Biên.

Đến giờ, Công ty đã dạy nghề cho nhiều người khuyết tật và người nghèo, trở thành địa chỉ tin cậy trong tìm kiếm việc làm của nhiều thanh niên khuyết tật trên địa bàn TP Hà Nội.

Hiện công ty có trên 40 lao động, đa số là người khuyết tật, trẻ mồ côi và con nông dân nghèo, thu nhập bình quân mỗi tháng của từ 5 đến 7 triệu đồng, một số người thạo nghề có nguyện vọng về nhà tự mở cửa hàng được anh Hà hỗ trợ vốn mua máy khâu. Đặc biệt, tất cả các lao động khuyết tật, có hoàn cảnh khó khăn ở các địa phương được ăn ở miễn phí tại khu trọ công ty thuê.

Đến năm 2013, Công ty của anh Hà hợp tác với Dự án Thirrve Hà Nội, dự án cho vay không lãi suất và hỗ trợ cộng đồng đã mở rộng quy mô đào tạo nghề cho gần trăm người khuyết tật. Công ty của anh Hà còn tặng trên 700 chiếc áo rét cho người khuyết tật các huyện trong thành phố và 50 chiếc áo rét cho xã vùng cao Hà Giang.

Song song với công việc dạy nghề, anh vẫn mở các lớp dạy tiếng Anh tại nhà và dạy miễn phí cho các bạn khuyết tật. Điều đặc biệt khiến anh vui nhất là mình đã tạo được cảm hứng và niềm vui cho họ hoà nhập với cộng đồng.

Năm 2010, anh nhận được học bổng tiến sĩ ngành công tác xã hội ở nước ngoài nhưng vì không muốn xa gia đình và đặc biệt là không muốn dở dang công việc “gom” người khuyết tật về đào tạo nghề, anh quyết định ở lại Việt Nam.

Khát vọng xóa mặc cảm cho người khuyết tật

Anh luôn nghĩ: “khuyết tật là nỗi đau cả đời với con người đó, không phải là bệnh mà có thể chữa khỏi, vậy nên làm sao để người khuyết tật tự tin hoà nhập với cộng đồng là điều mà cả xã hội nên làm”.

Anh kể lại một trường hợp một cô bé câm điếc làm việc ở trung tâm anh hồi tháng trước. Cô bé quê Thái Bình được anh nhận vào dạy nghề nhưng vì mặc cảm với số phận vì không giao tiếp được với mọi người nên đã bỏ đi biệt tích mấy ngày liền. Không liên lạc được, cả trung tâm đã chia nhau đi tìm, sau đó báo cho công an phường, cuối cùng cũng tìm ra cô bé đang lang thang trên một con phố trong tình trạng đói lả do mấy ngày không có gì ăn.

Khi nhận em về, anh Hà bèn đưa em đi học lớp ngôn ngữ ký hiệu ở trường Xã Đàn để lấy “công cụ” giao tiếp, giúp em hoà đồng với các bạn cùng trung tâm để cảm thấy vui vẻ khi làm việc.

Anh chia sẻ, “các bạn có thể bị khuyết tật một phần trên cơ thể nhưng trí thông minh và trái tim của các bạn không bao giờ khiếm khuyết, các bạn cần được yêu thương và chia sẻ như những người bình thường”.

Trò chuyện với tôi, anh Hà kể ra một loạt dự án đang ấp ủ. Với vai trò là Phó Chủ tịch Hội, anh hiểu hơn ai hết sự mất mát, tủi cực của người khuyết tật đang phải chịu đựng. Hiện tại với khoảng 10.000 nghìn hội viên hội đang duy trì các câu lạc bộ như: học tiếng Anh, học chữ nổi, học âm nhạc, học thủ công nghiệp… anh Hà đang hướng đến tổ chức hội sẽ lan đến cơ sở, tức là sẽ triển khai thành lập hội ở cấp xã để người khuyết tật có nơi sinh hoạt gần gũi nhất mà không phải đi xa.

Thời gian rảnh rỗi, anh kết hợp với các tổ chức từ thiện quốc tế đi trao quà, tặng sách chữ nổi cho trẻ em khiếm thị, người khuyết tật tại nhiều nơi trong cả nước. Niềm vui với anh là giúp đỡ những người cùng chịu thiệt thòi để họ có được công việc, sinh hoạt, vui chơi, giải trí như người bình thường. Anh mong muốn người khuyết tật luôn tự ý thức vươn lên trong cuộc sống, không để mình trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Với những gì đã đóng góp cho cộng đồng đặc biệt là người khuyết tật, anh Hà được thành phố Hà Nội tặng danh hiệu “Người tốt việc tốt” giai đoạn 2010 – 2015 và Công ty TNHH Hồng Hà được các tổ chức xã hội tặng chứng nhận “Doanh nghiệp vì cộng đồng” do có nhiều đóng góp cho người khuyết tật. Nhưng hơn cả, anh là động lực là hình tượng cho các bạn khuyết tật vươn lên trong cuộc sống, hoà nhập với cộng động bằng chính bàn tay khối óc của mình.