Sự kiện kinh tế nổi bật nhất 2017

Việt Nam tổ chức thành công rực rỡ APEC 2017

Hội nghị Cấp cao APEC, sự kiện quan trọng nhất trong tuần lễ cấp cao APEC, đã thành công tốt đẹp, với việc lãnh đạo 21 nền kinh tế thành viên nhất trí thông qua Tuyên bố Đà Nẵng về tạo động lực mới cùng vun đắp tương lai chung.

Việt Nam đã thể hiện được quyết tâm cao trong việc thúc đẩy quá trình hội nhập sâu rộng, toàn diện vào cộng đồng quốc tế, chứng tỏ bản thân là một thành viên tích cực, chủ động và đầy trách nhiệm của APEC cũng như trên thế giới.

Những kết quả đạt được trong kỳ APEC 2017 không chỉ thể hiện vai trò, vị thế mới của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, mà còn cho thấy APEC vẫn tiếp tục là một cơ chế hợp tác kinh tế khu vực hàng đầu, nơi khởi xướng và thúc đẩy hợp tác, kết nối cũng như hội tụ trí tuệ của khu vực và thế giới.

Tăng trưởng GDP: Từ nỗi lo đến kỳ tích

Nhìn lại năm 2017, một trong những điểm nổi bật, có ý nghĩa đối với nền kinh tế đó là việc tăng trưởng GDP cả năm đạt 6,81%. Không chỉ là mức tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm qua của Việt Nam, GDP năm 2017 còn ấn tượng bởi sự bứt phát ngoạn mục.

Nếu hồi đầu năm 2017, sau khi công bố mức tăng trưởng 5,15% trong quý I, không ít nhận định cho rằng mục tiêu 6,7% là khó khả thi.

Hàng loạt dự báo của các tổ chức quốc tế cũng chỉ dừng ở mức 6,2-6,4%. Với kết quả đạt được ở các quý tiếp đó, nhiều tổ chức đồng loạt đã nâng dự báo mức tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức 6,7%. Song, với kết quả 6,81% vừa được Tổng cục Thống kê công bố khiến không ít người bất ngờ.

Lý giải về mức tăng trưởng ngoạn mục này, đại diện Tổng cục Thống kê cho biết là do sự cải thiện ở tất cả các lĩnh vực. Trong đó, có sự phục hồi đáng kể của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, bức tranh doanh nghiệp nhiều gam màu sáng, thu hút FDI tăng kỷ lục...

"Đây là con số tin cậy bởi Tổng cục Thống kê còn có các cuộc điều tra liên quan cũng như được kiểm chứng ở nhiều chỉ số kinh tế vĩ mô khác", ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê nhấn mạnh như vậy tại cuộc họp báo công bố tình hình kinh tế xã hội năm 2017.

Xuất nhập khẩu đạt 424,87 tỷ USD

Kết thúc năm 2017, xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam chính thức xác lập kỷ lục mới khi đạt mốc 424,87 tỷ USD.

Bước vào đầu thập niên của thế kỷ 21 (năm 2001), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam mới chỉ ở con số là hơn 30 tỷ USD.

Sau 6 năm (năm 2007) tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đã đạt con số 100 tỷ USD, sau khi Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO. 

Bốn năm sau (năm 2011) quy mô xuất nhập khẩu đã tăng gấp đôi đạt con số 200 tỷ USD. Con số 300 tỷ USD tiếp tục đạt được với khoảng thời gian tương tự sau 4 năm (năm 2015). 

Rút ngắn một nửa thời gian, chỉ cần 2 năm tiếp theo (năm 2017), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã chinh phục mức 424,87 tỷ USD.Trong đó, khối DN có vốn FDI đạt kim ngạch xuất nhập khẩu 265,85 tỷ USD, tăng 23,2% so cùng kỳ 2016, chiếm 65,6% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước.

Nhìn lại chặng đường xuất nhập khẩu của Việt Nam trong những năm qua cho thấy bước tiến mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu. 

Như vậy, tính từ năm Việt Nam chính thức gia nhập WTO đến nay (sau 10 năm), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã tăng gấp 4 lần. Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tăng từ vị trí 50 trong năm 2007 lên vị trí 26 năm 2016. Trong khi đó, nhập khẩu của Việt Nam cũng tăng lên từ vị trí thứ 41 trong năm 2007 lên vị trí 25 trong năm 2016 và chắc chắn sẽ tiếp tục tăng bậc trong năm 2017.

Thu hút vốn FDI cao nhất trong 9 năm

Khaisilk bị vạch mặt “khăn ta lẫn khăn tàu”

Sự kiện Khaisilk làm ăn gian dối bị vạch mặt xuất phát từ một khách hàng đặt mua 60 chiếc khăn lụa tại cửa hàng Khaisilk 113 Hàng Gai (Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã “tố” khăn lụa của thương hiệu này có hai mác “made in Việt Nam” và “Made in China” trên cùng 1 sản phẩm.

Doanh nhân Hoàng Khải (ông chủ của Khaisilk) lên tiếng thừa nhận đã cắt mác lụa Trung Quốc để hô biến thành “Khaisilk Made in Vietnam” trong nhiều năm qua. Còn kết quả kiểm tra giám định cho thấy khăn lụa của Khaisilk không có thành phần lụa.

Bộ Công Thương cho biết, căn cứ kết luận kiểm tra, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị chức năng chuyển hồ sơ, vật chứng cho Cơ quan cảnh sát điều tra xử lý theo quy định đối với các dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Bitcoin khuấy đảo năm 2017

Bitcoin được bí mật tạo ra trên Internet từ năm 2009, trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nhưng nó chỉ thực sự bùng nổ trong năm nay. Từ xuất phát điểm chỉ gần 1.000 USD một đồng ngày 1/1, giá tiền kỹ thuật số này có lúc lên tới hơn 20.000 USD. Rất nhiều người đã trở thành triệu phú, thậm chí tỷ phú trong năm nay, nhờ sở hữu Bitcoin.

Bitcoin vẫn đang là chủ đề gây tranh cãi trên toàn cầu. Nhiều người cho rằng tiền kỹ thuật số này là tương lai của tài chính và tiền tệ thế giới. Trong khi đó, người khác lại gọi đây là “trò lừa đảo” hay “bong bóng của những bong bóng” và khẳng định Bitcoin sẽ không có kết cục tốt đẹp. Cả CEO của JP Morgan Chase - Jamie Dimon và huyền thoại đầu tư Warren Buffett đều tỏ ra hoài nghi về tiền ảo này.

Ở Việt Nam, câu chuyện Đại học FPT tuyên bố sẽ chấp nhận cho sinh viên đóng học phí bằng bitcoin được nhiều quan tâm. Tuy nhiên, đồng tiền ảo này không được pháp luật tại Việt Nam thừa nhận. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định: “Bitcoin không phải phương tiện thanh toán hợp pháp”.

Cách mạng 4.0 và “cuộc chiến” Uber, Grab với taxi truyền thống

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (Cách mạng công nghiệp 4.0) với trung tâm là một thế giới siêu kết nối số đang làm thay đổi nhanh chóng và sâu rộng cuộc sống, hành vi của mỗi người dân, tạo điều kiện thuận lợi để tăng năng suất và phát sinh ra những mô hình, cách thức kinh doanh mới và những người có thu nhập thấp cũng có thể tận dụng và thụ hưởng trực tiếp thành quả.

Cũng chưa năm nào như năm 2017, người ta lại nhắc đến cụm từ cách mạng 4.0 nhiều đến như vậy. Nhắc đến cuộc cách mạng 4.0, người ta cũng nhắc đến những hiện tượng kinh tế - xã hội mới xuất hiện như Uber, Grab…

Uber, Grab hay những mô hình tương tự là phương thức kinh doanh theo công nghệ mới, sử dụng hợp đồng điện tử. Loại hình dịch vụ vận tải này là một ứng dụng đặc trưng của thời đại công nghệ 4.0, đem lại nhiều tiện ích cho người tiêu dùng và giảm chi phí cho xã hội. Xe hợp đồng điện tử đã tạo một môi trường cạnh tranh để taxi truyền thống cũng phải hạ giá thành và tăng chất lượng dịch vụ.

Một chuyên gia từng nói, Uber, Grab… hiện nay là phép thử với định hướng phát triển khoa học công nghệ trong thực tiễn đời sống, chính sách hiện nay. Chính phủ có chủ trương thúc đẩy công nghiệp 4.0 nhưng nếu chúng ta từ chối Uber, Grab hay cho phép địa phương thiết lập rào cản với loại hình này vô hình trung sẽ phát đi thông điệp, nói áp dụng khoa học công nghệ nhưng thực tế không làm được.

Khủng hoảng thịt lợn người chăn nuôi thiệt hại nặng

Năm 2017, nhiều doanh nghiệp, người chăn nuôi lợn chìm trong khủng hoảng do cung vượt cầu, giá heo giảm mạnh và kéo dài trong nhiều ngày. Nguyên nhân được cho rằng thiếu định hướng, người chăn nuôi ồ ạt tăng đàn, trong khi xuất sang Trung Quốc bị hạn chế.

Theo đó, từ đầu năm, khắp cả nước, giá thịt lợn đồng loạt giảm kỷ lục, nhiều người so sánh giá thịt lợn rẻ hơn khoai, lợn con thì cho không ai nuôi. Người chăn nuôi lợn điêu đứng, đối diện với nợ nần, nhiều doanh nghiệp trắng tay. Giá lợn xuất chuồng chạm đáy ở mức kỷ lục mà không ai nghĩ đến chỉ từ 15.000-17.000 đồng/kg. Cả xã hội lại phải lao vào “giải cứu” thịt lợn.

12,9 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam

Trong năm qua, ngành du lịch còn phục vụ 73,2 triệu lượt khách nội địa. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt trên 510.000 tỷ đồng, đóng góp tích cực cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Như Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã nhận xét, trong năm 2017 ngành du lịch Việt Nam đã có những điểm nổi bật được thế giới ghi nhận, như Việt Nam được Tổ chức Du lịch thế giới xếp thứ 6/10 điểm đến du lịch có tốc độ tăng trưởng du lịch cao nhất thế giới, InterContinental Danang Sun Penisula Resort được bình chọn lần thứ 3 với danh hiệu "Khu nghỉ dưỡng sang trọng bậc nhất thế giới", Khu nghỉ dưỡng JW Marriot Phu Quoc Emeral Bay được bình chọn là "Khu nghỉ dưỡng mới đẳng cấp nhất thế giới", Vietravel được bình chọn là "Nhà điều hành tour du lịch trọn gói hàng đầu thế giới", Vietnam Airlines được bình chọn là "Hãng hàng không hàng đầu thế giới về bản sắc văn hóa" và "Hãng hàng không hàng đầu thế giới về hạng phổ thông đặc biệt"...

“Lùm xùm” BOT: Câu chuyện chưa có điểm dừng

Chưa năm nào người ta nhắc đến từ “BOT” nhiều như 2017. Những đồng tiền lẻ đã từ lâu ít được sử dụng… bỗng nhiên tái xuất và phổ biến ở nhiều trạm thu phí BOT với vai trò là “công cụ” thể hiện sự phản đối của người dân đối với các chủ đầu tư.

Đỉnh điểm là sự kiện BOT Cai Lậy - Tiền Giang. Trước và sau đó, hàng loạt trạm BOT khác cũng bị dân phản ứng ở Bến Thủy - Nghệ An, Đường 5 - Hưng Yên, Ninh An - Khánh Hòa, Biên Hòa - Đồng Nai…

Không phủ nhận BOT là một chủ trương đúng đắn trong bối cảnh ngân sách còn nhiều khó khăn, song không thể không làm rõ các vấn đề bất cập, lùm xùm phát sinh từ đây. Từ phản đối các trạm BOT đặt nhầm chỗ móc túi dân, hình thức đầu tư BOT cũng bị kiểm toán xem xét cả loạt về nhiều vấn đề khác. Không ít trạm BOT đặt trên đường cao tốc phải điều chỉnh, như giảm giá vé và thời gian thu phí; có trạm phải xóa bỏ...

Câu chuyện BOT được nhận định tiếp tục sẽ “nóng” trong năm 2018. Người dân đang trông chờ vào hướng xử lý của BOT Cai Lậy sau 2 tháng tạm dừng thu phí theo chỉ đạo của Thủ tướng. Không chỉ đối với BOT Cai Lậy, dư luận cũng hy vọng những bất cập tại các trạm BOT khác cũng sẽ sớm được xử lý…

“Cuộc đua” giảm giá ô tô 2017

Từ 1/1/2017, thuế suất thuế nhập khẩu với ôtô theo cam kết WTO giảm. Các mẫu xe 2 cầu, xe SUV, xe có dung tích xi lanh trên 3.0L, có loại được giảm thuế suất từ 70% xuống còn 58%, từ 51% xuống còn 48% và từ 61% xuống còn 58%. Đồng thời, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ ASEAN về Việt Nam cũng giảm từ 40% xuống còn 30%.

Và gần như suốt cả năm 2017, người ta chứng kiến các cuộc đua giảm giá của các doanh nghiệp ô tô với hàng loạt chương trình khuyến mãi ưu đãi. Đây là điều chưa từng xảy ra trên thị trường ô tô Việt Nam từ trước tới nay và khiến người tiêu dùng vô cùng thích thú. Thậm chí, ngay cả những mẫu xe bán chạy nhất thị trường cũng nằm trong danh sách điều chỉnh giá như Vios, Innova, CR-V, Hyundai Grand i10, Kia Morning, Mazda 3, Mazda CX-5…

Tuy nhiên, “cuộc đua” giảm giá này không mang lại những con số tăng trưởng vượt bậc. Theo số liệu thống kê từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tính đến hết tháng 11/2017, doanh số bán hàng của toàn thị trường giảm 10%, so với cùng kỳ năm 2016, trong đó xe ô tô du lịch giảm 12%, xe thương mại giảm 5% và xe chuyên dụng giảm 15%.

Cũng phải kể tới một nguyên nhân rất quan trọng khiến doanh số ô tô sụt giảm đó là tâm lý người tiêu dùng chờ đợi mua xe rẻ khi thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN vào Việt Nam về 0% từ đầu năm 2018. Tuy nhiên, giá xe năm 2018 có giảm nữa hay không vẫn là ẩn số vì phụ thuộc vào chính sách với ngành công nghiệp ô tô của Chính phủ.